Fréttablaðið - 28.12.2012, Blaðsíða 10

28. desember 2012 FÖSTUDAGUR| FRÉTTIR |
Ágúst Hafberg, hjá Norðuráli, segir að fyrirtækið sé vel í stakk búið til að
taka kerfið upp. Öll álver í Evrópu sendi inn losunartölur og miðað sé
við þau 10 prósent sem minnst losi og framleiðslutölur nokkur ár aftur í
tímann. Íslensku álverin standi sig vel í því að halda losun í lágmarki. Hvað
Norðurál varði setji stækkun álversins þó mark sitt á losunarheimildirnar
því ekki fáist sjálfkrafa heimildir fyrir aukinni framleiðslu, jafnvel þótt hún
losi miklu minna af gróðurhúsalofttegundum en önnur framleiðsla geri.
„Það þurfa allir á Íslandi að fara að borga eitthvað. Við þurfum að borga
fyrir um það bil 10 prósent af losunarheimildunum okkar næstu árin.
Mest er það vegna þess að við erum stöðugt að auka framleiðsluna með
tækniþróun og fáum ekki úthlutað heimildum fyrir alla þá framleiðslu
strax. Hversu mikið við borgum fer eftir markaðsverði losunarheimilda en
á næstu árum verða þetta 100 til 200 milljónir á ári fyrir Norðurál.“
Um áramótin fellur stóriðjan á Íslandi undir
viðskiptakerfi Evrópusambandsins (ESB)
með losunarheimildir. Flugfélög hafa þurft að
kaupa sér heimildir allt þetta ár en Alþingi
samþykkti í desember breytingar á lögunum.
Kerfið hefur verið starfrækt innan ESB
síðan árið 2005, en það er meginstjórntæki
sambandsins á sviði loftslagsmála. Því er
ætlað að mynda hagræna hvata til að draga
úr losun gróðurhúsalofttegunda.
Viðskiptakerfið byggist þannig upp að losun
gróðurhúsalofttegunda er gerð háð losunar-
heimildum. Rekstraraðilum ber að standa skil
á bókhaldinu og afhenda yfirvöldum losunar-
heimildir í samræmi við útblástur hvers árs.
Hugi Ólafsson, sérfræðingur hjá umhverfis-
ráðuneytinu, segir að heimildunum sé út-
hlutað að hluta til endurgjaldslaust og að hluta
til séu þær boðnar upp.
„Ef rekstraraðilar eiga fleiri losunarheim-
ildir en þeir þurfa að nota geta þeir selt þær
á markaði og að sama skapi geta þeir keypt
losunarheimildir ef upp á vantar. Þannig
myndar viðskiptakerfið hagrænan hvata
til þess að draga úr losun gróðurhúsaloft-
tegunda, t.d. með því að fjárfesta í umhverfis-
vænni tækni eða hagræða með öðrum hætti
í rekstri sínum.“
Heimildir keyptar
Evrópusambandið hefur gefið út viðmið sem
nemur losun á 1,514 tonnum af gróðurhúsaloft-
tegundum á hvert framleitt tonn af áli. Kaupa
þarf heimildir fyrir allt umfram það. Það er
fundið út með því að taka saman frammistöðu
þeirra tíu prósenta álvera í sambandinu sem
minnst losa frá framleiðslu sinni.
Á Íslandi voru framleidd 800 þúsund tonn
af áli árið 2011. Þorsteinn Víglundsson, fram-
kvæmdastjóri Samáls, Samtaka álframleið-
enda, segir að meðallosun gróðurhúsaloftteg-
unda á hvert framleitt tonn af áli hafi verið
1,6 tonn á síðasta ári. Það þýðir að kaupa þarf
heimildir fyrir losun tæplega hálfs kílós af
gróðurhúsalofttegundum fyrir hvert tonn af
áli.
Á að draga úr mengun
Þorsteinn segir að innan framkvæmda-
stjórnar ESB séu uppi hugmyndir um að
minnka pottinn þannig að færri losunarheim-
ildir séu í boði. Með því eigi að hækka verðið
á heimildunum.
„Meðalverðið í dag er um sjö evrur á hvert
tonn, en það þykir allt of lágt. Framkvæmda-
stjórnin hefur jafnvel rætt það að setja gólf
á verðið, en markmið hennar er að verðið á
tonninu sé ekki undir 15 evrum.“
Það þýðir að kostnaður sem leggst á álfyrir-
tækin verður um 75 til 100 milljónir strax, en
getur tvöfaldast hækki verðið eins og stefnt
er að.
„Endanlegur kostnaður veltur náttúrulega
líka á því hvernig fyrirtækjunum tekst að
draga úr losun,“ segir Þorsteinn.
Hærra verð á því að auka hagræna hvata
til minni mengunar þegar fyrirtæki standa
frammi fyrir þeirri ákvörðun að kaupa við-
bótarlosunarheimildir, koma fyrir búnaði eða
breyta aðferðum til að draga úr losun eða, ef
nauðsyn þykir, draga úr framleiðslu.
Það
þurfa allir á
Íslandi að
fara að borga
eitthvað.
Ágúst Hafberg
hjá Norðuráli
Verð umframlosunar
miðað við 7 evrur
75-100
milljónir kr.
Verð umframlosunar
miðað við 15 evrur
150-200
milljónir kr.
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
100 milljóna mengunarskattur
Norðurál borgar fyrir um 10% af heimildunum
Stóriðjan þarf að kaupa losunarheimildir á nýju ári samkvæmt kerfi
ESB. Álverin þurfa að greiða um 100 milljónir miðað við núverandi
verð. Gæti tvöfaldast. Hægt að lækka kostnað með minni mengun.
ASKÝRING | 10
STÓRIÐJAN ÞARF AÐ KAUPA LOSUNARHEIMILDIR
800.000
TONN
af áli er
heildar-
framleiðsla
álverksmiðja á
Íslandi
1,6
1,4
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0
to
nn
a
f C
O
2 l
os
uð
Frímark ESB er 1,514 tonn af CO2
er meðal-
losun á hvert
framleitt
tonn af áli1,6