Fréttablaðið - 25.05.2012, Blaðsíða 20

20 25. maí 2012 FÖSTUDAGUR
Í blaðaviðtali í ágúst í fyrra kynnti Hjörleifur Sveinbjörns-
son, yfirþýðandi í Þýðingarmið-
stöð utanríkisráðuneytins, áform
Huangs Nubo, fyrrum náms- og
herbergisfélaga síns í Kína:
„Á næstu þremur til f jór-
um árum hyggst hann byggja
upp 120 herbergja lúxushótel á
Grímsstöðum, golfvöll og hesta-
búgarð og í Reykjavík tvöfalt
stærra lúxushótel. Þá er hann að
spá í flugfélag til að flytja fólk á
milli hótelanna. Þetta á að verða
heilsársrekstur ... Hann sér fyrir
sér að Ísland verði næsta ferða-
mannaparadís heimsins en þarna
er verið að tala um tíu til tuttugu
milljarða fjárfestingu, segir Hjör-
leifur.“
Þessi furðufrétt varð til þess,
að ég og aðrir fórum að greina
þessi óvæntu fjárfestingaráform
í víðara samhengi kínverskr-
ar utanríkisstefnu og umsvifa
erlendis. Í Fréttablaðinu 23. maí
hefur Hjörleifur áhyggjur af því
að ég sæki fróðleik í einhverja
Gróu á Leiti. Þá er rétt að árétta
að vinnulagið sem lærist í utan-
ríkisþjónustunni er einmitt til
þess fallið að gera sjálfstæðar
greiningar á efnahagslegri og
pólitískri þróun. Eitthvað hlýt
ég að hafa lært í slíku á langri
starfsævi.
Það er reyndar býsna auð-
velt, en stundum tímafrekt, að
fá yfirsýn yfir þróunina í Kína.
OECD og Alþjóðagjaldeyrisjóð-
urinn leggja til frábært efni fyrir
þá sem eru læsir á hagskýrslur.
Vikuritið Economist er ómissandi
og sömuleiðis kínverska sjónvarp-
ið CCTV News og vefsíður þeirra.
Á netinu eru ókjör upplýsinga um
landið frá prentmiðlum, alþjóða-
stofnunum og þekktum grein-
ingarstofnunum. Og ekki vantar
góðar bækur um Kína á Kindle og
fyrir iPodinn. Allt þetta nota ég og
eftirlaunamaður hefur góðan tíma
fyrir sín áhugamál.
Heimildir mínar eru sem sagt
upplýsingar, sem liggja fyrir og af
þeim dreg ég mínar eigin ályktan-
ir. Varðandi Kína, norðurskautið
og Ísland er það auðvelt. Áform
Huangs voru að öllum líkindum
tilraun kínverskra stjórnvalda eða
hersins að ná framtíðar fótfestu á
Íslandi. Hvenær það gæti komið
sér vel væri óráðið en Kínverjar
hugsa til langs tíma. Að festa sér
land á norðaustur hluta Íslands til
99 ára væri fyrirhafnarlaus land-
vinningur.
Það er greinilega sárt fyrir
Hjörleif að sjá vin sinn Huang í
nýju fötunum keisarans. Hjörleif-
ur fullyrðir að ég geri vin hans að
strámanni eða eins konar saklaus-
um Grýlukarli að okkar málhefð.
Það er gamalt áróðursbragð að
snúa sannleikanum við. Þegar ég
sýni raunveruleikann í þessu fjar-
stæðukennda Grímsstaðamáli, þá
er málinu snúið við og hið rétta
gert að lygi. Þetta er reyndar
gamalt kommatrikk, sem Hjör-
leifur hefur vitaskuld aldrei lært.
Ég hlustaði á Huang á CCTV News
stæra sig af því að hann hefði haft
betur í viðureign sinni við innan-
ríkisráðherra Íslands. Ég sagði að
þetta væri með öllu óaðgengileg
framkoma erlends ríkisborgara í
garð íslensks ráðherra.
