Fréttatíminn - 31.05.2013, Qupperneq 2

Smurostar
við öll tækifæri
ms.is
... ný bragðtegund
H
VÍ
TA
H
Ú
SI
Ð
/
SÍ
A
- 1
1-
05
09
Ný bragðtegund
með
pizzakryddi
Ný viðbót í ...
... baksturinn
... ofnréinn
... brauðréinn
... súpuna
eða á hrökkbrauðið
 Umhverfismál BráðnUn íss hefUr afgerandi áhrif
Ísland verði miðstöð
þekkingar á bráðnun íss
Afleiðingar þess að jöklar hopa um allan heim er umræðuefni fundar sem fer fram í dag í hús-
næði Sameinuðu þjóðanna. Fundurinn er skipulagður af íslensku félagasamtökunum Vox
Naturae. Stofnandi þeirra vonast til að Ísland geti orðið vettvangur fyrir alþjóðlega samræðu um
mikilvægi íss og jökla og viðbragða við því að ís fari hopandi um allan heim.
Þ etta er fyrsti fundur Sameinuðu þjóðanna þar sem fjallað er sér-
staklega um afleiðingar þess
að snjór, jöklar og ís fara
hopandi um allan heim. Það
er einstakt að þessi fundur
sé skipulagður af íslenskum
félagasamtökum,“ segir
Páll Ásgeir Davíðsson, einn
stofnandi Vox Naturae sem
skipuleggja fund sem haldinn
er í höfuðstöðvum Sameinuðu
þjóðanna í New York í dag.
„Ís og snjór hefur að
geyma yfir 70% af öllu fersk-
vatni jarðar og því mikilvægt
forðabúr fyrir stóran hluta
mannskyns. Bráðnun íss
hefur afgerandi áhrif á aðgang
milljarða manna að mat, orku,
vatni og öðru sem lífsviður-
væri fólks byggist á. Engu að
síður er lítil þekking til staðar
á þeim fjölþættu áhrifum sem
bráðnun íss hefur á samfélög,“
segir Páll.
Alþjóðabankinn er meðal
þeirra sem starfa með Vox
Naturae. Eitt þeirra verkefna
sem kynnt verða á fundinum
er uppbygging samstarfsverk-
efnisins „The Ice Circle“ sem
Páll vonast til að hafi mið-
stöð á Íslandi. „The Ice Circle
verður alþjóðlegur samráðs-
vettvangur og sjóður til að
efla rannsóknir og viðbrögð
við áhrifum þess að jöklar
hopa. Við teljum mikilvægt
að kynna verkefnið vel hér
á landi. Ef höfuðstöðvarnar
verða á Íslandi hefur það
mikil áhrif á ímynd landsins,
stöðu þess á alþjóðavettvangi,
tengslanet fræðimannasamfélagsins og ráðstefnuhald, svo eitthvað
sé nefnt,“ segir hann. Alþjóðabankinn og fleiri alþjóðlegir aðilar vinna
með Vox Naturae í að halda alþjóðlega ráðstefnu á Íslandi undir lok
þessa árs um stofnun the Ice Circle, en undirbúningur hefur staðið yfir
í á þriðja ár.
Samstarfsaðilar Vox Naturae við skipulagningu fundarins í New York
eru fulltrúar frá yfirvöldum í Finnlandi, Ungverjalandi, Taílandi og Ta-
jikistan, auk Alþjóðabankans og Sameinuðu þjóðanna. Á fundinum taka
til máls sumir æðstu yfirmenn Sameinuðu þjóðanna og virtir vísinda-
menn.
Páll segir að þegar yfirvöld í Tajikistan, sem er í Mið-Asíu, hafi heyrt
af verkefninu hafi þau sett sig í samband við hann en bráðnandi jöklar
hafa verið þar stórt vandamál á síðustu árum. „Viðlíka breytingar hafa
ekki orðið á sögulegum tímum. Við erum hér að skapa tækifæri fyrir
samfélög til að koma saman og deila upplýsingum,“ segir Páll sem von-
ast til að Ísland geti orðið vettvangur fyrir alþjóðlega samræðu um mik-
ilvægi íss og jökla og viðbragða við því að ís fari hopandi um allan heim.
Erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
Páll Ásgeir Davíðsson segir
mikilvægt að heimsbyggðin átti sig á
afleiðingum þess að jöklar og ís hopa
í stórum stíl. Hann er hér á Svínafells-
jökli með Íslenskum fjallaleiðsögu-
mönnum. Mynd/Sigurður Pétur Kristjánsson
Ís og snjór hafa að geyma yfir 70% af
öllu ferskvatni jarðar og því mikilvægt
forðabúr fyrir stóran hluta mannskyns.
 UniCef skýrsla Barnahjálpar sameinUðU Þjóðanna Um fötlUð Börn á heimsvísU
Fötluð börn eru oft utanveltu, falin og gleymd
UNICEF hefur kortlagt stöðu fatlaðra barna á
heimsvísu og komu niðurstöðurnar út í skýrslu í
dag. Meðal þess sem kemur fram í skýrslunni er
að möguleikum, getu og hæfileikum fatlaðra barna
séu oft takmörk sett vegna viðtekinna viðhorfa í
samfélögum. Oft sé einblínt á hvað fötluð börn geti
ekki gert frekar en að horfa til hæfileika þeirra. Í
skýrslu UNICEF er lögð áhersla á ágóða barnanna
sjálfra og samfélaga ef þessi viðhorf breyttust.
