Læknablaðið - 01.01.1928, Blaðsíða 34

28
LÆKNABLAÐIÐ
falt meiri áhrif á rachitis-sjúklinga. Gott gagn er aö loftba'Si, þótt ekki
sé heiðskírt („skvshine"), en auövitaö jafnast j)að hvergi nærri viö sólskin.
Venjulegt rúöugler hlej'pir ckki gegnum sig útfjólubláum geislum, sem
einmitt verja börn beinkröm. Þess vegna hafa miklar tilraunir veriö
geröar síðustu árin, til jíess aö framleiða gler, sem ekki teppir útfjólu-
bláa geisla (Vita-gler etr.). Tisdall og Brown hafa sýnt fram á,
aö sólskin keniur engan veginn í veg fyrir beinkröm, né læknar hana, gegn-
um glugga meö venjulegu rúöugleri. Aftur á móti vinnur s u m a r sólin
á beinkröm, þótt hún skíni gegnum hina sérstöku glertegund, sem fram-
leidd hefir veriö upp á síðkastið. En vetrarsólin megnar lítið, jafnvel
gegnum sérstakar glertegundir. Höf. telia m. ö. o. ekki árangurs aö vænta
af geislunum gegnum gler, nema á sumrin, þegar sólin er kraftmest. Þetta
tekur auövitað eingöngu til áhrifa sólarinnar á beinkröm. (Þýð. hefir
séö sjúkl. í Rvík veröa mjög sólbrenda gegnum gluggagler). G. Cl.
Prof. Hugh MacLean, I. Jones og G. Fildes: The cure of gastric
and duodenal ulcers by intensive alkaline treatment. — (The
Lancet 7. janúar 1928).
Þetta er löng grein um magasár og meöferö Jæirra eftir lækna viö St.
Thomas Hosp. í London. Höf. leggja mikla áherslu á, aö j)að sé
hyperaciditet, sem haldi við sárunum og geri ])au verri, en aftur á móti
leiði sárin til aukinnar sýrumyndunar vegna ertingar, sem frá þeim komi
og því sé þarna circulus vitiosus í maganum. Þeir láta þá kenningu liggja
milli hluta, hvort hyperaciditet orsaki sár eða ekki. Nú finst hyperaciditet
ekki stöðugt þó að sár sé i maganum, en ])ó aö ekki sé regluleg hyper-
aciditet, þá er I)ó oftast aukin myndun á magasafa. og sérstaklega ber
mikiö á þvi, að magasafi myndist, ])ó aö magameltingin sé hætt og mag-
inn matarlaus. Þessi myndun á magasafa getur haldiö áfram 1—2 klst.
eftir aö maturinn er horfinn úr maganum og jafnvel lengur. Því er þaö,
aö oft batnar eftir gastroenterostomiu vegna J>ess, aö j)á kemst alkalisk-
ur pancreas-vökvi inh í magann og deyfir sýruna. Nú rís sú spurning, hvort
ekki sé hægt meö meöulum aö ráöa viö sýruna meöan sáriö er að gróa
og lækna þannig sáriö. Höf. álíta aö J)aö sé tiltölulega hægt verk viö
öll maga- og duodenalsár, ])ar sem engar complicationes eru. Ráöiö er
aö nota alkali, aö eins gefa nógu mikið. Litlir skamtar af alkali eru lítils
veröir og stundum til ills eins, gera ekki annað en aö örfa til meiri sýru-
myndunar í maganum.
Aðalatriöið í meöferð sjúkl. er aö gefa nóg af alkali, til ])ess aö halda
sýrunni altaf í skefjum. Þetta er auövelt aö degi til, en erfiðara á nótt-
unni, og þá getur þaö spilst, sem unnist hefir yfir daginn. Ahrif alkalia
hverfa oft eftir nokkra klukkutíma. Lítill munur er á því hvaða alkali eru
gefin. Höf. hafa mest notað ])essar samsetningar: Bicarb. natric. 1, carb.
magnesic. 2, oxycarb. magnesic. 2 eöa oxycarb. bismuth 1, bicarb. natric.
3, carb. magnesic. 3, creta præparat 3. Best er aö sjúkl. lifi eingöngu
á vökvun í viku eða lengur, með alkalíunum, og hverfa þá óþægindi
venjulega eftir 1—2 daga, ef um ulcus er aö ræða og ekki eru samvextir
viö nærliggjandi líffæri.
Fyrstu vikuna er gefin mjólk, 3 lítrar á dag. Til þess aö hindra þaö, aö