En af hverju ætti annars nokk-
ur að hafa trúað þessari jóla-
sögu á hásumri um þróun ferða-
þjónustu á Hólsfjöllum þar sem
óþekktur Kínverji leikur aðal-
hlutverkið?
Var hægt að fá nokkurt vit í það
skilyrði að fylgja skyldu til eign-
ar mörg hundruð ferkílómetrar
lands? Og svo yrði hótelið tengt
með eigin flugsamgöngum við
Reykjavík. Átti flugvélakostur-
inn annars ekki að koma frá kín-
verska flughernum? Af hverju
var reynt að telja fólki trú um að
einmitt þarna í auðn, einangrun
og illviðrum vetrar, væri hægt
að reka lúxushótel allan ársins
hring? Já, því ekki að hafa golf-
völlinn bara á Vatnajökli? Og
við skulum ekki vera með neinn
barnaskap um að Huang, rétt eins
og aðrir kínverskir „auðjöfrar“,
er settur í þá stöðu í miðstýrðu
efnahagskerfi. Ekkert slíkt gerist
í Kína nema að fenginni blessun
flokks og ríkis.
Óþarfi er að rekja fyrir Íslend-
ingum ömurlega fortíð Alþýðu-
lýðveldisins Kína á dögum Maós.
Við segjum það liðna tíð og fögn-
um því Kína sem síðar tók við.
Þar er rekinn ríkiskapítalismi
með undraverðum árangri hag-
vaxtar og aukinnar velmegunar
enda eru viðskiptamöguleikar
góðir. En Kína er miðstýrt ein-
ræðisríki sem virðir ekki mann-
réttindi sem við hljótum að
harma og mótmæla. Þá er Kína
mjög að sækja sig í veðrið sem
kjarnavopnavætt hernaðarstór-
veldi, einnig með öflugan her-
flota. Kínverjar eiga í deilum
um lögsögu við öll löndin í Suður-
Kínahafi, sem eiga varnarsam-
starf við Bandaríkin. Þar kynni
að slá í harðbakkann.
Engum getur dulist að Kínverj-
ar sækja í auðlindir norðurskauts-
ins og þeir munu stunda siglingar
í stórum stíl um norðaustur leið-
ina um pólinn, – siglingaleið sem
er að opnast. Þeir hafa sóst eftir
umskipunarhöfn í Norður-Noregi
en það mál féll niður enda andar
köldu frá Kína í garð Norðmanna
fyrir það uppátæki að hafa veitt
kínverskum andófsmanni friðar-
verðlaun Nóbels.
Hvaða bull er þetta eiginlega að
ég sé að gera strámann úr Huang
þegar verið er að sýna hann og
þessi mál eins og þau eru: Íslend-
ingum óaðgengileg. Milligöngu-
maður hans, Hjörleifur Svein-
björnsson, gæti gert okkur öllum
þann stórgreiða að telja vin sinn
á að láta Íslendinga í friði.
Ekki var Huang gerður strámaður
Í aðsendri grein Sighvats Björgvinssonar þ. 21. maí
2012 greinir Sighvatur snöf-
urmannlega kjarnann frá titt-
lingaskít og aukaatriðum og
dregur fram nokkrar spurning-
ar sem hann telur að menn hafi
látið hjá líða að ræða, þá senni-
lega vegna þess að menn treysti
sér ekki í slíka umræðu.
Það er rétt að þessi atriði
hafa ekki verið mjög áberandi
í almennri umræðu og það er
mikilvægt að nú skuli loksins
kominn fram aðili, sem ekki
eigi beinna hagsmuna að gæta
og treysti sér til að kveða upp
úr um að megnið af allri hinni
frjálsu umræðu hingað til, hafi
í raun verið um aukaatriði.
