Læknablaðið - 01.01.1946, Side 38

26
LÆKNABLAÐIÐ
tanndílarnir („mottled enam-
el“) stafi af of miklu fluor,
livort sem það fæst i vatni eða
á annan hátt. Tanndílar virðast
viðloðandi (endemiskir) mjög
víða í Bandaríkjunum. Þó fá
aðeins þeir, sem eru fæddir og
uppaldir á þessuin svæðum, eða
flytja þangað á barnsaldri,
þenna kvilla. Að vísu koma díl-
arnir sjaldan fram á barns-
tönnunum sjálfum, beldur á
fullorðinstönnunum, jafnóð-
um og þær koma. Þeir, sem
tekið bafa fullorðinstennurnar,
áður en þeir flytja á tanndíla-
svæðin, sleppa.
Sé fluorosis dentium á báu
stigi, verður tannmyndunin ó-
fullkomin og bætt við að molni
úr glerungnum; er þá tannát-
unni rudd brautin, enda ber
mikið á tannskemmdum, þar
sein svo er. Hinu tóku menn
og brátt eftir, að á svæðum, þar
sem tanndílar voru algengir, en
á lágu stigi, bar einatt óvenju-
lítið á tannátu.
Nýlega bafa og verið gerð-
ar ýmsar athuganir og tilraun-
ir, er virðast benda til þess, að
fluor hafi hlutverk að inna af
liendi við mvndun tannanna,
einkum glerungsins, þannig að
sé fluormagnið, sem líkaminn
fær úr að vinna hæfilegt, verði
glerungurinn barðari en ella og
veiti þannig vörn gegn tannátu.
Samanburðar-atliuganir á
magni helztu steinefnanna i
beilum tönnum annars vegar
og skemmdum hins vegar,
leiddu t. d. í ljós, að þótt eng-
inn munur væri á Ca, P, Mg
eða C03, var greinilegur mun-
ur á Fluormagninu. 1 glerung
beilbrigðu tannanna var F að
meðaltali 11.1 mg % ± 2.03, en
skemmdu tannanna aðeins 6.9
mg % ± 1.11. 1 tannbeininu
var munurinn liins vegar ó-
verulegur (16.9 og 15.8 mg %)
(Armstrong & Brexbus 1938).
Talið er, að í glerungnum sé
fluor bundið calcium-fosfati
sem apatit, því að glerungur-
inn er miklu harðari en ca-fos-
fat.
Aður var getið um samræmi
milli útbreiðslu fluorosis denti-
um og magns F í neyzluvatni,
en nú fóru menn og að taka eft-
ir því, að þar sem tanndílar
voru algengir, án þess þó að
til baga væri, var oft áberandi
minna um tannskemmdir en
í öðrum nálægum béruðum,
]jar sem tanndílar sáust ekki.
()g þó varð ekki séð að í þess-
um tanndílasvæðum væru dil-
óttu tennurnar sjálfar mót-
stöðumeiri en liinar dílalausu.
Skömmu siðar birtu Dean o. fl.
samanburðaratbuganir á tíðni
tannskemmda barna á aldrin-
um 12—14 ára i borgunum Gal-
esburg og Monmouth annars
vegar og Macomb og Quincv
hins vegar, en allar þessar borg-
ir eru í Illinois. í síðarnefndu
bæjunum voru tannskemmdir
(fjöldi skemmdra tanna) 2—3