Fréttablaðið - 22.12.2012, Qupperneq 42

22. desember 2012 LAUGARDAGUR| HELGIN | 42
Þegar Bjarni Júlíusson hætti sem formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur árið 2007, eftir að hafa gegnt því starfi við góðan orðstír í þrjú ár, grunaði hann ekki að þremur árum seinna
myndi hann snúa aftur til starfa fyrir
félagið. Hann hugsaði ekki einu sinni út í
það. Hann segist hafa skilið vel við félagið,
enda hafi ekki annað verið hægt í því góð-
æri sem ríkti þá. Félagið hafi átt tugi millj-
óna króna í banka og eigið fé hafi verið vel
á annað hundrað milljónir. „Allt var í lukk-
unnar velstandi en svo kom hrunið,“ segir
Bjarni.
Árið 2010 var Bjarni beðinn um að taka
við formennsku í félaginu á ný.
„Staðan var orðin býsna slæm og við
vildum leggja allt á okkur til þess að reyna
að koma félaginu aftur á lappirnar,“ segir
Bjarni. „Upphaflega ætlaði að ég bara að
vera í eitt ár nú er ljóst að þau verða þrjú,
því ég var endurkjörinn formaður á aðal-
fundi félagsins í lok síðasta mánaðar.
Þetta er hefur verið mjög erfið vegferð en
ég er nokkuð viss um að Stangaveiðifélagið
sé búið að ná vopnum sínum aftur og leiðin
liggi upp á við. Það verður líka að gerast því
félagið er afar mikilvægt og sérstakt. Það
var stofnað árið 1939 af nokkrum vinum
sem vildu veiða í Elliðaánum, mig minnir
að stofnfélagarnir hafi verið 19 og síðan þá
hefur það vaxið og dafnað og verið leiðandi í
þessum geira.
Ef maður lítur aftur, þá eru nú ekki
mörg alvöru félög í íslensku þjóðfélagi sem
stofnuð voru á fyrri hluta síðustu aldar sem
enn eru starfandi. Fyrir nokkrum árum
hefði maður til dæmis getað nefnt Eimskip
og Landsbankann en það er nú varla hægt
lengur því í dag eru þetta alls ekkert þau
félög sem þau voru. Eftir stendur þó Stanga-
veiðifélagið og þó við höfum gengið í gegn-
um margvísleg áföll í tengslum við hrunið
þá höfum við staðið þau af okkur og ætlum
okkur að lifa þessar hremmingar allar af.“
Bjarni segir að þó tap hafi verið á rekstr-
inum, þá hafi rekstur síðastliðins ár verið
í ágætu standi og árið skili einum tíu millj-
ónum til félagsins.
„Við tókum okkur hins vegar til og hreins-
uðum út síðustu dreggjar hrunins. Við
afskrifuðum til dæmis allar vafasamar
viðskiptakröfur og tókum hressilega til.
Eftir þetta allt saman er eigið fé félags-
ins orðið neikvætt um tæpar tíu milljónir
króna og það verður að vinnast upp næsta
ár. Við ætlum að byrja nýtt ár með algjör-
lega hreint borð og ætlumst til þess að nú
sé viðsnúningnum náð. Það er hins vegar
alveg ljóst að við þolum ekki frekari áföll og
ekki heldur að taka neina sénsa. Ég er alveg
handviss um að þetta mun takast hjá okkur.
Það er ekkert leyndarmál að síðustu ár
hefur allur kraftur okkar farið í fjárhags-
málin, og kannski á kostnað félagsþáttar-
ins. Næstu misseri ætlum við að einbeita
okkur að því, svo eftir verði tekið, að byggja
félagsstarfið sjálft aftur upp.“
Áhættusamur rekstur
Bjarni segir að rekstur félags eins og
Stangaveiðifélagsins sé í eðli sínu áhættu-
samur.
„Oft erum við að leigja stórar og dýrar ár
í þeim tilgangi að selja í þær veiðileyfi. Það
má lítið út af bera og öll áhættan í þessum
bransa í dag er á veiðileyfasalanum. Mér
finnst það ósanngjarnt.
Auðvitað eiga báðir aðilar, veiðileyfasalar
og veiðiréttareigendur að axla þessar byrð-
ar saman. Við tökum áhættuna af því að
selja veiðileyfi og ef illa gengur þá berum
við skaðann, gott og vel, það má alveg segja
að það sé okkar mál. En svo tökum við jafn-
framt áhættuna af því hvernig náttúran fer
með árnar sem við erum að leigja. Nær-
tækasta dæmið er síðasta sumar. Veiðin
var einfaldlega skelfileg. Líklega var þetta
lélegasta laxveiðisumar síðan árið 1930.
Þegar það varð ljóst að laxinn væri ekki að
ganga eins og venjulega þá brást auðvitað
lausasala laxveiðileyfa því menn eru ekki að
kaupa leyfi í á sem þeir vita að er algjörlega
laxlaus. Og hver ber skaðann af því? Jú,
við sem seljum veiðileyfin. Það er auðvitað
ósanngjarnt.
Mér finnst að menn eigi að axla þessa
ábyrgð saman. Báðir aðilar þurfa að hafa
hag af viðskiptasamstarfi ef það á að
ganga upp. Ég vil reyndar taka það fram
að margir af okkar viðsemjendum sýndu
okkur skilning og komu til móts við okkur
þegar á bjátaði í hruninu. Margir þeirra
gáfu til dæmis eftir samningsbundnar vísi-
töluhækkanir á árleigum og það var mikill
drengskapur í því fólginn.“
Keyptu leyfin og spurðu sjaldan um verð
Verð á laxveiðileyfum er komið í hæstu
hæðir að mati Bjarna.
„Ég held ég geti fullyrt að verð laxveiði-
leyfa sé í sögulegu hámarki í dag. Þau hafa
líklega tvöfaldast að raungildi á síðustu
tveimur áratugum. Veiðileyfin hækkuðu
líklega hvað mest í aðdraganda hrunsins
Ég hef aldrei orðið var við
jafnmikla undiröldu meðal veiði-
manna og síðasta sumar. Þeir
höfðu samband við mig í tugatali
og sögðu að nú væru þeir hættir –
þetta væri bara orðið of dýrt.
Bjarni Júlíusson
Formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur
Bjarni Júlíusson er borinn og barn-
fæddur Grundfirðingur þó seinna hafi
hann flutt á mölina eins og sagt er. „Ég
er Grundfirðingur í húð og hár,“ segir
Bjarni. „Það var sérstaklega gaman
að alast upp á Grundarfirði ekki síst
vegna þess að þar er mikið af skemmti-
legum veiðikostum og stutt að fara
í góða veiði, auk þess sem bryggjan
var stunduð óspart. Pabbi var og er
mikill veiðimaður. Hann stundaði bæði
silungs veiði og laxveiði og við systkinin,
sem vorum reyndar tvö á heimilinu þá,
vorum mjög ung þegar við vorum fyrst
dregin með. Ég held ég hafi verið sex
ára þegar ég fór í fyrsta laxveiðitúrinn
en það var í Svartá í Húnavatnssýslu.
Sjö ára veiddi ég síðan minn fyrsta lax
í Svartá. Veiðistaðurinn var Blóti og
hann var 19 pund. Það leið nærri hálf
öld þar til ég landaði stærri laxi!
Eins og margir vita er mikil og góð
silungsveiði fyrir vestan. Við strák-
arnir vorum mjög ungir þegar við
fyrst fórum að veita því athygli þegar
sjóbleikjan og sjóbirtingurinn voru að
hnusa af æti við ströndina og árósana
og að sjálfsögðu köstuðum við agni
fyrir þann fisk. Við fórum einnig
mikið í vötnin við Vatnaleiðina eins og
Hraunsfjarðarvatn og Baulárvallavatn
en sérstaklega var farið í Selvallavatnið.
Þarna eyddum við guttarnir óteljandi
dögum yfir sumarið. Þannig byrjaði
mín veiðimennska og hún er búin að
standa svo til óslitin síðan ef frá eru
talin árin frá 1982 til 1985 þegar ég var
í námi í Flórída í Bandaríkjunum.“
VEIDDI FYRSTA LAXINN
SJÖ ÁRA GAMALL
Stangardagur: Einn dagur í veiði. Einn stangardagur jafngildir 12 tíma
veiði. Í langflestum ám er veitt frá klukkan 7 til 13 og
16 til 22. Verð í ám miðast gjarnan við stangardaga eða
þann kostnað sem það kostar að veiða á eina stöng í einn
dag. Algengt er að veiðifélagar skipti einni stöng á milli sín
til að minnka kostnað við veiðiferð.
Jaðartími: Ódýrustu dagarnir í tiltekinni á. Jaðartímarnir eru
oftast í byrjun sumars og lok sumars, til dæmis í júní og septem-
ber. Jafnan er dýrast að veiða í júlí og ágúst.
Veiðiréttareigandi: Sá sem á hlutdeild í veiðivatni (hlunnindi). Við
stórar ár liggja margar jarðir og því eru margir veiðiréttareigendur
sem skipta á milli sín arði af leigu árinnar. Algengast er að veiðiréttar-
eigendur leigi ár sínar til veiðileyfasala eins og til dæmis Stanga-
veiðifélags Reykjavíkur.
Veiðileyfasalar: Félög eða fyrirtæki sem leigja á af
veiðiréttareigendum. Þessi félög eða fyrirtæki selja síðan
veiðileyfi til veiðimanna. Dæmi eru um að veiðiréttar-
eigendur sjái sjálfir um sölu veiðileyfa.
➜ Skýringar á nokkrum hugtökum
Verð laxveiðileyfa í
sögulegu hámarki
Mikil undiralda er meðal veiðimanna enda hefur verð á veiðileyfum
hækkað mikið. Bjarni Júlíusson, formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur,
ræðir stöðu mála í laxveiðinni, netaveiði og fjárhagsstöðu félagsins.
FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Trausti
Hafliðason
trausti@frettabladid.is