Læknablaðið - 01.08.1969, Blaðsíða 66

144
LÆKNABLAÐIÐ
urum, heldur einnig langvarandi upphleðsluáhrif í nýrna-
vefnum.
Notasvið þessarar rannsóknar er aðallega bundið við nýru, sem
eru lítt starfhæf, en hins vegar kemur þessi rannsóknarferð að
góðum notum sem viðbótarrannsókn, þar sem af einhverjum
tæknilegum orsökum hefur ekki fengizt fullnægjandi fylling á
calyxkerfum og skjóðum og enn fremur i stað retrograd pyelo-
grafiu í mörgum tilvikum. Húu getur líka að nokkru aukið á
upplýsingamagn i tilfellum, þar sem leitað er að æxli i nýra, en
er af einhverjum orsökum ekki unnt að gera fullkomna æða-
rannsókn, og þá helzt í samhandi við nephrotomografiu.
Nephrotomografia: Þessari rannsóknarferð var fyrst lýst af
Evans og félögum,6 sem notuðu sneiðmyndatöku í samhandi við
nýrnaæðarannsóknir eftir inndælingu skuggaefnis í bláæð, en
almennt er nú með nephrotomografiu átt við sneiðmyndarann-
sókn af nýrum í sambandi við æðarannsöknir, venjulega uro-
grafiu eða infusionsurografiu. Eins og aðrar sneiðmyndatökur er
með nephrotomografiu hægt að sýna einstakar sneiðar nýrans
á mismunandi dýpt án truflandi áhrifa aðliggjandi vefja, og hef-
ur rannsóknaraðferðin einkum gildi við nákvæma staðsetningu
á skemmdum í calyxkerfum annare vegar og hins vegar við grein-
ingu á fyrirferðaraukningu í nýrnavef (cystur, æxli), ef ekki
verður við komið æðarannsókn.
Pyclografia (Retrograd pyelografia): Þessi rannsókn, sem er
gömul og reist er á inndælingu skuggaefnis um legg, sem lagður
er upp í þvagleiðara eða þvagskjóður, hefur raunar ekki tekið
neinum breytingum frá fyrri tíð. Ilún liefur áfram sitt ákveðna
og takmarkaða notagildi, einkum þó í samhandi við aðgerðir á
þvagfærum; getur hins vegar vitanlega engar starfrænar upp-
lýsingar og raunar sjaldnast upplýsingar, sem ekki fást á vel
gerðri urografiu eða infusionsurografiu, ef þá á annað horð er
nokkur starfandi nýrnavefur fyrir hendi.
Hin öra þróun, sem orðið hefur á skuggaefnisrannsóknum eftir
inndælingu í slagæðar, er fyrst og fremst að þakka þeirri rann-
sóknartækni, sem innleidd var fyrst af Seldinger (1954)11 og
byggir á einfaldri, en hættulítilli aðferð við lagningu æðaleggja
(katetera) inn í slagæðar og inndælingu skuggaefnis, annað-
hvort heint inn í æðagreinar hlutaðeigandi líffæris (selectiv an-
giografia)18 eða eins nálægt þeim og við verður komið.