Bændablaðið - 25.03.2003, Blaðsíða 19

Þriðjudagur 25. mars 2003
Bæmkabkiðið
19
sperrur, undirlög og grindaefni.
Raunar er rekaviður úr fjörunni
héma í öllum byggingum á
jörðinni."
Sauðfjúrbúskapur á undanhaldi
áSkaga
Nú hefur sauðfé fækkað mikið
í ykkar sveit síðustu ár, en fœkkar
fólki?
Steinn „Já, fólk hefúr verið
að hætta með fé, seldi
greiðslumarkið þegar ríkið fór að
kaupa en fólkinu hefur ekki
fækkað mikið. Það hefúr snúið sér
að öðru eins og til dæmis útgerð
og einnig er fískverkun i sveitinni.
I fyrravor voru gerðir út fimm
bátar héma af Skaganum á
grásleppu. En þróunin er svipuð
hér og í öðmm sveitum, það er
ekki auðvelt fyrir ungt fólk að
hefja sauðfjárbúskap og því síður
trilluútgerð því veiðiheimildimar
em svo gífúrlega dýrar. En mér
finnst þessi tilhögun að vera með
bát og sauðfé fara nokkuð vel
saman," segir Steinn. „Það er ekki
mikil vinna við rollumar ffá
áramótum og ffam undir sauðburð
og þá gefst góður tími til að
undirbúa grásleppuvertíðina, fella
net og svoleiðis. Við skiptum
þeirri vinnu á milli okkar sem
stöndum að útgerðinni. Þegar
sauðburðurinn fer í gang, svona
um 20 maí, drögum við bara upp
netin eða fækkum þeim, enda er
þá veiðin of'tast farin að minnka.
Svo er heyskapurinn orðin
fljóttekinn með rúlluvélinni og þá
gefst tími til að stunda sjóinn yfir
sumarið . Báturinn gefúr okkur
talsverðar tekjur en við höfúm
bæði ákaflega gaman af kindunum
og emm ekkert að hætta með þær.
Auk þess skapa þær ákveðna
kjölfestu varðandi búsetuna."
„ Það hefur náttúrlega verið
okkur alveg ómetanlegt varðandi
bömin að afi og amma þeirra em
hér og til þeirra hafa þau alltaf
mátt fara. Ég hefði ekki geta sinnt
póstinum og verið að vasast í
rollunum haust og vor hefði þeirra
ekki notið við," sagði Merete.
Það er orðið áliðið dags þegar
fréttamaður kveður ungu hjónin á
Hrauni eftir ágætt spjall. Þeirra
sjónarmið til búskaparins byggist
eins og fram hefúr komið á
jákvæðni og ánægju með það sem
þau hafa og starfa við í dag og
bjartsýni á framtíðina í sveitinni.
Þá kom ekki síður í ljós vilji þeirra
til að nýta alla þá möguleika sem
jörðin þeirra hefúr upp á að bjóða.
Texti og myndir ÖÞ
Það er ekki langt á
milli íbúðarhúsanna á
Hrauni og næst tek ég
hús á Rögnvaldi og
Guðlaugu eins og Steinn
sonur þeirra hafði
ráðlagt mér. Auk
húsmóðurstarfa sinnir
Guðlaug
veðurathugunum fyrir
veðurstofú íslands og
einnig vitavörslu fyrir
Siglingamálastofnun. En
þótt Valdi sé kominn á
þann aldur sem menn
setjast gjaman í helgan
stein er því ekki svo
farið með hann. Áhugi
hans á búskapnum er
enn fyrir hendi. Oft fer
hann meðffam fjömnni,
ýmist gangandi eða á
vél, og gáir að rekanum
og sinnir æðarvarpinu á
vorin eins og hann hefúr
gert undanfama áratugi.
Eg bið Valda að segja
mér frá æðarvarpinu á
Hrauni sem nú er eitt
það mesta í Skagafirði.
„Það hefur ekki
alltaf verið mikið
æðarvarp hér á Hrauni,
því þegar faðir minn
byijaði búskap hér árið
1914 var ekkert varp.
