Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1963, Page 32

14
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
skerf lagði til stofnunar háskóla-
stólsins.
Á þjóðræknisþinginu 1958 var
einnig samþykkt einum rómi tillaga,
sem þáverandi forseti og ritari fé-
algsins flutti í umboði stjórnar-
nefndarinnar, þess efnis, að félagið
beiti sér fyrir því, að komið verði
upp í íslenzka bókasafninu við Mani-
tobaháskóla sérstakri deild rita um
og eftir dr. Vilhjálm Stefánsson
landkönnuð. Samþykkt var einnig
að leggja fram nokkurt fé til bóka-
kaupa fyrir slíka deild. Er hún þeg-
ar orðinn merkur þáttur háskóla-
bókasafnsins.
Útgáfumál
í rauninni eru útgáfumál Þjóð-
ræknisfélagsins meginþáttur í
fræðslustarfsemi þess, því að öll hafa
þau rit, sem félagið hefir sjálft gefið
út eða átt einhverja hlutdeild að,
miðað í þá átt að fræða lesendur
um íslenzka tungu, sögu og bók-
menntir, í fáum orðum sagt, um
menningarerfðir vorar í heild sinni.
Rita þeirra, sem út höfðu komið á
vegum félagsins eða með aðstoð þess,
er nægilega getið í ritgerð minni 1
tilefni af aldarfjórðungsafmæli þess,
og verður hér því farið fljótt yfir
sögu hvað þau snertir.
Um sex ára skeið (1934—40), að
haustinu og vetrinum til, gaf félagið
út barnablaðið Baldursbrá, undir
ágætri ritstjórn dr. Sigurðar Júl.
Jóhannessonar, en ráðsmaður blaðs-
ins öll árin var Bergthór E. Johnson.
Varð rit þetta vinsælt og reyndist
notasælt við íslenzkukennslu félags-
ins.
Félagið átti einnig hlut að þýð-
ingu og útgáfu merkisritsins Þjóð-
arrétiarsiaða íslands, eftir sænska
þjóðréttarfræðinginn og íslandsvin-
inn dr. phil. Ragnar Lundborg. Var
þýðingin upprunalega prentuð í
Tímariii félagsins, en síðan sér-
prentuð í bókaformi. Lýsir útgáfa
þessi vel áhuga forystumanna fé-
lagsins á sjálfstæðisbaráttu heima-
þjóðarinnar, er einnig átti sér sterk
ítök í hugum félagsfólks almennt.
Mörgum árum áður hafði félagið
veitt ríflegan fjárstyrk til útgáfu
íslandssögu (Hisiory of Iceland,
1924) eftir norsk-ameríska sagn-
fræðinginn dr. Knut Gjerset.
Það var einnig samkvæmt áskor-
un, sem fram kom á ársþingi félags-
ins 1939, að hafizt var handa um út-
gáfu Sögu íslendinga í Vesíurheimi.
Var sérstök framkvæmdanefnd val-
in til þess að hafa málið með hönd-
um, og var dr. Valdimar J. Eylands
hinn upphaflegi formaður, en síðan
þeir dr. Runólfur Marteinsson og
séra Philip M. Pétursson; ritari
nefndarinnar var dr. Sigurður Júl.
Jóhannesson. Var mál þetta síðan
til meðferðar á mörgum ársþingum
félagsins, er studdi fjárhagslega út-
gáfu fyrstu tveggja bindanna. En
öðrum ber þó aðallega heiðurinn af
því, að hafa staðið straum af útgáfu
sögunnar og ráðið því verki far-
sællega til lykta. Má þar fyrst nefna
Soffanías Thorkelsson verksmiðju-
stjóra, sem ábyrgðist allan kostnað
við fyrsta bindi sögunnar og studdi
útgáfu ritsins með mörgum hætti,
þessu næst sjálfboðanefnd velunn-
ara málsins, sem tók við málinu af
félaginu og sáu um útgáfu 2. og 3.
bindis og sölu þess vestan hafs; for-
maður þeirra nefndar var Guðmund-
ur F. Jónasson forstjóri, en Jóhann