Fréttablaðið - 28.11.2012, Blaðsíða 8

28. nóvember 2012 MIÐVIKUDAGUR| FRÉTTIR | 8
DÓMSMÁL Alls hafa 22 dómar fall-
ið í Hæstarétti frá stofnun hans
árið 1920 til 23. apríl 2012 þar sem
ákært var fyrir kynferðisbrot gegn
dreng. Sakfellt
var í miklum
meirihluta mál-
anna, eða 18
af 22, og voru
brotaþolar sam-
tals 44. Gerandi
var látinn sæta
geðrannsókn í
átta dómum.
Í málunum
eru alls 16 ger-
endur, allt karlmenn. Þar af er
Steingrímur Njálsson gerandi í
þremur. Einungis tveir þeirra sögð-
ust sjálfir hafa verið þolendur kyn-
ferðisofbeldis í æsku.
„Í dómi frá 1994 kemur fram
að ákærði hafi verið fórnarlamb
Steingríms Njálssonar er hann var
14 ára og í öðru máli frá 2001 upp-
lýsir gerandi í viðtali við geðlækni
að hann hafi orðið fyrir kynferðis-
ofbeldi af hálfu unglingspilts þegar
hann var barn að aldri,“ segir í nið-
urstöðum viðamikillar rannsóknar
Svölu Ísfeld Ólafsdóttur, dósents
við lagadeild Háskólans í Reykja-
vík, á öllum dómum Hæstaréttar á
fyrrgreindu tímabili.
Samkvæmt skoðun á dómunum
virðast drengir vera líklegri til að
vera misnotaðir kynferðislega af
ókunnugum, en þolandi þekkti ekki
ofbeldismanninn í meira en helm-
ingi tilvika. Í rúmlega 40 prósent-
um tilvika var um endurtekið brot
að ræða.
Flest brotin áttu sér stað á heim-
ili ofbeldismannsins, á vinnustað
hans eða í bifreið á hans vegum.
sunna@frettabladid.is
Helmingurinn látinn
sæta geðrannsókn
Helmingur gerenda sem dæmdir hafa verið í Hæstarétti fyrir kynferðisbrot gegn
dreng þurfti að sæta geðrannsókn. 16 gerendur hafa verið dæmdir sekir í slíkum
málum í Hæstarétti frá stofnun hans til loka apríl 2012. Allir gerendur eru karlar.
SVALA ÍSFELD
ÓLAFSDÓTTIR
SEXTÁN SAKFELLDIR Í HÆSTARÉTTI Alls hafa sextán karlmenn verið sakfelldir í
Hæstarétti frá stofnun réttarins árið 1920 fyrir kynferðisbrot gegn drengjum.
FRÉTTABLAÐIÐ/E.ÓL
Umbun af einhverju tagi frá
ofbeldismönnum til þolenda
virðist einkenna kynferðisbrot
gegn drengjum. Algengast er
að gerendur í slíkum málum
reyni að múta drengjum með
peningum eða sælgæti.
➜ Reyna að gera þolendur „samseka“
Yngsti þolandi í málunum var þriggja ára og sá elsti 17 ára. Flestir
drengirnir eru á aldrinum 11 til 15 ára, eða átján brotaþolar af 44, þegar
brot átti sér stað. Meðalaldur þolenda í dómunum er tólf ár.
Allir gerendur voru karlmenn og meðalaldur þeirra 40 ár. Yngsti gerandinn
var sextán ára og sá elsti sjötugur. Algengasta aldursbil milli geranda og
þolanda var rúmlega 30 ár.
➜ Yngsti þolandi þriggja ára
25
MÁL 44Af
einkennast af því að reynt var
að kaupa þögn þolanda með
gjöfum af einhverju tagi.
Svala bendir á að í ljósi þess að gerendur séu oftast ókunnugir drengj-
unum njóti þeir þar með ekki trausts þeirra og sé þetta leið til að tryggja
sér þagmælsku þeirra. Gjafirnar séu þannig liður í misnotkuninni og til
þess fallnar að auka mjög á sektarkennd drengjanna og skömm. Þeir telji
sig þar með á vissan hátt orðna „samseka“.
Braut gegn 14 börnum árið 1956
1956
22
DÓMAR
hafa fallið í Hæsta-
rétti þar sem ákæran
felur í sér kynferðis-
brot gegn dreng.
18
DÓMAR
féllu þannig að
gerandi var sak-
felldur.
3
6
Þrjú mál snúa að Steingrími
Njáls syni, vegna sex þolenda, sem
voru í öllum tilvikum drengir.
Í sex dómum af 22 var
um einn dreng að ræða
sem brotið hafði verið á. 60
þolendur voru í málunum, þar af átta stúlkur. Í
þeim málum brutu ofb eldismennirnir bæði gegn
drengjum og stúlkum. Aðeins var sakfellt í 44
málanna og í öllum tilvikum voru drengir þolendur.
Flest voru þó börnin í dómi frá árinu 1956 þar sem ger-
andinn, Snorri Jónsson kaupmaður, misnotaði 13 drengi
og eina stúlku. Hann var látinn sæta gæsluvarðhaldi og
geðrannsókn, en í dómnum kemur fram að hann væri
hvorki „fáviti né geðveikur en geðveill með ótraustar
hömlur og jafnvel homosexuel tilhneigingar“.
BRETTAPAKKAR
20% AFSLÁTTUR
ÞEGAR KEYPT ERU
BRETTI, BINDINGAR
OG BRETTASKÓR.
Á
R
N
A
S
Y
N
IR
util if. is
Opið til kl. 22.00 í kvöld
20% afmælisafsláttur bara í dag
Gullsmiðjan 20 ára
28. nóvember
1992–2012
SAMFÉLAGSMÁL Dvalarrýmum fyrir aldr-
aða hefur fækkað um helming á síðustu
sex árum, eða um 402 rými frá 2006 til
2011.
Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um rekstur og starfsemi
dvalarheimila aldraðra á þessum árum.
Öldruðum hefur fjölgað um tíu prósent
frá árinu 2006. Fækkun rýma á dvalar-
heimilum er í samræmi við markmið
stjórnvalda um að aldraðir geti eins lengi
og unnt er búið við eðlilegt heimilislíf.
Lögð hefur verið áhersla á að fjölga hjúkr-
unarrýmum í staðinn.
Á árunum sem Ríkisendurskoðun skoð-
aði hefur eftirspurn eftir dvalarrýmum
dregist saman, sem talið er benda til þess
að stefna stjórnvalda hafi gengið eftir.
Þótt biðlistar eftir þessum rýmum hafi
styst eru þeir þó enn fyrir hendi.
Ríkisendurskoðun vill af þessum
sökum að velferðarráðuneytið móti skýra
stefnu um framtíð dvalarheimila og hvort
þeim verði fækkað enn meir.
- þeb
Velferðarráðuneytið þarf að móta stefnu um dvalarrými aldraðra:
Rýmum fækkað um helming
DVALARHEIMILI Biðlistar hafa styst undanfarin ár en þeir eru enn til stað-
ar. Móta þarf framtíðarstefnu um dvalarheimili, segir Ríkisendurskoðun.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Meðal þess sem úttekt Ríkisendurskoðunar leiddi í ljós var að
körlum gengur betur að fá úthlutað dvalarrými en konum. Félags-
legar aðstæður hafa einhver áhrif á þetta, að mati stofnunarinnar.
Konur eru í meirihluta íbúa á dvalarheimilum og í meirihluta
þeirra sem bíða.
➜ Auðveldara fyrir karla að fá inni