Fljótlega komu þó þrjú
hreiður héma út með
sjónum og það var farið
að sinna þessu, setja
niður flögg og veija
þetta fyrir tófúnni. Það
fóm að koma kollur og
þær fóm að dreifa sér
um landið þama út í
Múlanum. Þegar ég fór
að fylgjast með þessu,
sem líklega hefúr verið
árið 1925, gaf varpið
orðið af sér um 18 pund
af hreinsuðum dúni. Svo
hélt þetta áffam að vaxa
ár frá ári allt til ársins
1965, en þá var þetta
komið í 40 kíló . En þá
varð nú heldur breyting
á því 1965 og ffarn yfir
1970 kom hér hafís og
var mikill kuldi,
sérstaklega á vorin, og á
þessum ámm minnkað
varpið ár ffá ári alveg til
ársins 1980 að
eftirtekjan var komin
niður í 14 kíló af dúni.
Ég hugsaði alveg eins
vel um varpið á þessum
ámm og áður, fúglinn
var einfaldlega ekki til
staðar. Svona geta nú
sveiflumar í náttúmnni
orðið miklar og
óhagstæð veðrátta haft
mikið að segja á
viðkomu æðarstofnsins
og líklega fleiri
fuglategunda.
En eftir þetta fór
fúglinn að aukast aftur
og hefúr gert flest ár
síðan þannig að nú gefúr
varpið af sér um 50 kíló
af dún."
Valdi segir að hann
hafi alltaf reynt að hlúa
vel að varpinu. Hann
setur upp mikið af
skjólum úr timbri sem
þá em opin á einn
kantinn. Aðspurður um
hvort hann noti ekki
dekk sem skjól segist
hann ekki vera hrifinn
að þeim því bæði fari
vatn af þeim í hreiðrin
og eins eigi ungamir
stundum erfitt með að
komast upp úr þeim.
Eins og aðrir
æðarbændur hefur hann
átt í stríði við tófúna
sem sækir í varpið. I
fyrravor brá hann á það
ráð að rista niður
heljarmikla loðnunót og
festa á girðinguna á um
350 metra löngum kafla.
Fyrir var venjulegt
vímet en tófan hafði sést
stökkva í gegnum það.
Við loðnunótinni á rebbi
hins vegar ekkert svar,
a.m.k. varð fólkið á
Hrauni hans ekki vart í
varplandinu sl. vor. í
þessu sambandi er rétt
að fram komi að
aðalvarpið á Hrauni er á
Skagatánni norðan og
austan við bæina.
Rögnvaldur hefur líka
reynt að búa til hólma
fyrir fúglinn að verpa í.
En þar hefur hins vegar
sjórinn gert illilegt strik
í reikninginn. Tvívegis
hafa stórbrim skolað
talsverðu efni úr
hólmanum og hluta af
þeim hreiðmm sem
komin vom flætt.
Jafhoft hefúr verið bætt
efni í hólmann og hann
hækkaður og sl. vor
vom í honum um 250
hreiður. Rögnvaldur
segist vona að hann
verði til friðs hér eftir.
„Ég hef alltaf lagt
mikla áherslu á að verja
varpið. Er t.d. með
mikið afhræðum og
ýmsu svoleiðis vegna
veiðibjöllunnar, verst
gengur mér við minkinn
en kannski tekst mér að
veijast tófunni með
netinu. Ég hef aldrei
verið sólginn í að taka
mikið af eggjum. Það
verður nefnilega ekki að
kollum sem maður étur.
En það er miklu
fómandi til að halda
varpinu í góðu lagi. Þó
það sé talsverð vinna að
sinna þessu og verka
dúninn þá er gefúr það
ágætlega af sér, verðið á
dúninum er gott um
þessar mundir," sagði
Rögnvaldur Steinsson
að lokum.
Styrkir til
atvinnumála kvenna
Vinnumálastofnun/félagsmálaráðuneytið hefur á þessu ári
heimild til að úthluta í styrki 20 milljónum króna til
atvinnumála kvenna.
