Fréttablaðið - 30.01.2013, Blaðsíða 18

30. janúar 2013 MIÐVIKUDAGUR| SKOÐUN | 18
Hér er lagt til að ríkis-
valdið og Alþingi geri lýð-
ræðisáætlun til nokkurra
ára sem feli í sér að auka
þátttöku almennings í
lausn sameiginlegra mála
samfélagsins með hag-
nýtingu netsins og félags-
miðla. Meginmarkmið áætl-
unarinnar verði að styrkja
lýðræðið með vandaðri og
opnari undirbúningi fram-
kvæmdarvaldsins. Fag-
aðilar verði hafðir til ráð-
gjafar við gerð áætlunarinnar og
mat á árangri og tekið mið af lýð-
ræðisúrræðum sem hafa reynst
vel erlendis. Litið verði á verkefnið
sem undanfara lagabreytinga um
framkvæmd lýðræðisins og stjórn-
skipunina, sem verði gerðar við lok
þess, en frestist í bili.
Tillögur stjórnlagaráðs virðast
hafa endaskipti á hlutunum, byrja á
aðkomu almennings að ákvarðana-
tökunni meðan margir erlendir
fræðimenn benda á að heppilegra
væri og meira gefandi fyrir lýð-
ræðið að opna dagskrá mála í sam-
félaginu og opna leið hans að undir-
búningi þeirra. Þannig er hætta
á því að tillögur stjórnlagaráðs
vinni gegn markmiðum sínum, sem
meðal annars eru þau að almenn-
ingur komi í auknum mæli að sam-
félagslegri stefnumótun. Það má
rökstyðja með kenningum um
ásökunarfælni stjórnkerfisins,
en hugsan legt er að sterk aðkoma
almennings að ákvörðun sameigin-
legra mála leiði til lokaðra stjórn-
kerfis en áður var og að erfitt verði
að koma af stað samræðu og sam-
ráði milli stjórnvalda og almenn-
ings undir hótunum um undir-
skriftarsafnanir ef út af bregður.
Sjónarmið umræðulýðræðis
Mikilvægt er að byggja fræðilega
nálgun áætlunarinnar á sjónar-
miðum umræðulýðræðis og að
hún verði lærdómsferli fyrir alla
þátttakendur þess, jafnt almenn-
ing, stjórnmálamenn og starfsfólk
Stjórnarráðsins. Hafa verður í huga
að Ísland er orðið á eftir í hagnýt-
ingu tölvutækninnar í lýðræðinu og
þarf að ávinna sér reynslu af nýjum
starfsaðferðum og að Stjórnarráðið
hefur til þessa gegnt fremur óbeinu
lýðræðishlutverki en beinu. Áætl-
unin kallar því á að Stjórnarráðið
taki sér stöðu sem lýðræðis stofnun,
svipað og í nágranna ríkjunum, og
bæði gæti þurft skipulags-
breytingar og nýja hug-
búnaðargerð. Mikilvægt er að
áætlunin sé gerð af alvöru og til
þess að prófa úrræði sem ganga
mislangt og meta áhrif þeirra, en
sé ekki yfirborðsleg og eins og til
þess að sýnast. Almenningur er
áhugasamur og mjög tölvuvanur
og getur vafalítið tekið þátt í úr-
ræðum sem ganga langt í hagnýt-
ingu tækninnar. Verkefnið taki til
eftirtalinna atriða:
a) Til aukinnar birtingar gagna.
Fram komi hvaða mál eru á dag-
skrá stjórnvalda, hver staða
þeirra er og hvernig almenn-
ingur hefur áhrif á hana. Þá verði
gerðar vandaðar tengingar í efni
sem tengjast máli, nýtt og gamalt,
þær fylgi máli til Alþingis og öll
álit birt.
b) Til undirbúnings mála. Hann
verði vandaðri en verið hefur
þannig að skýr stefnumörkun
liggi fyrir, rannsóknir, áætlanir
og útreikningar og að mál hafi
verið rætt við hagsmunaaðila og
almenning á netinu áður en það
kemur til kasta Alþingis.
