Fréttatíminn


Fréttatíminn - 17.06.2011, Page 34

Fréttatíminn - 17.06.2011, Page 34
Breski rithöfundurinn Terry Pratchett, sem þekkt- astur er fyrir sögubálk sinn um Discworld, greindist með Alsheimer fyrir þremur árum. BBC sýndi á mánudag heimildarmynd um rit- höfundinn þar sem hann kynnti hugmyndina um sjálfsvíg en hann hefur lýst yfir að hann hyggist taka sitt eigið líf áður en sjúkdómurinn fellir hann. Terry hefur leitað til Dignitas-hælisins í Sviss sem aðstoðar þá sem vilja enda líf sitt við lagalegan frá- gang og aðgerðina sjálfa þegar þar að kemur. Terry segir það eitt koma í veg fyrir að hann undirriti alla pappíra að hann verði að ljúka við bók sem fyrst. Myndin var frumsýnd á heimildarmyndahátíðinni í Sheffield áður en kom að frumsýningu á BBC. Að sögn Dignitas eru það einungis um þrjátíu prósent þeirra sem sam- þykkja að stytta líf sitt sem ganga alla leið. -pbb Pratchett vill deyja – en ekki strax  Bókardómur allt á floti eftir kasja ingemarsson H ver skyldi hafa trúað því fyrir fáum árum að helstu afþrey-ingarbókmenntir hér á landi yrðu brátt af sænskum toga: Larsson, Marklund, Mankell, Läckberg. Ekki eru liðnir nema tveir áratugir síðan hatrammur áróður var rekinn af hægri pressunni og íhaldsöflum vítt og breitt sem beindist gegn Svíþjóð, sænskum áhrifum, öllu sem sænskt var nema Volvo. Það eimir enn eftir af þess; helstu höfundar Vagta-þáttanna voru með vægan snert af sænska hatursheilkenninu þótt þeir rauluðu Abba-lög undir tökum. Kajsa Ingemarsson er sænskur rithöf- undur sem hefur komið tveimur verkum sínum út í íslenskri þýðingu Þórdísar Gísladóttur; í fyrra kom Sítrónur og saffran, en nú nýlega Allt á floti eða Bara vanligt vatten. Þetta er nokkuð löng skáldsaga, tæpar fimm hundruð síður, sem segir frá Stellu, 38 ára ein- hleypri konu sem er af vel stæðu for- eldri menntamanna í Stokkhólmi. Stella fann sig ekki í lífinu en tók upp á því að skrifa leynilöggusögur sem gerast í Stokkhólmi á tímum Oskars II, reyfara- kennda sögurómana. Hún á að baki margar sögur í bálknum en vill nú loka hringnum, skrifa síðustu söguna. Stella er metsöluhöfundur, sögur hennar koma út um allan heim, kvikmyndaréttur seldur til Hollywood. Stella á sér gæðing í hesthúsi í miðjum Stokkhólmi, býr á Östermalm, klæðist dýrustu fötum sem fá má í bútikkum Stokkhólms, étur og drekkur vel – en er óhamingjusöm. Þá kemur upp leki í fínu nýju íbúðinni henn- ar og hún verður að ráða sér verktaka; hálfþrítugan, vel vaxinn iðnaðarmann með gulllokka í eyrum. Þarf að spyrja að leikslokum? Ingemarsson gerir sér mat úr sam- félagi sem er víðsfjarri raunveruleika lesenda hennar hér á landi, alþjóðlegum heimi stórra útgáfufyrirtækja, kynn- ingardeilda, samkvæmislífs sem er býsna keimlíkt í Berlín, Stokkhólmi, London og París. Þar velta sömu upplag- stölurnar, kynningarbrögðin eru söm og smekkur samstilltur í fötum, víni, ilmvatni og bílum. Þetta er svona glans- tímaritaheimur sem er skör stærri en hinn örsmái heimur fræga, fína fólksins í Reykjavík sem heldur Arnarnesið ein- hvers konar Hollywood og Loga Berg- mann alþjóðlegt fyrirbæri. Ingemarsson notar merkjavöru sem staðal, hverfi, menntun, lífsgæði, í senn til að heilla lesendur sína og til að stilla lífsgæða- kvarðann sem Stella lifir eftir og er óánægð með. Til að bæta í velluna birt- ast í sögunni kaflar úr síðustu sögunni um Fransisku Falke sem Stella er með í smíðum. Þráðurinn í þessum róman er harla fyrirsjáanlegur, einkum fyrir þá sök að Ingemarsson notar flökkusöguna um duglega pípulagningamanninn sem frelsar prinsessuna úr dýflissu eldhúss og fallegra kaldra innréttinga. Íslenski útgefandinn heitir því á kápu að sagan sé meinfyndin. Það er hún ekki. Írónísk afstaða höfundarins er ekki nógu skýr. Þótt hún slái um sig með merkjatalinu og láti sem hún gagnrýni hið yfirborðs- kennda líf yfirstéttarinnar í Stokkhólmi er hún í grunninn að selja nákvæm- lega sömu vöru, gera sér mat úr sömu merkjum og hún læst fyrirlíta. Sem hrein og klár afþreying er þessi samsetningur ekki alslæmur. Hér eru á ferðinni nokkrir stokkfrasar: mamman sem er svo afskiptasöm, hámenntuð, kaldlynd kelling. Vinurinn sem er bí, en í rauninni í skápnum, ákafur skut- togari. Aðrir rithöfundar sem eru flestir merkikerti, blaðamenn ómerkingar og svo framvegis. Ég fór fljótt að sleppa bút- unum sem Stella var að semja í síðustu söguna af Fransisku Falke. Einhverjum lesendum kann að þykja það mergjað stöff og nauðsynlegur hluti af verkinu. Það reyndist mér hreinlega ofviða. 