Læknablaðið - 01.09.1961, Side 62

130
LÆKNABLAÐIÐ
Tallquist-pappír til mæling-
anna, en mér hafa sagt fróðir
menn, að mælingarskekkja með
þeirri aðferð geti hæglega
numið plús eða mínus 35 pró-
sent. Aðrir nota að vísu hetri
tæki, hverra tala er legio (Zeiss
Ikon, Spencer o. fl.)» en gallinn
er sá, að þessi tæki eru mjög
mismunandi úr garði gerð af
hálfu framleiðenda, þannig að
jafngildi 100 prósent liæmoglob-
ins er allt frá 13,8 til 17 gramm-
prósent. Af þessu leiðir, að þeg-
ar læknir skýrir lækni frá hlóð-
magni sjúklings, er engin trygg-
ing fyrir, að þeir skilji livor
annan, nema nánari skilgreining
komi til. Ætti þetta að liafa orð-
ið til, að útrýmt mætti verða
hugtakinu hæmoglobin-prósent,
en tekinn upp sá háttur, að skil-
greina blóðmagn í gramm-pró-
sentum, og þvi fyrr sem það
verður gert, því hetra. Skylt
er að þakka Jóni Steffensen pró-
fessor fyrir drengilega tilraun
til að koma íslenzkum læknum
i skilning um þetta, þó að enn
hafi ekki tekizt til fulls, sem
og fyrir að vera læknum innan-
handar með leiðréttingar blóð-
mæla. Ég sleppi hér nema rétt
að minnast á mælingarskekkjur
vegna ónógrar natni og van-
hirtra tækja.
Af þeim efniviö, sem herst til
rannsóknarstofa til blóðrann-
sókna, má marka, hvers konar
öngþveiti ríkir i þessum efnum.
Venjulega mun tilefnið þó vera,
að viðkomandi læknir telur
sjúklingana, sem hann sendir,
vera haldna hlóðleysi, og fer þar
eftir sjúkdómseinkennum og
blóðmælingum. Mér er ekki
kunnugt um hérlendar tölur um
þetta efni, en hef um það
nokkra reynslu frá þeim árum,
er ég vann á rannsóknarstofu
Jóns Steffensens. Ilins vegar var
mér nýlega skýrt frá athugun
á þessu atriði í nágrannalandi
okkar, og var niðurstaðan á þá
leið, sem tafla I sýnir.
TAFLA I.
Sjúklingar sendir til blóðrann-
sóknar: 1000
Járnskortsanæmia höfðu:
$ 280
$ 100 .................... 380
Anæmia perniciosa ............. 117
Eðlilegan blóðstatus .......... 403
Ýmsa aðra blóðsjúkdóma........ 100
Má um leið geta þess, að á
sama stað var tekin til endur-
skoðunar sjúkdómsgreining 129
sjúklinga, sem taldir voru
haldnir anæmia perniciosa, og
reyndist aðeins einn þessara
sjúklinga hafa þessa tegund
hlóðleysis. Hvernig mundi þetta
reynast við nánari eftirgrennsl-
an hér á landi? Mér er ekki
grunlaust, að niðurstaðan yrðí
eitthvað áþekk.
Svo að horfið sé aftur að upp-
hafsspurningunni um skilgrein-
ingu hlóðleysis, er rétt að rifja
upp, hvert er hlutverk hæmo-
globins, þ. e.: