Læknablaðið - 01.12.1960, Blaðsíða 22

148
LÆKNABLAÐIÐ
Þegar að er gáð, kemur í ljós,
að farið var um tiltölulega lítið
svæði af vesturhluta Sovétríkj-
anna, og vafalaust ekki það lak-
ast byggða, svo að kalla má það
fordild að segjast hafa ferðazt
um Sovétríkin.
Ég liefi orðið var við það, að
jafnvel liinir fróðustu menn vita
sárafátt um Sovétríkin, annað
en það, að þar ríkir kommún-
ismi. Til skilningsauka á því,
sem á eftir kemur, ætla ég að
fara örfáum orðum um þjóðir
þær, sem byggja þetta land-
flæmi, er þekur % hluta af yfir-
borði jarðar, og eins um þjóðfé-
lagsbygginguna. En til þess að
valda ekki deilum eða misskiln-
ingi minnist ég sem allra minnst
á stjórnskipnlagið.
1 Sovétríkjunum búa um 210
milljónir manna, sem greinast
í margar þjóðir og kynflokka.
60% íbúanna eru Rússar, 20%
Okraínumenn, en hitt eru ýms-
ar aðrar þjóðix-, og eru Hvít-
Rússar þeirra fjölmennastir.
Þessar þjóðir eru margar liver
annarri ólíkar að máli og menn-
ingu, t. d. eru töluð yfir 110 mál,
senx mörg eru f jarskyld. Rússar,
Hvít-Rússar og Okraínumenn
eiga sameiginleg landamæri, en
þrátt fyrir það eru mál þessara
ríkja svo ólík, að þau eru óskilj-
anleg öðrum en íbúunum. Sam-
eiginlegt ríkismál er rússneska,
og er hún kennd í öllum barna-
og unglingaskólum sem annað
aðalmál, en reynt er að öðru
leyti að láta livern þjóðflokk
lialda sínuin sérkennum, bæði
um mál og þjóðhætti.
Sovétríkin eru 15 að tölu, og
fer livert þeirra með sjálfstjórn
lieima fyrir. Til fulltrúaþings
lxvers ríkis er kosið eftir frjáls-
unx kosningum, sem einkennast
af því, að flokkapólitílc þekkist
ekki. Svo að unnt sé að taka til-
lit til hinna ýmsu þjóðai'hrota
og kynflokka, þá er liverjum
þeirra falin sjálfstjórn (auto-
nomi), og velja þeir sina eigin
fulltrúa, ekki aðeins til stjórnar
heinxa í héraði, iieldur einnig til
stjórnar (sovéts) þess ríkis, sem
þeir tilheyra, og enn fremur tii
allsherjarþingsins, sem hefir að-
setur í Moskvu. Hvert ríki er
klofið niður í einingar, sem hér
íxiætti kalla sýslur (oblast), hér-
uð (í-ayon) og hreppa (distrikt),
og hefir liver eining sitt eigið
sovét.
Allsherjarþing sovétþjóðanna
er í tveim deildum: sovét rikj-
anna og sovét þjóðflokkamxa.
Þetta fyi'irkonxulag er óskylt
tveggja deilda þingum vest-
rænna þjóða. Til sovéts ríkj-
anna er valinxx einn fulltrúi fyr-
ir hverja 300,000 íhúa livers rík-
is og til sovéts þjóðflokkanna
25 fyrir hvert ríki, 11 fyrir
liverja „sýslu“, fimni fvrir livert
„hérað“ og eiixn fvrir livern
„hi'epp“. Fulltrúarnir í báðuixi
deildum eru þannig 1350 að
tölu. Allsherjarþingið, sem hef-
ir aðsetur í Moskvu, velur rikis-