Fréttablaðið - 23.06.2012, Blaðsíða 12

12 23. júní 2012 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
SPOTTIÐ
ÞORSTEINN
PÁLSSON
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
Formenn stjórnarflokkanna hafa skilgreint samþykkt veiðigjaldalaganna sem meiriháttar stjórnmálasig-
ur. Forystumenn stjórnarandstöðu-
flokkanna telja sig á hinn bóginn
hafa takmarkað skaðann um sinn.
Þetta gaf leiðtoga Samfylkingar-
innar í sjávarútvegsmálum, Ólínu
Þorvarðardóttur, tilefni í viðtali
til að gagnspyrja: „Hver stjórnar
landinu? Er þjóðstjórn í landinu? Er
ekki lengur starfandi ríkisstjórn?“
Rétt er að leita svara við þessum
hvössu spurningum þingmannsins
um stöðu ríkisstjórnarinnar.
Fyrst er á það að líta að stjórnar-
andstaðan hefur tafið framgang
sjávarútvegs-
frumvarpanna
með málþófi sem
oft reynist ríkis-
stjórnum örðugt
í tímaþröng. Það
athyglisverða
er hins vegar
að ríkis stjórnin
setti sér sjálf
tímamörk sem
hún vissi að úti-
lokað var að ná.
Hefði hún sagt, sem henni var í lófa
lagið, að þing stæði út sumarið gat
stjórnarandstaðan ekki stoppað eitt
einasta frumvarp.
Hvers vegna var þingið ekki látið
standa svo lengi sem þörf var á?
Það gera flestar ríkisstjórnir þegar
höfuðstefnumál eru í húfi. Senni-
legasta ástæðan er sú að ríkis-
stjórnin hafi ekki verið örugg um
meirihluta fyrir fiskveiðistjórnar-
frumvarpinu. Hún virðist því hafa
kosið að láta stjórnarandstöðuna
stöðva það.
Sé þetta rétt tilgáta er fullt tilefni
fyrir áhrifaþingmann í stjórnar-
liðinu eins og Ólínu Þorvarðar-
dóttur að spyrja í alvöru hvort í
raun sé starfandi ríkisstjórn í land-
inu. En það er þá vegna veikleika
í stjórnarliðinu en ekki sakir þess
að stjórnarandstöðunni hafi vaxið
fiskur um hrygg að svo er komið.
Stjórnmálasigur eða stjórnleysi?
Hinni spurningu Ólínu Þorvarðardóttur hvort í raun sé komin þjóðstjórn vegna leynisamkomu-
lags flokksformanna um þinglok
verður að svara á annan veg. Ekki
verður séð að stjórnarandstöðu-
flokkarnir hafi náð neinum slíkum
samningum er færi þeim bein áhrif
á stjórn landsins.
Þegar dregur að þinglokum eru
oftast nær fleiri mál á dagskrá en
unnt er að afgreiða með góðu móti.
Þá er venjulega samið um hver
þeirra skuli hljóta afgreiðslu. Hitt
er nánast óþekkt að ríkisstjórnir
semji um breytingu á stefnumálum
sínum til að ná samkomulagi við
stjórnarandstöðu um lok þinghalds.
Leynisamkomulag formanna
flokkanna kann að vera vís-
bending um að ríkisstjórnin hafi
talið sig vera í meiri bóndabeygju
en venjulegt er. Samt er harla
ólíklegt að þetta sé í raun sam-
komulag um áhrif. Þá hefði verið
gengið frá því með öðrum hætti.
Formaður VG hefur einnig sagt að
hann líti svo á að ríkis stjórnin sé
með öllu óbundin þó að ein hverjar
við miðanir hafi verið settar á
blað.
Einu gildir hvort þetta er rétt
skilgreining á samkomulaginu.
Ríkisstjórnin getur í öllu falli
haft það að engu ef henni sýnist
svo. Að þessu virtu bendir fátt til
að stjórnarandstaðan hafi náð að
draga úr völdum Ólínu Þorvarðar-
dóttur.
Forseti Íslands sagði nýlega að
sjávarútvegsfrumvörpin væru
bæði þess eðlis að rétt væri að taka
úrslitavaldið af þinginu og færa
það til þjóðarinnar. Það var alvöru
ögrun gagnvart ríkis stjórninni.
En ekkert bendir til að forsetinn
þori að standa við þetta fyrirheit
til fólksins í landinu jafnvel þó að
hann geti dregið ákvörðun fram
yfir kjördag.
Slík ákvörðun hefði enn aukið á
efasemdir þeirra sem spyrja hvort
raunveruleg stjórn sé í landinu.
En þetta hop forsetans veikir hins
vegar kenningu hans sjálfs um alls-
herjar upplausn þjóðmálanna.
Halda aðrir um stjórnartaumana?
Veiðigjaldalögin eru vissu-lega áfangasigur fyrir ríkisstjórnina. Á hinn bóginn lýsir það ekki
sterkri stöðu að stærsta stefnumál
hennar um fiskveiðistjórnunina
bíði síðasta þings kjörtímabilsins.
Hitt er að hvorki sá veikleiki né
spurningar um hvort stjórnarand-
staðan hafi náð að binda hendur
ríkisstjórnarinnar valda mestri
óvissu um stöðu málsins.
