Bændablaðið - 11.12.2001, Page 4

4
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 11. desember 2001
Höfundar handbókarinnar komu í heimsókn til Bændasamtakana. F.v. Atli Gunnar Arnórsson, Glaumbæ, Þorgeir
Margeirsson, Keflavik, Jón Snæbjörnsson, Austurey, Fjalar Hauksson, Klaustri, Reynir Sævarsson, Reykjavík.
Handbök nm nndip-
búning sniávirkjana
Tvær
milljúnir
til smá-
virkjana
Gunnar Pálsson,
varaþingmaður, spurði
iðnaðarráðherra á dögunum á
Alþingi um skýrslu sem unnin
var um smávirkjanir í sveitum
undir forystu Hjálmars Ama-
sonar og skilað var í júní 2000.
Gunnar spurði ráðherra:
1. Hvað líður efhdum á
tillögum nefndar um málefni
raforkubænda sem skilaði áliti í
júní á síðastliðnu ári?
2. Er einhver áætlun í gangi
um að styrkja dreifikerfi raforku
í sveitum og leggja þriggja fasa
rafmagn þannig að væntanlegir
raforkubændur geti selt?
Ráðherra svaraði og sagði
m.a.: „í júní á síðasta ári skilaði
nefnd um málefni raforkubænda
skýrslu sem ber heitið Raf-
orkubændur, hagkvæmni,
tækni, möguleikar. Helstu
niðurstöður nefndarinnar vom
að virkjun smærri vatnsfalla
geti verið hagkvæmur kostur
fyrir einstaklinga og byggð, sem
kynni að styrkja byggð í
dreifbýli og auka fjölbreytileika
atvinnulífs, og að fjármögnun
þyrfti að gerast með lánum og
styrkjum frá Lánasjóði land-
búnaðarins, Framleiðnisjóði
landbúnaðarins, Orkusjóði, og
Byggðastofnun.
1 fjárlagafmmvarpi fyrir
næsta ár er gert ráð fyrir 2 millj.
kr. vegna þessa. Hugmyndin er
að þessum fjármunum verði
varið til að styrkja þá sem vilja
reisa smærri vatnsaflsvirkjanir
til eigin nota. Þá taldi nefndin
rétt að skipaður yrði stýrihópur
til að fjalla um umsóknir vegna
framkvæmda við smærri vatns-
aflsvirkjanir."
Varðandi spurninguna um
þriggja fasa rafmagn sagði
ráðherra að á þessu ári væri
áformað að verja um 205 millj.
kr. til endumýjunar og styrkingar
dreifikerfa Rafmagnsveitna
ríkisins til sveita, utan sumar-
bústaðahverfa.
Bændqblaðlð
Bændablaðið kemur næst út
15. janúar. Þess má geta að í
byrjun janúar opnar nýr vefur
sem Bændasamtökin, RALA,
Landbúnaðarháskólinn á
Hvanneyri, Lífevrisjsjóöur
bænda, Yfirkjötmat ríkisins og
Aðfangaeftirlitið standa að.
www.landbunadur.is
Fimm nemendur við Háskóla
íslands hafa ritaö handbók sem
fjallar um undirbúning smá-
virkjana. Verkefnið var hluti af
námskeiðinu Framkvæmdafræði
sem kennt er á 3. ári við um-
hverfis-og byggingarverkfræði-
skor Háskóla Islands. í viðtali
við Bændablaðið kom fram að
þetta verkefni varð fyrir valinu
vegna áhuga nemendanna á
virkjanamálum. Einnig hafði sitt
að 'segja að unnið er að undir-
búningi smávirkjana á heima-
slóðum eins nemendanna.
Einnig háfði kennari nám-
skeiðsins, Birgir Jónsson dósent,
nokkur áhrif á valið, en hann hefur
áralanga reynslu af virkjana-
málum.
Aðspurðir sögðu höfundamir
að viö undirbúning bókarinnar
hefði einna helst komið á óvart að
hve mörgu þarf að hyggja þegar
ráðist er í uppsetningu smávirkjunar.
"Dæmi um mikilvæg atriði sem
huga þarf að eni rennslismælingar,
athugun á aðstæðum, hagkvæmni
framkvænidarinnar og möguleikar
lil ráðstöfunar raforkunnar. Einnig
eru samskipti við opinbera 'aðjla
stór hlufj""‘áf undirbúningmuii og
gætu á köflum verið einfaldari.
Einnig kom það okkur nokkuð á
óvart hve aðstæður á raforku-
markaði em óljósar og bændur því
tvístígandi vegna orkusölumála,"
sögðu höfundar.
Hópurinn fór í vettvangs-
könnun á virkjanaslóðir og skoðaði
tvær smávirkjanir. Það vakti
athygli þeirra hversu vel mann-
virki geta fallið að umhverfinu og
hvernig framleiða má raforku á
umhverfisvænan hátt.
