Tónlistin - 01.11.1943, Qupperneq 60

58
TÓNLISTlK’
annaíS, mætti þá ekki líka gera eftir-
farandi tilraunir varöandi framangreint?
1. Afnema algerlega toll á hljoöfær-
um.
2. Auka verulega almenna tónlistar-
fræðslu.
3. Veita styrk til kaupa eöa smiöa á
þeim hljóðfærum, sem aö dómi sérfróöra
manna yrðu talin heppilegust fyrir al-
menning.
Síöasta atriöiö kann aö þykja nokkuö
róttækt, en ekki veröur séö, aö þaö sé
nein fjarstæöa. Ýmisskonar styrkir eru
veittir til kaupa á áhöldum, til þess aö
afla sér brauðs, en þar sem því er jafn-
an viö brugðið, að maöurinn lifi ekki á
einu saman brauöi, því skyldi þaö þá
vera fjarstæöa aö veita styrk til kaupa
á áhöldum, til þess aö afla sér andlegrar
fæöu ?
Guðjón F. Teitsson
Útdráttur úr grein í Tímanum
11. og 14. maí 1943
UM KIRKJUSÖNG.
Ein fegursta og unaöslegasta
gjöf guðs er músíkin. Luther.
Kirkjan hefir alltaf skiliö þaö, hvað
söngurinn er mikil náöargjöf guös, og
því megum viö þakka henni af hjarta
og mörgum af okkar kirkjunnar mönn-
um, allt frá Jóni biskupi ögmundssyni,
sem fékk fyrsta söngkennarann til lands-
ins (1106—7) °S allt til Bjarna Þor-
steinssonar prófessors fyrir allt, sem þeir
hafa gert fyrir sönginn í landinu.
Síðan orgel-harmóníum fóru að flytj-
ast til landsins, hafa þau verið keypt í
flestar kirkjur og ágæt orgel i sumar
þeirra. Siöan eru það kirkju-organleik-
ararnir, sem mest og bezt hafa unniö aö
söng í byggðum landsins, eöa svo mun
vera og verið hafa víðast hvar. Kirkju-
organleikurum veröur að treysta öðrum
fremur, eins og högum okkar er háttað.
Þessvegna er svo mikið undir því kom-
ið með sönginn i landinu, aö einmitt
þeir bregöist hvergi köllun sinni. Eg vil
sérstaklega leggja áherzlu á, aö það sé
þeirra köllun, því að án þess er tæplega
hægt að hafa áhrif á aðra með „músík-
inni“ en aö sá, sem flytur hana, geri
það af innri þrá og æöri köllun.
Hér á landi hefir ekki veriö gert mik-
iö til aö undirbúa organleikarana undir
hið þýöingarmikla starf þeirra fyrir
kirkjusönginn úti um landið. Dómkirkju-
organleikararnir í Reykjavík hafa kennt
mönnum, sem til þeirra hafa komið meö
vottorö eða meðmæli frá sóknarnafnd
eöa presti. En eftir skýrslunum, sem ég
hefi safnað, er auðséð, að fáir njóta
þeirrar kennslu. Flestir veröa að snúa
sér til manna á næstu grösum, er eitt-
hvað kunna. En um ákveðinn náms-
tíma hefir ekki verið aö ræöa, og ekki
hefir þurft aö kvíða prófunum. Kröf-
urnar hafa ekki víöa verið aörar en þær,
að organistarnir kæmust klakklaust
fram úr sálmalögunum, og sumsstaöar
er jafnvel öllu til skila haldið aö svo sé.
Það mun alls ekki fátítt, aö prestar geti
ekki notað suma sálma við guðsþjónust-
urnar, sem þeir þó heföu kosið, vegna
þess að organistinn getur ekki spilað
lagiö. Þó er það alveg undravert, hvað
sumir organleikarar hafa sýnt mikinn
dugnað og hafa komið á góöum kirkju-
söng i sínu byggðarlagi, þrátt fyrir
stutt nám og erfiða aöstöðu. Já, það er
alveg ómetanlegt, hvaö þessir blessaöir
menn hafa gert fyrir kirkjusönginn og
sönginn almennt í landinu meö hinu
fagra og óeigingjarna starfi sínu í þágu
sönglistarinnar. En þaö þarf aö hlúa
betur að þessum mönnum og veita þeim
betri starfsskilyrði og umfram allt meiri
ménntun.
Eins og ég gat um á kirkjufundinum
haustið 1941, varð þaö aö lögum, að
söngur og hljóðfæraleikur var gert að
prófskyldu viö Kennaraskólann, og er
meiningin, aö kennararnir geti orðið org-
anistar, ef á þarf aö halda, þar sem þeir
verða kennarar. í þessu sambandi vil
ég geta þess, aö síðan ég tók viö söng-
málastjórastarfinu, hefi ég á vorin meö
aðstoð söngkennarans viö kennaraskól-
ann, Guömundar Mathiassonar, haldið
námskeiö meö kennaraefnum, sem lík-