Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2000, Blaðsíða 125
Tækniannáll 1999/2000 123
Atvinnuþátttaka og atvinna: Samkvæmt niðurstöðum úr atvinnukönnun Hagstofu íslands
var atvinnuþátttakan 83% á árinu 1999 og hafði aukist um 0,7 prósentustig frá fyrra ári.
Samkvæmt áætlun Þjóðhagsstofnunar var atvinnuþátttakan 77,2% árið 1999, sem er
aðeins meiri atvinnuþátttaka en árið 1998. Atvinnuástandskannanir Þjóðhagsstofnunar á
síðastliðnu ári gáfu til kynna meiri vilja atvinnurekenda til að fjölga starfsfólki en sambæri-
legar kannanir árið 1998. Þessar kannanir sýna þó mikið misvægi milli landshluta, þar sem
viljinn til að bæta við starfsfólki einskorðast við höfuðborgarsvæðið.
Atvinnuleysi: Skráð atvinnuleysi hefur minnkað hratt að undanfömu og var að meðaltali
1,9% á síðastliðnu ári. Hefur það lækkað um rúmlega 3 prósentustig frá árinu 1995, er það
náði hámarki og hefur ekki verið minna síðan árið 1991. Þetta er einnig töluvert minna
atvinnuleysi en árinu 1998 þegar það mældist 2,8%.
A árinu 1999 fækkaði atvinnulausum í öllum landshlutum. A höfúðborgarsvæðinu var
2,1 % mannaflans án atvinnu að meðaltali árið 1999, eða 1.730 manns, samanborið við 3,1%
á árinu 1998. Á landsbyggðinni dró einnig úr atvinnuleysi í fyrra, en þó ekki eins mikið.
Mældist atvinnuleysi þar 1,6%, eða tæplega 900 manns, samanborið við 2,4% af mann-
aflanum árið 1998. Hlutfallslega mest dró úr atvinnuleysi á Vesturlandi eða um 44%, en
minnst á Vestijörðum eða um 4% enda var atvinnuleysi minnst í þeim landshluta í fyrra.
Á síðasta ári voru að meðaltali 1,3% karla og 2,7% kvenna á vinnumarkaði án atvinnu.
Á árinu 1998 var atvinnuleysi 1,8% meðal karla og 4,1% meðal kvenna. Atvinnuleysi hefúr
minnkað í öllum aldurshópum en þó mest í aldurshópnum 20-24 ára og minnst í elsta aldurs-
hópnum. í yngsta aldurshópnum (16-19 ára) var atvinnuleysið um 6% á árinu 1998, en var
komið niður í 4,3% í atvinnukönnun Hagstofunnar árið 1999.
Á fyrri hlula tíunda áratugarins var hlutfall atvinnulausra sem verið höfðu án vinnu í sex
mánuði eða lengur í um 25% að meðaltali. Frá árinu 1994 jókst þetta hlutfall og náði
hámarki árið 1998, þegar það var komið í 35%.
Á árinu 1999 urðu þáttaskil í þróun
langtímaatvinnuleysis, en þá fækkaði lang-
tímaatvinnulausum um tæplega helming og
hlutfall langtímaatvinnulausra af heildar-
tjölda atvinnulausra minnkaði í fyrsta sinn
síðan 1992, eða niður í 33%. í samanburði
við önnur lönd innan OECD er þetta hlutfall
lágt, einungis Noregur er með lægra hlutfall
meðal evrópskra aðildamkja. Þessi stað-
reynd, ásamt þróun langtímaatvinnuleysisins
á síðasta ári er vísbending um að atvinnu-
leysi hafi ekki náð að skjóta eins föstum
rótum hér á landi og það hefur gert í öðrum
þróuðum ríkjum.
Á árinu 1999 var atvinnuleysi hvergi
minna en hér á landi meðal OECD-ríkjanna.
Að meðaltali var atvinnuleysið 9,5% á meðal
aðildarríkja OECD í Evrópu og hafði lækkað
um 0,2 prósentustig frá árinu 1998.
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
1990 1992 1994 1996 1998
---------- 3 mán. eða skemur
— — — 3 til 6 mán
..........6 mán. og lengur
——— 12 mán. og lengur
Alvinnuleysi eftir lengd, 1990-1999. Heimild:
Þjóðhagsstofnun.