Tilgangur styrkveitinga:
• Vinnumarkaðsaðgerðir til að draga úr atvinnuleysi meðal kvenna
• Viðhalda byggð um landið
• Auðvelda aðgang kvenna að fjármagni
• Auka fjölbreytni I atvinnulífi
Við mat á verkefnum er lögð áhersla á atvinnusköpun.
Hluta fjárins verður varið í verkefni á svæðum þar sem atvinnulíf
er einhæft og hlutfall atvinnuleysis hátt. Ekki verða gerðar eins
strangar kröfur um arðsemi þeirra verkefna en engu að síður
miðað við að styrkurinn sé ekki félagslegt úrræði heldur um
raunverulega atvinnusköpun að ræða.
Allt að 15-20 bestu verkefnin valin úr eftir ákveðnum forsendum
og þeim veittur hærri styrkur.
Ekki verður veitt fé til menntunarúrræða.
Allar konur hvaðanæva af landinu geta sótt um styrk. Fyrirtæki
verða að vega í eigu kvenna og stjórnað af konum.
Samstarfsverkefni kvenna og kvennahópa koma einnig til greina.
Veittir eru stofnstyrkir og þróunarstyrkir.
Stofnstyrkir eru styrkir til véla og tækjakaupa og vegna
húsnæðis til hópa.
Þróunarstyrkir eru hönnun, þróun og markaðssetning.
Að öðru jöfnu nemur framlag af hálfu ríkisins ekki meir en 50% af
styrkhæfum kostnaði
Ekki eru veittir styrkir til verkefna þar sem styrkveiting gæti
skekkt samkeppnisstöðu gagnvart aðila í hliðstæðum
atvinnurekstri.
Eingöngu eru styrkir veittir til verkefna í eigu kvenna eða
kvennahópa.
Einaönau verður tekið við umsóknum á rafrænu formi.
Nánari upplvsinaar er að finna á heimasíðu
Vinnumálastofnunar www.vinnumalastofnun.is.
Umsóknir
Umsóknum skal skilað á rafrænu formi á þar til gerðum
eyðublöðum sem finna má á heimasíðu Vinnumálastofnunar
www.vinnumalastofnun.is
Upplýsingar veitir Margrét Kr. Gunnarsdóttir, Vinnumálastofnun
simi 515 4800. Æskilegt er að umsóknir séu unnar I samráði við
atvinnu- og iðnráðgjafa á landsbyggðinni eða aðra fagaðila.
Impra nýsköpunarmiðstöð á Iðntæknistofnun veitir handleiðslu og
upplýsingar um stofnun og rekstur fyrirtækja og upplýsingar um
gerð viðskiptaáætlana.
Umsóknarfrestur til 4. april 2003
Öllum umsóknum verður svarað skriflega.
r
Arshátíð
kúabænda
Föstudagskvöldið 11. apríl nk. verður haldin
árshátíð kúabænda á Hótel Sögu.
Ekki missa af stærstu
hátíð kúabænda á þessu ári!!!
Dregnir verða út veglegir vinningar úr seldum miðum, en
miðapantanir fara fram I síma: 563 0300
Ennfremur má panta miða með þvi að senda tölvupóst á
lk@nautis
Gisting á Hótel Sögu eða á hótel íslandi er á frábæru verði I
tilefni árshátíðarinnar - aðeins frá kr. 3.330,-
á mann. Þeir sem hyggjast panta gistingu
þurfa að gera það hjá bókunardeild
Hótel Sögu I síma 525 9930.
Miðaverð á árshátíðina er aðeins kr. 3.900,-
Glæsileg þriggja rétta máltið og frábær
skemmtiatriði.
Veislustjóri er Gísli Einarsson, Borgfirðingur og ritstjóri.
Hljómsveitin SMS heldur uppi stormandi fjöri. Hljómsveitarstjóri
er hinn síkviki Skúli á Tannstaðabakka. Húsið opnar kl. 19:30
með fordrykk og eftir matinn verður dansað langt fram á nótt...