Freyr - 01.12.2004, Blaðsíða 31

Dæmigerður frágangur á votheysstæðum á írlandi. I forgrunni er Þorsteinn
Ólafsson, dýralæknir, sem skemmti sér konunglega í ferðinni. (Ljósm. Guð-
mundur Jóhannesson).
spumingar sem tengjast svömn
kúa með mismikla framleiðslu-
getu við kjamfóðurgjöf með beit.
Þessu tengjast síðan margs konar
atriði varðandi frjósemi kúnna,
heilbrigði þeirra og endingu.
Á ámnum 1998-2000 var gerð
þar tilraun þar sem bomir vom
saman tveir hópar af kúm með
mjög mismikla framleiðslugetu
við þrenns konar mismunandi
kjamfóðurgjöf með beit. Kjam-
fóðurgjöfín var um 350 kg af
kjamfóðri, 800 kg eða 1500 kg á
ári á kú. Afurðir kúnna í tilraun-
inni vom á bilinu rúm 6000 kg í
rúm 8000 kg af mjólk í einstökum
tilraunahópum. Tilraunin veitti
mjög skýr svör um ýmsa þætti.
Svörun við aukinni kjamfóður-
gjöf var mun meiri hjá kúnum
með meiri afkastagetu. Hjá þeim
fengust að jafnaði 1,33 kg af
mjólk fyrir hvert kg í aukinni
kjarnfóðurgjöf samanborið við
0,44 kg hjá kúnum með minni af-
kastagetu. Aukin afkastageta
skiptir því miklu meira máli fyrir
hagkvæmni framleiðslunnar í
framleiðsluumhverfi sem byggt er
á mikilli kjamfóðurgjöf en í fram-
leiðslukerfi sem byggir fyrst og
fremst á nýtingu beitar.
Mismunandi fóðmn hafði ekki
raunhæf áhrif á þungabreytingar
kúnna á fyrsta hluta mjólkur-
skeiðsins eða holdastig þeirra en
holdafar kúnna sem fengu mest
kjamfóður var þó ætíð best. Ekki
var heldur raunhæfur munur í
þessum þáttum á milli erfðahóp-
anna þó að holdastigun kúnna
með minni afkastagetu væri alltaf
að meðaltali hærri.
Kýmar með meiri afkastagetu
innbyrtu að jafnaði um einu kg
meira af þurrefni á dag en stall-
systur þeirra með minni fram-
leiðslugetu. Þegar beitargæði vom
mest, í maíbyrjun, gátu getumeiri
kýmar innbyrt 18 kg af þurrefni af
beitargrasi á dag sem gerði þeim
mögulegt að halda 30 kg dagsnyt
af beitinni einni. Mikill áramunur
var á því hve mikið beitampptaka
minnkaði hjá kúnum fyrir hvert
kg í aukinni kjamfóðurgjöf og var
sá munur frá 0,2 kg af þurrefni
upp í um 0,8 kg.
Ekki kom fram raunhæfur mun-
ur í frjósemi á milli tilraunahópa,
hvorki milli fóðrunarhópa né
erfðahópa. Meðaltöl öll voru samt
hagstæðari fyrir kýmar með minni
afkastagetu. Mjög greinilegt var
að þær kýr, sem áttu verst með að
festa fang, vom þær sem tóku
mest af skrokknum á fyrsta hluta
mjólkurskeiðsins.
Meginniðurstaða vísindamann-
anna, sem að tilrauninni stóðu, var
að hún undirstrikaði nauðsyn
þess, ásamt mörgum fleiri rann-
sóknarniðurstöðum frá Moore-
park, að brýnt væri fyrir íra að af-
kvæmarannsaka kynbótanautin
sem þeir notuðu í því beitarum-
hverfí sem kýmar búa við og um
leið að huga að breiðari ræktunar-
markmiðun en afurðunum einum.
Þar væri nauðsynlegt að hafa
einnig með eiginleika eins og frjó-
semi og endingu kúnna.
Samanburður á kúm
AF MISMUNANDl UPPRUNA í
BREYTILEGUM BEITARKERFUM
Rannsóknum á því sviði, sem
hér að framan er fjallað um, hefur
því verið haldið áfram í Moore-
park og umfang þeirra enn aukið.
Við fengum mjög lifandi og
áhugaverða kynningu á því sem
þar er nú unnið að hjá þeim hjá
Brendan Horan sem er ungur,
ákaflega áhugasamur og fær dokt-
orsnemi sem stjómar framkvæmd
tilraunaflokksins sem nú er í
gangi.
Fyrst sýndi hann okkur nýtt og
stórt tilraunaQós (eitt af mörgum á
stöðinni) en síðan var haldið út í
beitarhólfin þar sem kýr af ýms-
um gerðum spókuðu sig á ríku-
legri beit á grænum gmndum ír-
lands.
I tilrauninni er verið að bera
saman kýr með þrenns konar mis-
munandi erfðagmnn við þrenns
konar fóðmn. Allar kýmar eru
Holstein-Friesian kýr en hópamir
hafa þrenns konar grunn. Einn
hópurinn (HP) eru kýr, sem vald-
ar eru á grunni mikillar afurða-
getu, annar er myndaður með því
Freyr 10/2004 - 31 |