Í eldhúsdagsumræðunum á
dögunum lýsti talsmaður Samfylk-
ingarinnar því yfir að ósamræmi
væri á milli fiskveiðistjórnar-
frumvarpsins og hugmynda að
nýrri stjórnarskrá sem ríkis-
stjórnin áformar að samþykkja á
næsta þingi. Jafnframt var því lýst
yfir að Samfylkingin myndi ekki
una við þá stöðu. Þetta er mesta
óvissan.
Það lýsir dauflegri blaða-
mennsku að enginn hefur gengið
eftir því að spyrja þeirra spurn-
inga sem þessi stóra yfirlýsing
vekur. Ríkisstjórnin skuldar ein-
faldlega svar við því hvers konar
fiskveiðistjórnun samrýmist þeim
hugmyndum sem hún hefur um
nýja stjórnarskrá. Ekkert rétt-
lætir að halda þeim upplýsingum
leyndum.
Ef þær hugmyndir eru hins
vegar á reiki er það enn ein
ástæða til að spyrja eins og Ólína
Þorvarðar dóttir hvort hér sé starf-
andi ríkisstjórn.
Mesta óvissan
Í
dag verður farin drusluganga niður Skólavörðustíg og
Bankastræti að Lækjartorgi. Tilgangurinn er að vekja fólk
til umhugsunar um kynferðisglæpi og þá útbreiddu rang-
hugmynd að þolendurnir beri á einhvern hátt ábyrgð á
glæpnum með klæðnaði sínum, útliti eða framkomu.
„Með druslugöngunni viljum við færa ábyrgð kynferðisglæpa
frá fórnarlömbunum og yfir á gerendur. Við viljum ekki ein-
blína á klæðnað, hegðun eða fas
þolenda sem mögulega afsökun
fyrir glæpamenn. Við viljum
einfaldlega að menn hætti að
nauðga,“ segir á heimasíðu
druslugöngunnar.
Í ár hafa aðstandendur göng-
unnar sett orðið „meint“ fyrir
framan heiti hennar. Það er að
þeirra sögn „til þess að vekja fólk til umhugsunar um þá stöðu
sem þolendur upplifa þegar fyrirvari er settur á frásagnir þeirra.
Við viljum vekja athygli á orðræðunni í samfélaginu og hvernig
fólk er tilbúið að leyfa brotamanni að njóta vafans á meðan að hin
raunverulegu fórnarlömb eru vænd um meiðyrði.“
Þetta er góður punktur og það eru ekki sízt þeir sem starfa
á fjölmiðlunum sem mega taka hann til sín. Orðalag í lögreglu-
fréttum hefur oft verið með öðrum hætti þegar sagt er frá kyn-
ferðisglæpum en öðrum afbrotum. Við hikum ekki við að full-
yrða að svo og svo mörg innbrot hafi verið framin tiltekna nótt,
eða að sex manns hafi orðið fyrir líkamsárás í miðbænum. Af
hverju ættum við frekar að skeyta orðinu „meint“ fyrir framan
frá sagnir af kynferðisbrotum? Oftast eru engin vitni að inn-
brotum og oft ekki önnur vitni að líkamsárásum en þolandinn og
gerandinn, rétt eins og í nauðgunarmálum.
Í aðdraganda druslugöngunnar hafa allmargir einstaklingar af
báðum kynjum stigið fram og sagt frá reynslu sinni af nauðgun.
Þetta er hugrakkt fólk, sem með því að segja sögu sína stuðlar
að því að aðrir þolendur nauðgunar skilji að þeir sitja ekki einir
með sína þungbæru reynslu og að það er engin skömm að því að
vera nauðgað, ekki frekar en að vera laminn eða rændur. Það er
gerandinn, glæpamaðurinn, sem á að skammast sín.
Þessar frásagnir draga það fram sem er kjarni málsins; það
er venjulegt fólk sem er venjulega klætt og að gera venjulega
hluti sem verður fyrir nauðgun. Það er engar druslur. Ef svo er,
erum við það öll. Því að hver hefur ekki daðrað svolítið án þess
að ætla sér eitthvað meira með því, verið of lítið klæddur, orðið
of fullur og þar með ekki á varðbergi, þvælzt inn í hverfi sem
hann rataði ekki í, verið of seint á ferð í myrkrinu, húkkað sér
far af því að það var enginn leigubíll – eitthvað af þessu eða allt
saman? Ekkert af því gefur neinum öðrum afsökun fyrir því að
ráðast á aðra manneskju og brjóta gegn henni. Ábyrgðin er alltaf
gerandans og aldrei þolandans.
Vonandi láta sem flestir sjá sig í druslugöngunni og ganga gegn
fordómum og ranghugmyndum um kynferðisofbeldi.
Ábyrgðin á nauðgun liggur alltaf hjá nauðgaranum:
Við erum
öll druslur
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Forsetakosningar
30. júní 2012
Frá yfirkjörstjórn
Suðvesturkjördæmis
Yfirkjörstjórn Suðvesturkjördæmis mun hafa aðsetur í
Íþrótta húsinu Kaplakrika í Hafnarfirði á kjördag, þar sem
talning atkvæða fer fram að loknum kjörfundi kl. 22.
Fyrstu kjörkassar verða opnaðir kl. 18:30 og hefst þá flokkun
atkvæða.
18. júní 2012.
Yfirkjörstjórn Suðvesturkjördæmis,
Jónas Þór Guðmundsson,
Ástríður Sólrún Grímsdóttir,
Guðbjörg Sveinsdóttir,
Sigríður Jósefsdóttir,
Elín Jóhannsdóttir.