Læknablaðið - 01.08.1969, Blaðsíða 56

138
LÆKNABLAÐIÐ
sem hefur ekki einhvern tíma valdið því slysi, að það hafi
stungizt í gegnum legvegginn. Sama gildir um Gráfenbergs-
liringinn.
Þegar byrjað var að setja skott á I.U.D., voru margir læknar
hræddir um, að á þann hátt væri greiðari leið fyrir sýkla upp
í legið. Reynslan hefur alls ekki staðfest þann grun. Þetta hefur
oft verið athugað og eins, Iiver sýklagróður legholsins sé, þeg-
ar I.U.D. liggur lengi uppi. Af 200 tilfellum, sem Willson o. fl.
athuguðu, var unnt að rækta bakteríur frá legholi 60%, áður
en I.U.D. var lagt upp, en hjá 58% á þeim 24 mánuðum, sem
liðu frá því I.U.D. var lagt upp, þar til rannsókn lauk. Bólgur í
legi fundu þeir í 7,5%, þegar skott var á tækinu, en 6,4% skott-
laust, við notkun Margulies spiral, sbr. 1. mynd.
Skottið er sett til jjess að geta fylgzt með því, hvort tækið sé
á sínum stað, og getur konan í flestum tilvikum sjálf fundið
þræðina við innri þreifingu. Til er það, að þræðirnir þvælast
upp i sjálfan leghálsganginn, svo að ekki er hægt að finna þá,
en þá tekst venjulega að sjá þá í legspegli.
Ef ekki tekst að greina skottið við legs])eglun, kemur til greina
að taka röntgenmyndir, og eru öll I.U.D. Jiannig samsett, að þau
gefa skugga á röntgenmynd. Oft hefur þá ekki verið tekin nema
ein mynd fram og aftur af grindarholinu. Hins vegar leiðir reynsl-
an í ljós, að á þeirri mynd getur skuggi I.U.D. fallið á þann stað
myndarinnar, sem legið á að liggja, en samt verið utan legs. Er
jiess vegna ráðlegt að taka alltaf einnig röntgenmynd frá hlið til
hliðar, en ])á sést, hvort tækið liggur ef til vill alveg fram yfir
nárabeinamótum eða „óeðlilega“ inn í spjaldbeinshvelfinguna.
Undirstaða allra j)essara rannsókna er J)ó auðvitað sú, að staða
legsins sé áður ákveðin með innri rannsókn.
Sé konan orðin barnshafandi, eru ekki teknar röntgenmynd-
ir, enda hefur reynslan sannað, að ])að gerir ekki fóstrinu neitt,
þó að I.U.D. sé látið liggja, eins og skýrt kom fram í tilfellinu,
sem sagt er fi'á hér. Ef sést í skottið, eftir að konan er orðin
barnshafandi, er })að dregið niður. Oftast er konan komin ])að
langt á meðgöngutímanum, þegar hún kemur til læknis, að þræð-
irnir eru horfnir upp í legliolið, svo að ekki er rétt að fara með
áhöld upp um leghálsinn til þess að þreifa eftir skottinu. Komið
hefur fyrir, að með því móti hefur verið sett gat á legið.
Rétt er að setja skuggaefni inn í legholið, áður en röntgen-
mynd er tekin, þegar grunur leikur á, að tækið hafi borizt út
úr leginu og inn í lífholið. Telja verður, að tilfelli það, sem hér