Víða um heim eru fötluð börn gleymd, falin og
útilokuð frá samfélaginu og upplifa margvíslega
mismunun sem veldur skerðingu á lífsgæðum
þeirra. Aðgengi fatlaðra barna að heilsugæslu og
félagsþjónustu er einnig víða skert og segir Stefán
Ingi Stefánsson, framkvæmdastjóri UNICEF á Ís-
landi, að 85 til 95% þeirra barna í fátækustu ríkjum
heims sem þurfa á hjólastölum, hækjum, spelkum
eða öðru að halda hafi ekki aðgang að slíkum
hjálpartækjum.
Börn með fötlun í sautján auðugustu ríkjum
heims eru fjórum sinnum líklegri til að verða fyrir
ofbeldi en önnur börn. Niðurstöður skýrslunnar
endurspegla þær tölur sem liggja fyrir á Íslandi en
í skýrslu UNICEF á Íslandi árið 2011 kom fram að
heyrnarlaus börn væru þrisvar sinnum líklegri en
önnur til að verða fyrir kynferðislegu ofbeldi.
Á heimsvísu hafa fötluð börn mun minna
aðgengi að menntun en önnur börn. Mynd/UNICEF
Dagný Hulda
Erlendsdóttir
dagnyhulda@
frettatiminn.is
Sparakstur frá
Reykjavík til Akureyrar
Árleg sparaksturskeppni FÍB og Atlantsolíu
fer fram í dag, föstudaginn 31. maí. Hún
hefst klukkan 9 þegar Ólöf Ýrr Atladóttir
ferðamálastjóri og Eiríkur Björn Björgvins-
son, bæjarstjóri á Akureyri, ræsa fyrsta
bílinn. Rásmarkið er á bensínstöð Atlants-
olíu við Húsgagnahöllina, Bíldshöfða.
Þaðan verða bílarnir ræstir einn af öðrum
með tveggja mínútna millibili. 25 fólksbílar
eru skráðir til keppni. Þeir eru af öllum
stærðum og gerðum og enginn eldri en
árgerð 2012. Keppnisleiðin er frá Reykjavík
til Akureyrar með hálftíma hvíldarhléi að
Gauksmýri í Húnaþingi. Ökuleiðin er 381,6
km og verða keppendur að ljúka henni á
fimm klukkustundum og 10 mín að með-
töldu hvíldarhléinu. Sparaksturskeppninni
er ætlað að vekja athygli á ferðalögum Ís-
lendinga um eigið land og sýna fram á það
að með yfirveguðu og góðu aksturslagi er
hægt að komast ansi langt á eldsneytis-
lítranum. Hægt verður að fylgjast með
þátttökubílunum í rauntíma á heimasíðu
FÍB, www.fib.is. - jh
Samkeppnishæfni
Íslands dalar
Ísland lækkar um þrjú sæti á milli ára
í nýrri úttekt IMD viðskiptaháskólans í
Sviss á samkeppnishæfni landa. Ísland
fellur úr sæti 26 í sæti 29 á listanum sem
samanstendur af 60 þjóðum. Er það þriðja
lakasta staða Íslands frá upphafi mælinga
en árið 2011 stóð Ísland í 31. sæti. Efstu
fimm sæti listans skipa Bandaríkin, Sviss,
Hong Kong, Svíþjóð og Singapúr. Lestina
reka Venesúela, Argentínu og Króatíu.
Þau lönd sem eru á svipuðu reki og Ísland
eru meðal annars Taíland, Frakkland, Síle
og Litháen. Ísland er neðst allra Norður-
landanna en þar næst fyrir ofan kemur
Finnland sem skipar 20. sæti. Danmörk er
í 12. sæti og Noregur í 6. sæti. Finnland og
Ísland falla um sæti milli en hin Norður-
löndin færa sig upp um 1-2 sæti. - jh
Augnskaði vegna leysibendis
Þrettán ára drengur
skaddaðist nýlega á báðum
augum og missti miðjusjón
á öðru auga eftir leik með
leysibendi. Einar Stefánsson,
prófessor og yfirlæknir
augndeildar Landspítala,
segist ekki áður séð jafn
alvarlegan augnskaða af
völdum leysibendis áður.
Leysibendirinn sem olli
augnskaða drengsins
var keyptur erlendis en
leysibendar af svipaðri gerð hafa verið til sölu hér á landi.
Geislavarnir ríkisins ítreka að leysibendar séu ekki leikföng og hvetja foreldra til
að leyfa börnum sínum ekki að leika með þá. Á heimsíðu Geislavarna ríkisins kemur
fram að aldrei eigi að beina leysibendum að augum og að vegna örrar tækniþróunar
síðustu ára hafi leysibendar orðið ódýrari og öflugri. - dhe
Geislavarnir ríkisins
ítreka að leysibendar
séu ekki leikföng.
2 fréttir Helgin 31. maí-2. júní 2012