Læknablaðið - 01.08.1972, Blaðsíða 58

88
LÆKNABLAÐIÐ
og það er af og frá, að undirsérgreinar fái að ráða yfir og ráðskast
með „tiltekinn kvóta af rúmum“, eins og stundum heyrist fleygt.
Sjúkrastofnunin verður sífellt að geta lagað sig að breyttum aðstæð-
um. Ég tek undir þær hugmyndir um sveigjanleika, sem dr. Tersmann
kynnti hér í gær. Þetta verður brýnt verkefni hér hjá okkur í sam-
bandi við samvinnu sjúkrahúsanna í Reykjavík. Það verður að skil-
greina verksvið þeirra hvers og eins, en þá skilgreiningu verður að
endurskoða með jöfnu bili. Eigi samstarfið að nýtast til fulls, þarf
yfirstjórnin að vera sveigjanleg.
Þá minnir athugunin á, að stjórnendur deilda — yfirlæknar og
sérfræðingar — verða að hafa vakandi auga með því, hvernig sjúkra-
rými nýtist og þá, að sjúklingar vistist ekki í dýrara rými en þörf er
á. Ákvörðun lækna á þessu sviði hefur kostnað eða sparnað í för með
sér.
Ég vil leggja áherzlu á það, að læknar og deildarhjúkrunarkonur
hafa með höndum stjórnun og ákvarðanatöku varðandi daglegan
rekstur spítalans. Á þeirra herðum hvíhr rekstur hinna ýmsu deilda
frá degi til dags. Engum vafa er undirorpið, að nýting og afköst
deildanna eru að miklu leyti komin undir stjórnunarhæfileikum þess-
ara starfsmanna. Ráða má sérstakan, ódýrari starfskraft til þess að
sinna ýmiss konar stjórnunarsýslu, svo sem vélritun og skýrslugerð,
eins og gert hefur verið, en sjálf verkstjórnin og ákvarðanatakan
hlýtur að verða í hendi lækna og deildarhjúkrunarkvenna. Af þessum
sökum er mikils um vert, að þessir starfsmenn búi yfir nokkurri
stjórnunarþekkingu.
Stjórnandinn verður að gera áætlanir, skipuleggja verk og sam-
hæfa þau, auk þess sem hann verður að hafa eftirlit með þeim verk-
efnum, sem unnin eru í hans umsjón. Til þess að geta sinnt þessum
verkefnum vel, er eðlilegt, að menn fái þjálfun á þessum sviðum.
Gerð áætlana eða áforma fram í tímann er fólgin í því að leitast við
að sjá fyrir líklega þróun og gera sér grein fyrir, hvernig henni skuli
mætt. Skipulagning verka felst í því að hagnýta sem bezt tækjakost,
mannafla og það húsrými, sem fyrir hendi er. Auk þess verður stjórn-
andinn að sjá til þess, að starfsmenn inni af hendi þau verk, sem vinna
þarf, og hafa eftirlit með, að vel og rétt sé unnið.
Margt bendir til þess, að hlutverk stjórnandans í spítalarekstrin-
um sé sífellt að verða vandasamara, og að stjórnunarhlutverk lækna
og hjúkrunarkvenna sé sífellt að verða umfangsmeira. Þetta atriði
verðskuldar sérstaka athygli, af því að þessir starfshópar eru alls
andinn að sjá til þess, að starfsmenn inni af hendi þau verk, sem vinna
líkindum valið sér starfssvið sakir áhuga á lækningastarfinu, en ekki
á stjórnun. Á hinn bóginn er varla hægt að gera ráð fyrir því, að
takast megi að sundurgreina lækningastarfið og stjórnunarverkefnið
og fela það sitt hvorum aðila, því að stjórnunarverkefnið krefst
góðrar kunnáttu á hinu faglega starfi. Þess vegna hlýtur stjórnunar-
leg menntun þessara starfskrafta að vera raunhæfasta leiðin til þess
að gera þá betur færa til stjórnunarlegrar forsjár.
Eitt af því, sem veldur miklum vanda við rekstur stærri sjúkra-
húsa, er það, að stjórnendur þeir, sem ákvarðanir taka, hafa ekki