Tónlistin - 01.11.1943, Síða 46

44
TÓNLISTIN
vallakoti, en hann var dáinn, þá er ég
kom hér vestur. Nokkrum árum eftir ah
ég bjó mér til langspiliö, eignaöist ég
annaö úr dánarbúi frú Kristínar Hjalta-
lín i Stykkishólmi. Sú kona var dóttir
hins þjóðkunna manns Sveinbjarnar Eg-
ilssonar rektors, og haföi hún erft þaö
eftir föður sinn. 1901 eöa 1902 fékk
bróðursonur minn það hjá mér, og veit
ég ekki um það síðan.“
Þannig farast föður nútima-hljóðfærá-
leiks á Snæfellsnesi orð um sjálfan sig.
25 ára gamall sezt hann á skólabekkinn
og öðlast nægilega kunnáttu til að gegna
kirkjuorganleik en fær árum saman ekk-
ert hæfileg't verkefni, vegna skorts á
hljóðfæri. Að lokum sigrast hann þó á
umhverfi sínu og fær heitustu ósk sinni
framgengt. Umbótavilji hans verður aft-
urhaldsseminni yfirsterkari, og hann inn-
leiðir nýjan söng á hina fornu sjósókn-
arstaði undir Jökli og skapar nýja Stapa-
gleði í hollustusámlegum anda í stað
þeirrar, sem löngu var kulnuð og liðin
undir lok. Aðerft þrek Kjartans Þor-
kelsonar ber hann örugglega uppi í
fjörutíu ára vandasömu en ábatarýru
hugsjónastarfi, þar til honum sjötugum
förlast svo sýn eftir rýnifrekan nótna-
lestur, að hann neyðist til að þoka úr
sæti sínu á orgelbekknum. — En ennþá
má sjá ellilúna fingur renna eftir gljá-
hvítum nótum gamals stofuorgels vestur
í Staðarsveit. Þar situr sterkbyggður
og teinréttur öldungur við hljóð.'æri sitt,
beinir luktum augum til himins og lætur
hljómana renna saman í þakkarsöng til
þess máttar, er veitti honum kraft til að
lýsa upp hina sjónum sviptu tilveru
með lifandi og raunverulegum endur-
minningum þeirra stunda, er hann
i fullu starfsfjöri flutti fagnaðarboðskap
tónanna til samferðamanna sinna á lifs-
leiðinni. — Æviferill Kjartans Þorkels-
sonar organista á Snæfellsnesi varpar
nýju ljósi á einn þátt íslenzkrar þjóð-
menningar.Hann kennir okkur að greina
listamannsneistan í mannlegu eðli, sem
við getum ávallt ornað okkur við, er
kvöldar að; og hann skuldbindur okkur
Frá ísafirði
Sunnukórinn hélt samsöng 12. maí
1943, sem var endurtekinn. Söngstjóri
var Jónas Tómasson en einsöngvarar
Margrét Finnbjarnardóttir, Jón Hjörtur
og Tryggvi Tryggvason. Auk þess að-
stoðaði lítill liópur hljóðfæraleikara
með tvær fiðlur, tvö píanó og orgel.
Efnisskrá hljómleikanna hafði á sér
snið fjölbreytni, og skiptist á raddleikur
(kórsöngur og einsöngur) og hljóð-
færaleikur. Fyrsta deild viðfangsefn-
anna var eingöngu skipuð íslenzkum
höfundum í tónbálki fyrir blandaðan
kór, og er sú viðleitni stjórnandans
fyllstu virðingar verð, að bera íslenzka
fánann þannig i broddi fylkingar fram
fyrir áheyrendur í hljómleikasalnum.
Hinir íslenzku höfundar, sem þarna
voru saman komnir á listaþing, voru
Björgvin Guðmundsson, Sigvaldi Kalda-
lóns, Sigurður Þórðarson, Jón Þórar-
insson, Bjarni Þorsteinsson, Jóh. Ó.
Haraldsson og Jónas Tómasson. • En
erlend tónskáld sáust þar einnig, svo
sem Schubert, Mendelssohn, Beethoven,
Robert Radecke, Grell og Merikanto.
Symfóníur* Beethovens verða aldrei
nógsamlega vel kynntar íslenzkum
söngvinum, og er því tilraun Sunnu-
kórsins góðra gjalda verð þótt af van-
efnum sé gerð. Fáein hljóðfæri iáta
að sjálfsögðu aðeins í té mjög dauft
endurskin af synlfóníuorkestri, cg verð-
ur áhrifamunurinn eftir því. En ef lít-
ill flokkur hljóðfæraleikara g.tur náð
fram stefi verksins og aðalsöngl’nu svo
áheyrilega, að það festist hlustendum
í minni og þeir geti haft það yfir með
sjálfum sér að afloknum hljómleikum,
þá er mikill ávinningur að alþýðlegri
til að leggja fram styrka hönd til rækt-
unar þess umhverfis á íslenzkri mannfé-
lagsgrund, sem alltaf er fært um að
miðla börnum sínum heilum áhrifum, og
njóta siðan mannfegrandi eiginieika
þeirra af fullum skilningi. H. H.