Læknablaðið - 15.03.1951, Blaðsíða 28

18
L Æ K N A B L A Ð I Ð
hvernig mörgum hinna næmu
sjúkdóma liefir smám saman
verið útrýmt, en uppi vaða eft-
ir sem áður gigtar-, tauga-,
maga- og geðsjúkdómar og
sjúkdómar i blóðrásarkerfi, og
nógu margir eru öryrkjarnir.
Höfum við efni á að van-
rækja skólaeftirlitið, og' láta
þau tæjkifæri, sem þar gefast
til heilsuverndar ónotuð, eða
lítt notuð? Ég' held ekki. Þvert
á móti þarf að reka skólaeftir-
litið á sem breiðustum grund-
velli, og láta það ná til allra
skólanemenda, eldri sem yngri,
svo lengi sem til þeirra næst,
með viðráðanlegu móti.
Þá vaknar sú spurning,
livernig skólaeftirlitið hafi
verið rekið hér lijá oss, hvern-
ig það er rekið, og hvernig aðr-
ar þjóðir taka á þessum mál-
um, og hvað við getum af öllu
þessu lært.
Lög og reglur um skóla-
lækningar.
Fvrsta auglýsingin um skóla-
eftirlit var útgefin 1916 af þáv.
landlækni Guðm. Björnssyni.
Var þar aðallega lögð áherzla
á húsakvnni í alþýðuskólum
fyrir börn og unglinga, með
tilliti til húsrýmis og þrifnað-
ar. Er hér fyrst reynt að
stemma stigu fyrir berklaveiki
í skólum með þvi að leita uppi
berklaveik hörn og kennara,
og forða skólunum frá þeirri
hættu er af þeim stafaði. (1).
Næsta auglýsingin um skóla-
skoðanir var útgefin af Guð-
mundi Hannessyni próf., þá-
verandi settum landlækni.
Það var árið 1921. (2).
Þar voru ítrekuð fyrirmæli
fyrri auglýsingar, og um leið
hvatt til almennrar skoðunar
og vísað til leiðbeininga um
það efni eftir G. H. i Lækna-
blaðinu 1917. (3).
Mér vitanlega eru þetta þær
einu reglugerðir og leiðbein-
ingar, sem til eru hér á landi
um skólaskoðanir, og eru þær
nú orðnar vel þrítugar að aldri,
og hefir viðhorfið tekið mikl-
um breytingum á þeim tima.
Með fræðslulögunum 1936
(4) eru svo fyrirmæli um heil-
hrigðiseftirlit í skólum tekin
upp i lög, og ætlazt til að
fræðslumálastjórnin gefi út
reglugerð þar um í samráði
við heilbrigðisstjórnina, en
ekki hólar á henni enn. í lög-
hók er vísað til slíkrar reglu-
gerðar frá 1944, en hún fjallar
aðeins um undanþáguskilyrði
nemenda frá námi.
í berklavarnarlögunum frá
1939 (5), var berklavarnarþátt-
ur skólaeftirlitsins lögfestur,
en þá höfðu herklavárnirnar i
skólum verið aðalþáttur eftir-
litsins í rúm 20 ár.
Loks eru svo sett ný fræðslu-
lög 1946. (6). Fer þar fram ger-
bylting á fræðslukerfinu, og
lengiug skólaskyldunnar um
1—2 ár.