Tónlistin - 01.11.1943, Side 23

Tónlistin - 01.11.1943, Side 23
TÓNLISTIN 21 stefnunnar, sem þá var alveg ný stefna í tónlistinni. Richard Wagner sagði: „Sá, sem heyrði Liszt spila í kunningjahópi t. d. Beethovensónöt- ur, honum hlýtur að hafa orðið ljóst, að hér var um annað og meira að ræða en einfalda túlkun á tónsmíð- unum; hér var skapandi kraftur að verki.“ Edvard Grieg likti leik Liszts við eldsumbrot. Tónskáldið Reineeke, sem var kennari Sveinbjörns Svein- björnssonar og Griegs, komst þann- ig að orði: „Þegar Liszt spilaði hinar erfiðustu þrautir, sem hjá öðrum urðu að innantómu fingraspili, þá var eins og liánn stráði perlum og marglitum hlómum til beggja handa.“ Árið 1838 hélt Liszt hljómleika í Rómaborg, sem eru sögulegir að því leyti, að þá eru í fvrsta sinni haldnir píanóhljómleikar án aðstoðar söng- krafta, hljómsveitar eða annarra tónlistarkrafta. Þótti þelta býsna djarft í þá daga. Síðan hafa píanó- leikarar farið að dæmi hans. 1 árs- byrjun 1818 settist Liszt fyrir á- eggjan kjörfurstans að í Weimar, þar sem Goetlie hafði alið aldur sinn. Hefst nú nýr kafli í ævi hans, sem er helgaður kennslustörfum, hljóm- leikastjórn og tónsmíði. Liszt var al- veg einstakur píanókennari. Nem- endurnir flykktust lil lians úr öllum áttum, en það var þó nokkrum vand- kvæðum bundið að gerast nemandi bans. Aðeins þeir komu til greina, sem orðnir voru nokkurn veginn full- gildir píanóleikarar. Allir nemend- urnir höfðu sameiginlegan kennslu- Ihna. Kennslan miðaði einkum að því að auka skilning og listþroska þeirra. Danskur nemandi hans segir svo frá: „í kennsluherberginu var flvgill frá verksmiðjunni Bechstein og smápianó. Liszt settist venjulega við smápíanóið og greip fram í fyrir þeim, sem var að spila, þegar honum þótti ástæða til og tók upp kaflann í laginu á smápíanóið lil þess að sýna, livernig ætti að fara með liann. Þá var sem brygði upp leiftri, svo að nemandinn hreifst með og gat leikið þetta eftir þótt í veikari mynd væri. Kennslustundirnar lijá Liszt voru eklci daufar. Þær voru fullar af iífi og fjöri, og andrikið og snilldin var einstök. Hann lét sig engu skipta svonefndar kennsluaðferðir, iivernig ætti að liafa hendurnar og annað islíkt. Kennslustundin byrjaði með þessum orðum: „Spilið þér nú eins og þér bezt getið!“ Ymist var hann spaugsamur eða hæðinn. Ef honum fannst einhver spila þurrlega, rann honum i skap, og þá hreytti hann máske úr sér: „Spilið þér ekki svona rígbundið,“ eða „hafið þér máske lært þetta í Leipzig?“, eða „ég segi yður það satt, að ég hefi heyrt prins- essu spila þetta lag betur,“ eða „farið þér lieldur á Tónlistarskólann í Ber- lín.“ Liszt tók ekkert kennslugjald, en aðeins þeir gátu orðið nemendur hans, sem höfðu til að bera miklar gáfur og áhuga. Meðal nemenda hans voru Carl Klindworth, Eugen d’Albert, Emil Sauer, Moritz Rosen- Ihal, Friedrich Lamond, Karl Tausig, Peter Cornelius, Joachim Raff og Hans von Biilow, tengdasonur hans. Jafnframt kennslustarfinu var Liszt hljómsveitarstjóri við óperuna í Weimar. Margar óperur voru frum-

x

Tónlistin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tónlistin
https://timarit.is/publication/922

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.