Læknablaðið - 01.07.1928, Blaðsíða 14

IOO
LÆKNABLAÐIÐ
kröm, þegar einhver tvö af eftirfarandi einkennum voru greinileg: stækk-
uö geislungamót, stækkaöar epifyses á úlfliö, stækkuö protuberantia (tron-
talia eða parietalia) á hauskúpu, craniotabes eða líarrisons rák. í flest-
um tilfellum voru fleiri einkenni til staöar, þar sem eitt var greinilegt.
Af einu einkenni út af fyrir sig var ekki diagnostice/rað, nema þaö væri
crániotabes. Ekki var samt einkenniði taliö fullnægjandi, nema höfuðbein-
in væru lin inn i corpus. Auðvitað veröur aö taka öll einkenni til greina,
svo sem gjögt i liöamótum, sem sagt er aö megi finna áöur en epifyses-
breytingar verði greinilegar. Annars hafði nefndin sinn eiginn Röntgen-
lækni sem tók mánaðarlega myndir af öllum börnunum. Langbest sjást
rachitis-breytingarnar á Röntgen-mynd. Heppilegast hefir þótt að taka
mynd af neöri endunum á framhandleggsbeinunum. Ameríska nefndin, sem
ég gat um, fann með Röntgen-geislum beinkröm hjá 65% innan 4 mán.
aldurs. Kliniskt fanst sjúkd. aðeins hjá 4% á sama aldri, hjá flestum bar
ekki kliniskt á sjúkd. fyr en um 8 mán. aldur. Þessi nefnd segir m. a. að
stór börn, sem eru á brjósti og vaxa ört, og mjög feit börn, fái öðrum
fremur beinkröm. Segir sjaldgæft að finna hraust brjóstbarn, sem ekki
finnist beinkramareinkenni hjá með R-geislum. Börn, sem eru fædd fyrir
tímann og vaxa ört, verða áberandi rachitisk.
Spurningin er, hvort vottur af rachitis sé ekki fysiologiskt, og þýöi
ekki annað en að vöxturinn í beinunum sé meiri, en náttúran til að kalka
þau. Ameríska nefndin getur ekki gefið svar við þeirri spurningu, en for-
maður nefndarinnar getur þess, í umræðum sem urðu út af störfum nefnd-
arinnar á læknafundi, að rnjög væri æskilegt að fá samskonar rannsóknir
gerðar á öðrum breiddarstigum hjá öðrum þjóðum.
Ef við eigum að taka upp rannsóknir á læinkröm hér, held ég að ráð-
legast væri fyrir okkur að fara eitthvað líkt að og Ameríkumennirnir,
nefnil. að fela nokkurum mönnum að standa fyrir rannsóknunum. Þetta
er mikið verk og varla við því að búast, að rnenn taki það að sér endur-
gjaldslaust, sérstaklega þar sem ég býst við, að heppilegast væri að binda
sig aðallega við Reykjavík, en þar hafa fæstir nokkurn tíma afgangs.
Einhvern veginn þyrfti samt að sjá þessu borgið, og væri æskilegt að
heyra tillögur annara um það.
Mjög væri samt æskilegt ef sem flestir læknar vildu leggja lið sitt til
að gefa þær upplýsingar, sein þeir geta, ef þeir verða varir við sjúkdóm-
inn úti um landið. Hvort þeir sjá t. d. rachitis tarda, sem ég veit dæmi
til að stálpað barn hafi fengið, og orðið kryplingur á tiltölulega skömm-
um tíma. Eins væri lika mjög æskilegt að fá að vita, ef nokkur verður var
við osteomalaci, sem niargir halda að sé sami sjúkd. og rachitis, aðeins
munurinn sá, að það er fullvaxinn, en ekki vaxandi líkami, sem sýkist.
Annars held ég, að ekki sé tiltækilégt að leggja út í beinkramar-rann-
sóknir, nema því aðeins að maður eigi vísa röntgenologiska aðstoð, því
án Röiltgen-geislanna verður mjög erfitt og oft ómögulegt að vera viss
um diagnosis. En öllum kemur saman um, að breytingarnar komi mjög
vel fram á Röntgen-myndunum, og eins sjáist fljótt á þei'm, þegar sjúkd.
fer að batna og kalkið að setjast í beinin.
Það er óneitanlega ekki hneysulaust, að við skulum ekki vita nokkurn-
veginn vissu okkar um, hve útbreidd beinkrömin er hjá okkur. Því
að þó að við sjáum lítið af bækluðu fólki eftir hana, þá er, eins og ég