c) Til samráðs við almenning og
hagsmunaaðila á netinu sem gæti
tekið til dagskrár mála, stefnu-
mótunar, rannsóknar og útfærslu
þeirra − og yrðu leiðir í því efni
valdar með tilliti til þess sem
reynst hefur vel erlendis og með
hliðsjón af eðli máls.
d) Til ákvörðunar, en fyrir liggi
hvernig skrifleg sjónarmið
almennings, erindi og innlegg í
umræðum hafi áhrif á ákvarð-
anatöku á lægri og hærri stjórn-
stigum og hvernig þau verða
órjúfanlegur hluti af gögnum
málsins á hvaða stigi þess sem að
því er unnið.
e) Öðrum aðgerðum, svo sem að
uppfylla skilyrði Stjórnsýslu-
stofnunar Sþ (UNPAN) um raf-
ræna þátttöku og að Ísland nái
leiðandi sæti í mati á henni.
Lýðræðisáætlun
í stað stjórnar-
skrárbreytingar
Þar sem ég er nýorðin 18
ára, lögráða og byrjuð
að borga skatta fór ég
að kynna mér fyrir hvað
ég borga skatt. Það sem
liggur mér helst á brjósti
er skattur sem okkur ber að
greiða fyrir ríkisút varpið,
það er 17.000 krónur árlega
á mann, og dagskráin og
þjónustan þar af skornum
skammti.
Útvarpsefni skammtað
Nú tala ég sérstaklega fyrir
bændur og okkur fólkið sem er
búsett langt frá þéttbýli og næstu
útvarpssendum. Okkur fólkinu í
dreifbýlinu er skammtað útvarps-
efni þar sem það er svo lélegt sam-
band að RÚV næst ekki, það er því
flakkað á milli lang bylgjunnar
og RÚV. Oft þegar ég hlusta á út-
varpið missir það sambandið og
fer á aðra stöð svo að ég get ekki
klárað að hlusta á þáttinn sem ég
var að hlusta á. Tala nú ekki um það
þegar jólamessan næst ekki inn á
heimilið, en þannig var það í ár og
pabbi hljóp í ofvæni út, kveikti á
bílnum og hlustaði á messuna þar.
Fyrir tuttugu árum var
það forgangsmál á þingi
að það kæmi gott sjón-
varps- og útvarpssamband
um land allt. En í dag er
ekki enn þá búið að negla
það mál. Tek sem dæmi að
á mínu heimili náum við
ekki ríkissjónvarpinu nema í gegn-
um digital-lykil frá Stöð 2, sem er
allt annar handleggur og því meiri
skattur ofan á skattinn frá RÚV. Ef
við drögum saman það sem ég var
að segja þá er þetta nokkurn veginn
staðan:
■ Það er ekki almennilegt útvarps-
samband.
■ Útvarpsefnið er skammtað, þar
sem útvarpið dettur út þá og þegar
og flakkar á aðrar stöðvar í gríð
og erg til að ná merki.
■ Annar peningur fer í aðra sem
sjá til þess að sjónvarpið náist.
Ég spyr því, fyrir hvað erum við
að borga þessar 17 þúsund krónur?
Útvarps- og sjónvarps-
samband í dreifbýli
STJÓRNARSKRÁ
Haukur
Arnþórsson
stjórnsýslu-
fræðingur
➜ Ég spyr því, fyrir
hvað erum við að
borga þessar 17
þúsund krónur?
➜ Þannig er hætta
á því að tillögur
stjórnlagaráðs vinni
gegn markmiðum
sínum, sem m.a. eru
þau að almenningur
komi í auknum mæli
að samfélagslegri
stefnumótun.
RÚV
Gunnlaug Birta
Þorgrímsdóttir
íbúi á lands-
byggðinni
Hægt er að skrá sig á netfangið:
ebba@pureebba.com
eða í síma 775 4004. Verð kr. 4.000,-
Takmarkaður fjöldi!
EBBA GUÐNÝ kennir hvernig búa
má til hollan og góðan mat fyrir
börn frá 6 mánaða aldri.
Miðvikudaginn 6. feb. kl. 20 - 22
www.saft.is
KENNDU BARNINU ÞÍNU AÐ
SKOÐA EFNI Á NETINU MEÐ
GAGNRÝNUM HÆTTI