Heimilisritið - 01.01.1947, Page 30

aði kringum £ 33.000.000. Hálfum
gullforðanum var eytt. — í des-
embermánuði voru ítalskar lírur
seldar með 8% afföllum, og ekkert
framundan að dómi fjármála-
manna, en frekara gengisfall.
Samt held ég ekki að Mussolini
hafi lagt út í ófriðinn, aðeins af
fjárhagslegum ástæðum. (Hann er
enginn fjármálamaður frekar en
Hitler). Hitt er sönnu nær, að hann
hafi verið knúinn út í þetta af
flokkslegum og þjóðernislegum á-
stæðum. Mussolini lítur á frægðar-
ljómann af landvinningunum ekki
síður en fjárhagslegan hagnað. Og
það má heldur ekki gleyma því, að
þegar ítalir brutu þríveldasamn-
inginn og fóru í heimsstyrjöldina
bandamannamegin, var þeim lof-
að meiru af herfanginu en efnt var.
Utanríkispólitík Mussolinis
hafði yfirleitt misheppnazt. Hann
hafði erfitt verk að framkvæma og
tvíþætt: Þótt ítalir væri í hópi
sigurvegaranna, þá óskuðu þeir
engu að síður endurskoðunar á
friðarsamningunmn. Frakkar lok-
uðu hann úti frá Túnis. Afskipta-
semi hans af Albaníu kostaði mik-
ið fé, og gaf lítið í aðra hönd.
Fjórveldasamningur hans, sem var
einskonar tilraun til að mynda
„heilagt bandalag“ 20. aldarinnar,
varð að engu. Iíann seildist til
áhrifa í Austurríki og Ungverja-
landi, en lét fyrir vináttu Þjóð-
verja. Hann var alltaf skökku
megin í Arabíu-skærunum. Hann
reyndi að blása að glóðunum á
Balkanskaganum, en það tókst
ekki betur en svo; Júgóslavía,
Rúmenía, Grikkland og Tyrkland
hafa gert bandalag gegn honum.
En í þessu ,efni kemur margt
fleira til greina en stjórnmálaá-
stæður. Eins og allir einræðismenn
verður Mussolini alltaf að keppast
við „að halda uppi heiðri sínum“.
Hann varð að halda áfram að
vinna afreksverk. Hann var per-
sónulega hermaður og landvinn-
ingamaður. Hann talaði um land-
vinninga „sem hin eilífu og óbreyti-
legu lífsins lög“.
Mussolini er ákaflega greindur
maður, og þegar hann yfirvegaði
málið gaumgæfilega og hlutlaust,
sá hann vel, að Abessiníustyrjöld-
in myndi verða hæði hættulegt og
vandasamt fyrirtæki. Það var
löngu orðið að trúaratriði, í stjórn-
málum Evrópu, að Ítalía hlyti allt-
af að verða háð Bretlandi, vegna
þess hvað erfitt væri um varnir á
hinni löngu strandlínu, en floti
Breta allsráðandi á Miðjarðarhafi.
Mussolini gerði þessa trúarsetn-
ingu að engu. Þessa getur persónu-
leikinn, eða máske mikilmennsku-
æðið, stundum megnað í stjórn-
málum þjóðanna. Mussolini lét lýs-
ingar jarðfræðinganna á gróðrinum
í Abessiníu e^kert á sig fá. Hann
vissi að aðaluppskeran var þar —
frægðarljóminn.
28
HEIMILISRITIÐ