Við gerum fastlega ráð fyrir
því að fv. heilbrigðis-
ráðherra sé fyllilega
ljóst að Landspítal-
inn er einhver mikil-
hæfasta mennta- og
vísindastofnun þjóð-
arinnar, sé t.d. litið
til fjölda og kunn-
áttu þeirra rúmlega
1.300 nemenda sem
þar hljóta menntun
sína ár hvert, sem og
fjölda tilvitnaðra vís-
indagreina frá starfs-
mönnum spítalans,
sem birtast árlega í
alþjóðlegum vísinda-
ritum. Landspítali er
þess vegna háskóla-
sjúkrahús, og hefur
verið það lengi. Á síð-
ustu árum hefur spítalinn eflst
sem slíkur í öflugu samstarfi
við Háskóla Íslands, Íslenska
erfðagreiningu og Hjarta-
vernd auk fjölmargra erlendra
mennta- og heilbrigðisstofnana.
Nýbygging spítalans og Heil-
brigðisvísindasviðs Háskóla
Íslands er því ekki nýbreytni
heldur nauðsynleg þróun til að
tryggja áfram gott heilbrigðis-
kerfi.
Á háskólaspítala fléttast
saman í daglegu starfi, þjón-
usta við sjúklinga, menntun og
vísindastarf, þannig að þessir
þættir styðja hver annan. Starf-
semi Landspítalans var reyndar
þegar með þessum hætti löngu
áður en lög um heilbrigðisþjón-
ustu (40/2007) voru sett. Lögin
hafa hins vegar rammað inn
ákveðinn veruleika hvað þessa
starfsemi varðar. Þau eru mikil-
væg yfirlýsing Alþingis og viður-
kenning á því starfi sem þróast
hefur um árabil á Landspítalan-
um. Þessi starfsemi hefur vissu-
lega goldið fyrir þann aðbúnað
sem spítalinn hefur orðið að búa
við og margoft hefur verið lýst
hvað varðar aðbúnað til þjónustu
við sjúklinga.
Það er réttilega vitnað til þess
að víða erlendis sé talið að u.þ.b.
eina milljón manns þurfi til að
standa að baki slíkri stofnun
sem hér um ræðir. En reynsl-
an sýnir að höfðatöluviðmið
af þessu tagi hafa takmark-
að gildi í íslenskum raunveru-
leika. Ætti það að gilda væri hér
enginn Háskóli, engar hjartaað-
gerðir gerðar né heldur nokkrar
krabbameinslækningar stund-
aðar, svo dæmi séu nefnd.
Það er enn fremur rétt að
nám heilbrigðisstétta er kostn-
aðarsamt, einkum frambærilegt
læknanám. Hvað varðar sér-
fræðimenntun, t.d. lækna, þá
hafa Íslendingar notið þess að
íslenskir læknar hafa sótt sér-
fræðiþekkingu sína til erlendra
þjóða án þess að þurfa að greiða
fyrir þá menntun. Þeir hafa ein-
faldlega gengið inn í sérfræði-
nám við bestu háskólaspítala
beggja vegna Atlantshafsins og
þannig strangt til tekið verið
kostaðir til náms af nágranna-
þjóðum okkar. Þeirra persónu-
lega framlag hefur verið að
leggja sitt af mörkum til þjón-
ustu fyrir þær þjóðir, á lág-
marks starfsþjálfunarlaun-
um, og menntað sig þannig til
að geta komið heim og haldið
áfram að vera Íslendingar og
efla íslenskt heilbrigðiskerfi og
háskólastarfsemi. Íslendingar
eru aufúsugestir í framhalds-
nám, ekki bara læknar heldur
aðrar heilbrigðisstéttir líka.
