Litli Bergþór - 01.06.1993, Blaðsíða 3

Ritstjómargrein
Um þessar mundir er Ungmennafélag Biskupstungna 85 ára, en þaö var stofnað á
sumardaginn fyrsta 23. apríl 1908. "Veður var kalt og mættu því fáir - um 30 alls", eins
og segir í fundargerðinni. Þessi fundur var upphafið á miklu félagsstarfi. Það var raunar
ótrúlega fjölbreytt og umfangsmikið strax á fyrstu árunum. Verulegur þáttur í því var
fundarstarfið. Þar var auk málefna félagsins rætt um hin ólíkustu mál. Má sem dæmi
nefna byggingu barnaskóla, kvenréttindi, dýravernd, ættjarðarást, starfsval, bóklestur,
tollamál, stofnun tóvinnuverksmiðju, ættarnöfn, þegnskylduvinnu, helgidagavinnu,
meðhöndlun fjármuna, ferðamannaland, fólksflutningar og hugsjónir æskumannsins.
Unnið var að ýmsum málum svo sem skógrækt, handavinnu, málvöndun, kartöflurækt.
Hjálpað var til þar sem erfiðleikar steðjuðu að, skemmtanir haldnar og farið í
útreiðartúra. Farið var að gefa út handskrifað blað, Baldur, á þriðja starfsári og var
útkoma þess regluleg í ein 30 ár. Þessi fjölbreytni bendir til þess að mikil þörf hafi verið
fyrir stofnun félagsins. Búnaðarfélag hafði verið stofnað rúmum 20 árum áður, en það
starfaði á ólíku sviði. Á árum áður en Ungmennafélagið var stofnað höfðu verið stofnuð
svipuð félög, Unglingafélag Eystritungunnar og Málfundafélag Ytritungunnar, og voru
þau í raun sameinuð í Ungmennafélaginu. Um svipað leyti var Glímufélagið Teitur við
líði, en starfsemi þess lagðist fljótlega niður. Ungmennafélagið var því eitt um starf að
almennum félagsmálum fyrstu áratugi þess. Kvenfélagið var svo stofnað 1929, stúkan
Bláfell starfaði um tíma, Hestamannafélagið Logi kom svo 1959 og á síðasta áratug
Lionsklúbburinn Geysir. Öll þessi félög vinna að einhverju leyti að sömu málefnum og
Ungmennafélgið í upphafi. Líklega má segja að rökin fyrir stofnun þeirra hafi að
einhverju leyti verið sú að einstakir hópar hafa viljað leggja meiri áherslu á ýmsa þætti
félagsstarfs en gert var í Ungmennafélaginu. Þau eru einnig öll afkvæmi síns tíma á
þann hátt að hliðstæð félög voru stofnuð víða um land um svipað leyti. Vert er að velta
fyrir sér þeirri spurningu hvort kraftar til félagsstarfs séu of dreifðir í ekki fjölmennara
samfélagi með því að vera með svo mörg félög. Þessu getur að vísu enginn breytt með
neinskonar valdboði. Allir sem eru fúsir að leggja á sig að starfa að félagsmálum þurfa
að fá tækifæri til þess á þeim vettvangi sem þeir kjósa. Einu viðbrögð ungmennafélaga
við einhverskonar samkeppni um félagsmenn er að gera starf félagsins áhugavert fyrir
sem flesta. Allmiklar breytingar hafa orðið á starfi Ungmennafélagsins á síðustu árum.
Því var skipt í deildir árið 1990. Markmiðið með þeirri breytingu var að gefa félögum
betra tækifæri til að einbeita sér að sínum áhugamálum í félagsstarfinu. Ekki er annað
að sjá en þessi breyting hafi þjónað sínum tilgangi. Starf deildanna hefur verið töluvert.
íþróttadeildin hefur starfað af miklum þrótti, leikdeildin töluvert þegar grundvöllur hefur
verið fyrir og skógræktardeildin nokkuð. Upp á síðkastið hafa verið nokkrir erfiðleikar í
starfi aðalstjórnar. Um þessar mundir er verið að kippa því í lag. Vonandi tekst það.
Þetta gæti þó verið viðvörun um að félagar, sem bera hag og framtíð Ungmenna-
félagsins fyrir brjósti, þurfi að taka þátt félagsstarfinu. Ef til vill þarf að fá fleiri, sem hafa
verulega reynslu í félagsmálum, til að taka að sér ýmis störf fyrir félagið. Ekki gengur að
ætlast til að aðrir vinni verkin Ungmennafélagið er einn af traustustu hornsteinum
menningarlífs í þessari sveit í fortíð, nútíð og framtíð. Enginn hefur staðið að jafn
fjölbreyttu félags- og menningarlífi síðustu 85 árin, og ekki er sjáanlegt að nokkur geri
það í næstu framtíð. Því ber að leggja áherslu á vöxt og viðgang þess.
A. K.
Litli - Bergþór 3