Nýjar kvöldvökur - 01.03.1920, Page 23

LAUSAVÍSUBÁLKUR.
53
Þótt aðallega sje um tvö atriði að tala, sem
heimildarmenn mínir hafa farið rangt með, tel
jeg það sjálfsagðan hlut, að leiðrjetta, þótt
nokkuð langt sje um liðið. Betra seint en
aldrei, í því efni sem öðru.
Draumvísan á bls. 191. XI. árg. hefir önnur
upptök en þar er sagt.
Húsfrú Dýrólína Jónsdóttir á Fagranesi á
Reykjaströud hefir skýrt mjer frá, að um miðj-
an janúar veturinn 1917, dreymdi hana vísuna
þannig:
Sunnanvindar senda fjer,
sortnar tindakögur.
Hnýtir linda senn að sjer
sólin yndisfögur.
Hún vaknaði við það, að hún var að kveða
vísuna, en hvort hún hafði ort vísuna í svefn-
inum, eða einhver annar, mundi hún ekki.
Einmitt þessa nótt, sem Dýrólínu dreymdi
vísuna, var Kristín, sú sem eignaði sjer vísuna
síðar, gestkomandi á Fagranesi. Hún heyrði
húsfreyju hafa vísuna yfir um morguninn, og
ýmsir aðrir lærðu þá vísuna, því Dýrólína fór
ekki dult með hana. Dýrólína er einkarvel
gefin kona og sannorð, að þeirra dómi er
þekkja hana best, og hana hefir efalaust dreymt
vísuna. Vel getur verið, að sjálf hafi hún kveðið
vísuna í svefninum, því hún er prýðisvel skáld-
mælt. Rjett er að geta þess, að áður greindur
vetur var snjóþungur svo ódæmum sætti, en
fjórum dögum eftir að vísan var kveðin, gerði
hlákublota og kom upp jörð á Reykjaströnd.
Hvort Kristín hefir sagt Halli bónda Jóhanns-
syni (áður misprentað Pálssyni) vísvitandi rangt
um rjett tildrög að stöku þessari, læt jeg ósagt.
En geta mætti þess til, að hún hefði gleymt
vísunni í bili, en í draumi hefði henni skotið
uppá yfirborð vökuvitundar hennar. Keimlík
dæmi hafa þekst, (Sbr. t. d. Helena Keller
Eimreiðin XX. ár, bls. 34—35.)
En Dýrólínu hefir dreymt fleiri vfsur en þessa.
Sumar þeirra eru svo fallegar, að jeg set hjer
tvær þeirra. Dýrólína segir þannig frá: »Nóttina
milli þess 23.-24. des. 1917 þóttist jeg vera
stödd úti ásamt fleira fólki. Pá var jörðin al-
hvít, sá ekki á dökkan díl, og eins fanst mjer
vera í draumnum. Og jeg mundi vel eftir, að
tiðin var vond. En nú þótti mjer vera glaða
sólskin. Pá kvað jeg vísu þessa:
Oft þó reynist öfugstreymt
út við norðurpólinn,
okkur aldrei getur gleymt
guð, nje blessuð sóliu.
Við það vaknaði jeg, og þess þóttist jeg fullviss,
að bráðlega breyttist tíðin til batnaðar.*
Fyrir fáum árum dreymdi hana, að hún þótt-
ist vera á gangi í einhverju kauptúni. »Mjer
þótti,« segir Dýrólína, »jeg hafa sár á höfði.
Um sárið var bundið hvítum dúk. Hvernig á
sárinu stóð, vissi jeg ekki. Á götunni sá jeg
margt fólk, og þar á meðal unglingspiit, sem
jeg þekti ekki. Mjer þótti hann hrifsa í unv
búðirnar og segja einhver hvefsnisorð um þær.
Jeg þóttist þá vita, að honum væri ókunnugt
um meiðslið og skeytti þessu ekki. Pá þótti
mjer maður ganga fram hjá mjer og mæla fram
vísuhelming þennan:
»Tökum vægt á hjarta hans
sem harmar sárir þvinga.c
Jeg þóttist botna óðara:
Þar er rituð minning manns
á máli hugrenninga.c
Dýrólína hetir látið það í ljósi, að sjer mundi
ekki hafa tekist að botna svona vel vakandi.
Ekkert veit jeg samt um það. En hitt má fult-
yrða, að ekki hefði öllum hagyrðingum tekist
éins vel í vöku sem henni í svefni. Og þó
dettur víst fáum í hug að gera neinar kröfur
til mannsins í svefni, hvorki um skáldskap nje
annað.
í þessu sambandi minnist jeg þess, að Jón
bónda Jóhannesson (nú í Vík) dreymdi eitt sinn,
þegar hann bjó á Áuðnum, að hann þóttist sjá
þrjá menn ríðandi á suðvesturloftinu, og hverfa
í þokuhnoðrum, er svifu um himininn. Petta
sá hann svo glögt, að hann hefir lýst fyrir mjer
útliti mannanna, lit hestanna og gerð reiðtýgj-
anna. En út í þá sálma skal ekki farið hjer.
Pá þóttist hann vakna og undrast stórlega yfip
sýninni.' Pá þykist hann sofna aftur. Haiin
heyrir þá að sagt er með sterkri karlmanns-
rödd: »Pú undrar þig á því, að sjá menn og
hesta í lausu lofti, en vita máttu:
Að náttúran er auðug af
öflum geisisterkum,
sem menn vita ekkert af
ofar þeirra verkum.*
Við þetta vaknaði Jón. Og gera má ráð fyrir,
að það sje alveg satt, að heimurinn sje »auð-
ugur af geisisterkum öflum, sem mennirnir viti
ekkert af*. Jón hefir dreymt margar vísur, þessa
t. d. ekki löngu fyrir ófriðinn mikla:
»Ogn að ber, of saltan sjá
sveipivindur þylur.
Fjöll og hverir ýfast á
eins og skyndibylur,«