Skátablaðið - 01.04.1994, Blaðsíða 29

Ur sögu skáta-
hreyfingarinna r
3. þáttur - Hvenær eigum við afmæli?
Oft er erfitt að útrýma missögnum og villum sem fram
hafa komið um eitt og annað í sögunni. Ber helst til að
villur komast á bækur, eða birtast í blöðum og sfðan tek-
ur hver eftir öðrum. í þessu stutta greinarkorni verður
farið úr einu í annað. Reynt verður eftir föngum að leið-
fétta nokkrar missagnir og velta ofurlítið vöngum útafaf-
mælum og merkisatburðum.
Löngum hefur mátt lesa í greinum og
frásögnum af fyrstu skátaútilegunni 1907
að hún haf verið haldin á Brownseaeyju í
niynni Thamesár. Svo er ekki og kann að
vera að takmörkuð kunnátta í landafræði
Englands hafi að mestu ráðið um að mis-
sögn þessi var ekki leiðrétt. Brownseaeyja
Eggur undan strönd Dorseshire nærri
Poole Harbour. Þarna fæddust fyrstu
skátaflokkarnir fjórir, Spóar, Hrafnar,
Skátafélag lslands.
Vfkur þá sögunni heim til íslands. Var
til skátafélag sem hét Skátafélag íslands?
Ekki aldeilis, segja víst flestir — en viti
menn.
I Arbókum Reykjavíkur segir m.a. við
árið 1912, stofnað Skátafélag íslands ,
formaður Sigurjón Pétursson. Við fyrstu
sýn heldur lesandinn að þarna hafi höfundi
Arbóka eitthvað orðið á og hér þurfi
leiðréttingar við, þ ví að hér er átt við félag
það sem jafnan hefur verið nefnt Skáta-
félag Reykjavíkur hið eldra. Svo er þó
ekki, sé betur að gáð, því varðveist hefur
gjörðabók félagsins frá árinu 1914, og þar
er að finna Lög Skátafélags íslands og er
fyrsta gerð skátalaganna á íslensku meðal
þeirra. Þar segir meðal annars: „Tillögur
um reglur fyrir nýliða, 2. og 1. flokks
skáta í Skátafélagi Islands.
Skátanýliði:
Sá sem œtlarað gjörast skáti verðurað
vera á aldrinum 11-18 ára og á að geta
leyst af liendi eftirfarandi próf áður en
hann vinnur skátaeiðinn.
1. Hann á að þekkja skátalögin, merkin
og kveðjurnar.
2. A að geta hnýtt þessa hnúta: Rif-,
reipa-, hesta- og staurahnút (einfaldan
og tvöfaldan), og hvern þeirra á ekki
lengri tíma en 30 sek.
3. Þegar hann hefur gjört þetta og unnið
skátaeiðinn er hann nýliði. “
Þetta er skráð í bók félagsins 20.
september árið 1914 og höfundar eru Helgi
Jónasson frá Brennu og Benedikt G.
Waage. Auðvitað var ekkert eðlilegra en
að kalla skátafélagið Skátafélag Reykja-
víkur er tímar liðu en meira unt það seinna.
Tímamót.
Eins og allir vita er mikil nauðsyn að
geta fundið sér tilefni til að gera sér daga-
mun og eru slík tækifæri ekki síst mikil-
væg til þess að félög og samtök geti
fundið til stöðu sinnarí tíma og rúmi. Það
eflir félagsandann að geta fundið til sam-
kenndar með þeim sem leiddu starfið
fyrrum og ekki er síður mikilvægt að geta
áttað sig á því hvernig félög lifa ákveðnu
lífi, skátafélög eru hreyfing, þau breytast,
en hvert spor sem stigið er, leiðir til hins
næsta.
Á þessu ári eru liðin fimmtíu ár frá
stofnun lýðveldis á íslandi og svo vill til
að á skátaþingi í Hvannagjá áÞingvöllum
21. júní 1944 að innan skátahreyfingar-
innar varð heimssögulegur atburður á
Þing völlum er kvenskátar gengu í B anda-
lag íslenskra skáta og mynduðu fyrsta
sameiginlega bandalag drengja og stúlkna
sem sögur fara af. Þá stóð yfir Landsmót
skáta á Þingvöllum og hafði hafist 19.
júní. nánastaðlokinni lýðveldishátíðinni.
Islenskir skátar geta því haldið upp á
merkisatburð um leið og þjóðin fagnar
fimmtugu lýðveldi.
Ur því minnst er á ár og daga er ekki úr
vegi að fjalla nokkuð um stofndag Banda-
lagsins okkar, en nú á síðari árum hefur
hann verið nokkuð á reiki og ekki alveg af
ástæðulausu. Verður nú greint eilítið frá
því. Svo vel vill til að varðveittar eru
fundargerðir Bandalags íslenskra skáta
frá upphafi og auðveldar það okkur að
komast til botns í málinu. Fyrsta gjörða-
bók Bandalagsins hefst á þessa leið:
„Fyrsti fundur Bandalagsins."
Þann 6. júní 1925 kom stjórn stjórn
Bandalags íslenskra skáta á funda hjá
formanni. Var þar lesið upp bréf frá „The
Boy Scouts World Wide Brotherhood
Association“íLondon,alþjóðabandalagi
skáta, sem hefur (með bréfi) 28. ágúst
1924 samþykkt að viðurkenna Bandalag
íslenskra skáta og veita þeim upptöku í
alþjóðafélagsskapinn.
framhald á bls. 31
Skátablaðið
7