Unnar hafa verið ítarlegar
starfsemisáætlanir sem taka
tillit til þátta eins og mann-
fjöldaspár, breytinga í aldurs-
dreifingu þjóðarinnar, breyt-
inga í tíðni einstakra sjúkdóma
(m.a. vegna fyrirsjáanlegra
breytinga í aldurssamsetningu
þjóðarinnar), sem
fyrisjáanlegt er að
allir munu leiða til
aukinnar þjónustu-
þarfar. Líka hefur
verið rýnt í þætti sem
vinna móti þessum
breytingum eða koma
til með að mæta þjón-
ustuþörfinni. Hér er
um að ræða atriði
eins og ný og þróuð
þjónustuform, þver-
faglega teymisvinnu,
samvinnu stofnana,
aukna dag- og göngu-
deildarstarfsemi auk
framfara sem leiða
til nýrra og vonandi
árangursríkari með-
ferðamöguleika og
forvarnastarfs. Árið 2004 unnu
rúmlega 300 starfsmenn Land-
spítala greinargóða skýrslu þar
sem öll þessi atriði voru skoð-
uð og spáð fyrir um þróun mála
til ársins 2025. Skýrslan hefur
síðan verið endurskoðuð en m.a.
byggja á henni áætlanir um
rúmafjölda hins nýja háskóla-
spítala.
Það er rétt að ástandið á
Landspítalanum er slæmt er
varðar tækjabúnað og aðbúnað
allan og að ræða þarf af ábyrgð
og þekkingu um þau mál og
nauðsyn þess að bæta þar úr.
Starfsfólkið vinnur daglega
frábært starf við mjög erfiðar
aðstæður.
Það hefur verið spurt hvort
menn vilji bera ábyrgð á
ákvörðunum sem leiða munu til
byggingar nýs háskólasjúkra-
húss. Okkar svar við því er
„já“. Við viljum hins vegar ekki
bera ábyrgð á því ástandi sem
gæti skapast hér í náinni fram-
tíð ef ekki verður byggður nýr
háskólaspítali. Það ástand yrði
líklega þannig að spurningar
um önnur sjúkrahús á landinu
væru með öllu óþarfar. Heil-
brigðiskerfi lítillar eyþjóð-
ar getur ekki staðið eitt og
sér án öflugs háskólasjúkra-
húss. Íslendingar hafa sýnt að
þeir geta haldið uppi starfsemi
háskólasjúkrahúss svo sómi er
að. Framfarirnar allt í kring-
um okkur sýna hins vegar, að
sú staða viðhelst ekki af sjálfu
sér. Þegar líka er sýnt fram á,
að það að gera ekki neitt sé dýr-
asti valkosturinn, blasir við að
áform um endurnýjun Landspít-
ala eru á réttum grunni reist.
„Nýja háskóla-
sjúkrahúsið –
kjarni málsins“
Erlendar
fjárfestingar
Einar
Benediktsson
fv. sendiherra
Það er greinilega sárt fyrir Hjörleif að sjá
vin sinn Huang í nýju fötunum keisarans.
Hjörleifur fullyrðir að ég geri vin hans
að strámanni eða eins konar saklausum Grýlukarli að
okkar málhefð.
Nýr Landspítali
Ólafur
Baldursson
læknir, framkvæmda-
stjóri lækninga á Land-
spítala
Kristján Erlendsson
læknir, framkvæmda-
stjóri vísinda-, mennta-
og nýsköpunarsviðs
Landspítala
Heilbrigðis-
kerfi lít-
illar eyþjóðar
getur ekki
staðið eitt og
sér án öflugs
háskóla-
sjúkrahúss.
SMUR-OGSMÁVIÐGERÐIR
FRAM T IL 1 . JÚNÍ SKIPTUM VIÐ UM BREMSUKLOSSA
AÐ FRAMAN FYRIR AÐEINS ÞÚSUND K RÓNUR.
TILBOÐIÐ GI LDIR AF VINNU EF ÚÞ KA UPIR B REMSUHLUTI HJÁ OKKUR.
DUGGUVOGI RVK AUSTURVEGI SELFOSS
PITSTOP.IS WWW
HELLUHRAUNI HFJRAUÐHELLU HFJ
568 2020 SÍMI