Tónlistin - 01.11.1943, Blaðsíða 23

Tónlistin - 01.11.1943, Blaðsíða 23
TÓNLISTIN 21 stefnunnar, sem þá var alveg ný stefna í tónlistinni. Richard Wagner sagði: „Sá, sem heyrði Liszt spila í kunningjahópi t. d. Beethovensónöt- ur, honum hlýtur að hafa orðið ljóst, að hér var um annað og meira að ræða en einfalda túlkun á tónsmíð- unum; hér var skapandi kraftur að verki.“ Edvard Grieg likti leik Liszts við eldsumbrot. Tónskáldið Reineeke, sem var kennari Sveinbjörns Svein- björnssonar og Griegs, komst þann- ig að orði: „Þegar Liszt spilaði hinar erfiðustu þrautir, sem hjá öðrum urðu að innantómu fingraspili, þá var eins og liánn stráði perlum og marglitum hlómum til beggja handa.“ Árið 1838 hélt Liszt hljómleika í Rómaborg, sem eru sögulegir að því leyti, að þá eru í fvrsta sinni haldnir píanóhljómleikar án aðstoðar söng- krafta, hljómsveitar eða annarra tónlistarkrafta. Þótti þelta býsna djarft í þá daga. Síðan hafa píanó- leikarar farið að dæmi hans. 1 árs- byrjun 1818 settist Liszt fyrir á- eggjan kjörfurstans að í Weimar, þar sem Goetlie hafði alið aldur sinn. Hefst nú nýr kafli í ævi hans, sem er helgaður kennslustörfum, hljóm- leikastjórn og tónsmíði. Liszt var al- veg einstakur píanókennari. Nem- endurnir flykktust lil lians úr öllum áttum, en það var þó nokkrum vand- kvæðum bundið að gerast nemandi bans. Aðeins þeir komu til greina, sem orðnir voru nokkurn veginn full- gildir píanóleikarar. Allir nemend- urnir höfðu sameiginlegan kennslu- Ihna. Kennslan miðaði einkum að því að auka skilning og listþroska þeirra. Danskur nemandi hans segir svo frá: „í kennsluherberginu var flvgill frá verksmiðjunni Bechstein og smápianó. Liszt settist venjulega við smápíanóið og greip fram í fyrir þeim, sem var að spila, þegar honum þótti ástæða til og tók upp kaflann í laginu á smápíanóið lil þess að sýna, livernig ætti að fara með liann. Þá var sem brygði upp leiftri, svo að nemandinn hreifst með og gat leikið þetta eftir þótt í veikari mynd væri. Kennslustundirnar lijá Liszt voru eklci daufar. Þær voru fullar af iífi og fjöri, og andrikið og snilldin var einstök. Hann lét sig engu skipta svonefndar kennsluaðferðir, iivernig ætti að liafa hendurnar og annað islíkt. Kennslustundin byrjaði með þessum orðum: „Spilið þér nú eins og þér bezt getið!“ Ymist var hann spaugsamur eða hæðinn. Ef honum fannst einhver spila þurrlega, rann honum i skap, og þá hreytti hann máske úr sér: „Spilið þér ekki svona rígbundið,“ eða „hafið þér máske lært þetta í Leipzig?“, eða „ég segi yður það satt, að ég hefi heyrt prins- essu spila þetta lag betur,“ eða „farið þér lieldur á Tónlistarskólann í Ber- lín.“ Liszt tók ekkert kennslugjald, en aðeins þeir gátu orðið nemendur hans, sem höfðu til að bera miklar gáfur og áhuga. Meðal nemenda hans voru Carl Klindworth, Eugen d’Albert, Emil Sauer, Moritz Rosen- Ihal, Friedrich Lamond, Karl Tausig, Peter Cornelius, Joachim Raff og Hans von Biilow, tengdasonur hans. Jafnframt kennslustarfinu var Liszt hljómsveitarstjóri við óperuna í Weimar. Margar óperur voru frum-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Tónlistin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tónlistin
https://timarit.is/publication/922

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.