34 bækur Helgin 17.-19. júní 2011  Bókadómur sláttur eftir Hildi knútsdóttur Bækur Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is Komið er út nýtt hefti af Tímariti Máls og menningar, annað hefti 2011, og kennir þar margra grasa. Þorsteinn frá Hamri birtir kveðjuljóð sem hann orti til Thors Vilhjálmssonar og Ástráður Eysteinsson prófessor skrifar grein um Thor sem hann nefnir Munaður sálarinnar. Tvær greinar tengjast Jóhanni Jónssyni skáldi: Gunnar Már Hauks- son segir frá kynnum föður síns, Hauks Þorleifssonar, og Jóhanns, og birtir brot úr bréfi sem skáldið sendi vinafólki þar sem hann rekur ferðasögu til Berlínar sem Halldór Laxness átti síðar eftir að gera skil í bókinni Grikklandsárið. Guðrún Helgadóttir, rithöfundur og fyrrum alþingismaður, rekur ástarsögu sem nú er fáum lengur kunn, Angantýr eftir Elínu Thorarensen, sem kom út árið 1946. Þar segir Elín frá því þegar ástir tókust með þeim Jóhanni árið 1915 þegar hann var nítján ára en hún fimmtán árum eldri. Haukur Ingvarsson heldur áfram að tala við unga rithöfunda – að þessu sinni Kristínu Eiríksdóttur, sem er eitt athyglisverðasta skáld sinnar kynslóðar. Hjalti Snær Ægisson skrifar um T.S. Eliot og Hannes Sigfússon en Emil Hjörvar Petersen skrifar um bókina The Storyteller eftir nóbelsverðlaunahafann Mario Vargas Llosa. Auk þess eru í heftinu ádrepur og ritdómar. Tímarit Máls og menningar kemur út fjórum sinnum á ári. Ritstjóri er Guðmundur Andri Thorsson. -pbb Nýtt hefti TMM komið út Hjarta mitt slær veikt Vel klædd, vel launuð ... en óhamingjusöm Bækur fyrir kvenkyns lesendur eru mikilsverður geiri í útgáfustarfsemi á Vesturlöndum; kon- ur eru jú burðarvirkið í lesendahópi og því mikilvægt að finna lesefni sem fellur þeim í geð, nær vinsældum og magnsölu sem færir útgefendum hagnað. Hildur Knútsdóttir er ungur höfundur sem sendi frá sér skáldsögu á dögunum sem hún kallar Slátt. Hildur hefur safnað saman litlu galleríi af persónum í Reykjavík okkar daga: Eddu sem er 24 ára hjarta- þegi sem berst við að halda lífi, og lifa því, finna sér samastað. Móður hennar sem lifir í stöðugum ótta um dóttur sína. Eystein, lítinn strák sem býr einn hjá pabba sínum og hefur aldrei kynnst mömmu sinni. Gunnar sem vill hag stráksins síns sem bestan. Um þennan kvartett semur Hildur litla og elskulega sögu, fulla af hlýjum tilfinningum, trúverðugum uppákom- um. Frásögnin hefur Eddu að þungamiðjunni, um hana hverfast allir atburðir sögunnar, hennar vitund stendur okkur næst þótt Eysteinn nálgist okkur ekki síður á sinn fallega hátt. Það er í lýsingum á sambandi þeirra tveggja sem Hildi tekst best upp. Hildur velur sér einfalt sögusnið, hún skrifar látlausan stíl, samtalspartarnir eru trúverð- ugir, aðstæður þeirra sem hún kýs að lýsa eru hversdagslegar og trúverð- ugar. Hún sækir ekki í veðrið í skrifum sínum, er mikilvægara að koma sögunni á framfæri og tekst það ágætlega þótt lesandann sé tekið að bjóða í grun hverjar lyktir sögunnar verði þegar vel er á hana liðið. Það er snotur lítil fléttulausn sem er í stíl við annað í þessari fyrstu skáldsögu ungs höfundar. -pbb Vinsælasta bókin meðal erlendra ferðamanna sem heimsækja Ísland og versla í bókaversl- unum Eymundssonar er The Sagas of Ice- landers, Íslendingasög- urnar á ensku, gefnar út af Penguin-útgáfunni. Vinsælar sögur  allt á floti Kajsa Ingemarsson Þýðing: Þórdís Gísladóttir 496 bls. Mál og menning 2011 Kajsa Ingemarsson Sænskur metsölu- höfundur sem er með sænskan met- söluhöfund í aðal- hlutverki í bókum sínum. Terry Pratchett Heimildar- mynd hans um sjálfsvíg með hjálp hefur valdið uppnámi í Bretlandi. Ljósmynd/David Bird  sláttur Hildur Knútsdóttir 256 bls. JPV útgáfa 2011 Hildur Knútsdóttir Opið 1 7. júní – komdu og gerðu frábær kaup! fyrst og fremst ódýrt kortatímabil Nýtt!

x

Fréttatíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.