Tónlistin - 01.11.1943, Qupperneq 57

TÓNLISTlN
55
íyrir rangláta fyrirlitning á þjóölistinni
á síSusai timum — me'ðan rónskáldið
mikla, þjóöin sjálf, hefur þagaS af ótta,
og himr, þeir er köliuðu sig sjálfa
menntaSa, kunnu jamiila aS meta lag
foiksms sem 1 jóS þess.
Mundi þaS nú ógjaþlegt aS reisa
þessa þjóSsöngva til jamrettis viS ann-
aS tónsnnSi her á lanui? Eg hygg etcki,
Það er vist, aS rímnaiög, íslenzk, nljóma
nú úti um álfuna, klæud í hátiSabúning
af kunnáttu erlendra tónskálda, er hafa
kynnzt fegurS þeirra og þeirri djúpu
líkmg, er þau hafa af þjóSlífi voru.
Og hitt er ems víst, aS enn mundi hrein
og uppgerðarlaus röcld ^eta safnaS iólk-
inu tu aheyrnar vel samdri rímu, meSal
vor hér heirna.
Hér er alls ekki tími til þess aS fara
frekar útí þetta — en þaS er trú mín,
aS vekjast muni hér einhver sá, er leitt
geti fram rímnakveSskapinn, á gömlum,
góSum grundvelli, en búinn til fram-
fara og göfgunar meS vexti vorum í list
sem öSru á komandi tíma. MeS tilbreytni
í laginu, meS flutning, þar sem bezt á
viS, í mansöngnum eSa rímsögunni og
meS undirslætti á víxl, milli erinda, und-
ir lestri eSa undir lagi, mun víst mega
kyggja þá brú, er tengir rödd og rím
þjóSarinnar í sögukvæSinu viS hitt, sem
æSra er nú taliS, en er af henni sjálfri
sprottiS.
Eg biS landa mína og lesendur virSa
vel, aS ég hef minnzt þessa í formála
fyrir kvæSum mínum, sem eru aS miklu
leyti samin út af fjarskyldum efnum.
En þótt ég hafi oft hugsaS um þaS áS-
ur, aS áfrýja bæri Fjölnis-dóminum
gamla fyrir æSri rétt þjóSarinnar sjálfr-
ar, hef ég nú á langvistum minum er-
lendis síSustu árin þótzt finna enn betur
til þess, hve djúpa og fagra strengi
fólkiS úti á íslandi á óhreifSa.“
E i n a :r B e n e d i k t s s o n
í formála fyrir „FI r ö n n u m“,
ágúst 1913.
JAZZ-MÚSÍK í HAFNARFIRÐI.
í sumar hefir HellisgerSi veriS mikiS
notaSur staSur. Inni á rnilli hinna fögru
trjálunda og skrúSjurta hafa ungir og
gamlir notiS næSisstunda viS dásemdir
hins ræktaSa gróSurs og sérkennileik
landslagsins.
En kunningi minn einn kvartar undan
því, aS er hann ætlaSi sér hér um daginn
aS njóta blessunar náttúrunnar í geróinu
hafi hann á leiSinlegan hátt veriS trufl-
aSur. í staS þess, aS hann frá erli dags-
ins og önnum haíSi ætlaS sér hvíldar-
stund i HellisgerSi, tók annaS við. Hin
óviSfelldnasta jazzmúsik, „bókstaflegt
garg“ sagði hann, glumdi um allt gerSiS.
Segist hann hafa átt tal um þetta arg
og garg viS formann „Magna“, en hann
hafi tjáS sér, aS þetta væri einmitt þaS,
sem „fólkiS vill hafa“.
En vinur minn er á annarri skoSun,
eSa aS minnsta kosti, sé svo aS fólkiS
vilji slíka ómenningu á slikum menn-
ingarstaS sem HellisgerSi er, þá sé þaS
einmitt hlutverk „Magna“ aS breyta
smekk fólksins.
,,Magni“ hefir þegar unniS stórvirki
í þá átt, hvaS trjá- og blómarækt áhrær-
ir, og vinur minn þessi hefir þá trú, aS
verSi jazzinn lagSur niSur,— heyrist ekki
framar á milli trjálundanna í HellisgerSi
annaS en klassísk músík aftur á móti
leikin, en þau hin klassísku verk verSi
aS vera vel flutt, — þá verSi þaS til
þess aS breyta tónlistarsmekk fólksins.
Og ég verS nú aS segja þaS, aS ósköp
væri þaS ánægjulégt, aS losna viS allt
jazz-garg og mega eiga von á því, þegar
maSur leitar næSis í HellisgerSi, aS fá
þá unaSsrika tónlist.
Sturla í Morgunblaðinu
4- 9- J943-
TCLLUR GEGN TÓNMENNT
CG KENNINGAR PLATONS.
í flestum löndum, sem talizt geta
menningarríki, er gert nokkuS aS þvi af
hálfu hins opinbera, meS beinum fjár-
framlögum og á annan hátt, aS greiSa