Víða eru möguleikar á hag-:
kvæmri raforkuframleiðslu í
smávirkjunum, 'en náuðsynlegt er
Þriggja fasa
rafmagn
Kostar 10 milljapúa
aö Ijúka verkinu
Iðnaöarráðherra sagði á Aiþingi
fyrir nokkru að í dag væru tæp
40% dreifikerfis Rafmagns-
veitna ríkisins þriggja fasa og
tæp 20% spennistöðva og að
áætlaður kostnaður við að Ijúka
þrífösun á öllu 11 og 19 kV
dreifikerfinu með strenglögn og
upsetningu þriggja fasa spenni-
stöðva væri í dag áætlaður um
10 milljarðar króna.
Ráðherra sagði þetta þegar
hún svaraði íyrirspum Margrétar
Frímannsdóttur um hversu háar
fjárhæðir sé áætlað að fari í
tengingu þriggja fasa rafmagns á
svæðum Rafmagnsveitna ríkisins
á þessu ári. Aformað er að verja
um 205 millj. kr. til endumýjunar
og styrkingar dreifíkerfa Raf-
magnsveitna ríkisins til sveita utan
sumarbústaðahverfa í ár. Ætla má
að um 40% eða 80 millj. kr. af
þessari upphæð nýtist til þrí-
fosunar hjá notendum sem ekki
höfðu aðgang að þriggja fasa raf-
magni áður. Önnur verkefhi sem
unnið er að fyrir ofangreindar 205
millj. kr. em
lagning þriggja fasa strengja í
stað gamalla þriggja fasa lína til
að auka rekstraröryggi og
flutningsgetu. Lagning þriggja
fasa strengja til nýrra notenda.
Uppsetning þriggja fasa
spennistöðva samfara lagningu
strengja. A næsta ári er áformað
að verja 280 millj. kr. til
nýframkvæmda og endumýjunar í
sveitakerfum. Endanleg ákvörðun
um verkefni liggur ekki fyrir en
ætla má að skipting milli
landshluta verði áþekk því sem
var í ár.
að skoða hvert tilvik sérstaklega.
Ytri aðstæður ráða miklu um hag-
kvæmni virkjanakosts. Þar á meðal
má nefna fjarlægó frá nothæfu
dreifikerfí, möguleika á að koma
orku í verð, söluverð raforku og
náttúmlegar aðstæður á virkjunar-
stað.
I handbókinni er fjallað um
undirbúningsrannsóknir vegna smá-
virkjana, mannvirkjagerð, vélbúnað
og fjármögnun slíkra verkefna,
ásamt því sem fjallað er um sam-
skipti við opinbera aðila. Einnig er
settur fram gátlisti þar sem talin
em upp helstu atriði sem huga þarf
að. Atriðin em sett upp í tímaröð,
enda mikilvægt að framkvæma
hlutina í réttri röð.
Handbók um undirbúning
smávirkjana er aðgengileg á
netinu: www.hi.is/~jonsn/verk-
efni.html
Nánari upplýsingar, t.d. um
möguleika á að fá handbókina
prentaða á pappír, hjá: Reyni
Sævarssyni í sima 898 3829.
Meirihluti kúabænda
hafnar IURF
74,6% kúabænda
höfnuóu tilraunainnflutningi
norskra fósturvísa.
Samkvæmt upplýsingum
Landssambands kúabænda
er ætlunin að loka tilrauna-
stöð LK í Hrísey og selja
fósturvísana sem keyptir
voru í Noregi. Guðni
Ágústsson sagði á Alþingi í
síðustu viku að hann liti svo á
aö kúabændur hefðu í
atkvæðagreiðslu um
innflutning á norskum
fósturvísum úr kúm hafnað
því að geröar yrðu
samanburðarrannsóknir á
íslenskum og norskum kúm.
Þess vegna liti hann svo á að
þetta mál væri farið frá
garði.
Lambhrútur sá sem myndin er af
fæddist hjá Guðrúnu Marinósdóttur
Búrfelli Svarfaðarda! 15. maí sl.
vor. Er hann einlembingur og
tilkominn við sæðingu, undan
Hnykli 95820. Við lambaskoðun í
haust 7. október reyndist hann 81
kg að þyngd, hafði 95 sm
brjóstummál, 24 sm breitt spjald og
fótleggur var 122 mm. Með ómsjá
mældist bakvöðvi 31 mm fita 7 mm
og fyrir bakvöðvalögun hlaut hann
4. Ólafur G. Vagnsson, ráðunautur
á Akureyri, sagði þetta örugglega
vænsta lambhrút sem hann hefði
heyrt um; lambhrút sem fæddur
væri á eðlilegum sauöburóartíma.
„Þetta er enn ein sönnunin fyrir
hinni miklu vaxtargetu isienska
fjárins," sagði Ólafur.