Læknablaðið - 01.08.1972, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
89
mjög skarpa kostnaðarvitund um afleiðingar ákvarðana sinna, og
hlýtur rekstur af þessum sökum að verða dýrari en ella. Sem dæmi
um þessar ákvarðanir má nefna ákvörðun um lyfjagjöf hjá lækni og
ýmsa aðdrætti á deildir. Óhugsandi er með öllu, að yfirmaður sjúkra-
húss hafi nokkurn verulegan hemil á þessari notkun, jafnvel þótt
hann hefði mikinn hug á því. Vandinn er að vekja kostnaðarvitund
þeirra, sem ákvarðanirnar taka, svo að þær verði betri. Nærtækasta
og einfaldasta leiðin er að taka upp innra kostnaðarbókhald innan
sjúkrahússins eða deildar með t. d. mánaðarlegu uppgjöri og saman-
burði milli deilda. Með þessu móti fær deildarhjúkrunarkonan vitn-
eskju um kostnaðinn af ýmsum aðdráttum til deildarinnar, og læknir-
inn fylgist betur með kostnaðarmismun í ýmsum valkostum, sem
fyrir hendi eru t. d. í lyfjagjöf. —- Auðvelt er að taka upp kostnaðar-
bókhald á ýmsum helztu kostnaðarliðum sjúkrahússrekstursins. Inn-
leiðing kostnaðarbókhalds af þessu tagi mundi vafalaust hafa mikil
áhrif til betri nýtingar á rekstur hinna ýmsu deilda. Með því að
vekja kostnaðarvitundina fæst peningalegt aðhald.
Þess hefur áður verið getið, að við vissum hörmulega lítið um
það, í hverju starfið á sjúkrahúsunum er fólgið. Áður en ég lýk þessu
erindi, langar mig þó að benda á nokkur grundvallaratriði varðandi
starfsemi sjúkradeildar.
Helztu verkefni, sem innt eru af hendi á sjúkradeild, má skipta
í fáeina flokka eftir eðli þeirra:
0. Stjórnun.
1. Aðgerðir á sjúklingum.
2. Hjúkrun.
3. Matmálstímar.
4. Búa um rúm.
5. Hreingerning.
6. Flutningar.
7. Kennsla.
8. Annað.
9. Ónotaður tími.
Vinnuálag er breytilegt yfir sólarhringinn, vikuna og jafnvel eftir
árstímum. Skoða má verkefnin í ljósi þess, hvað veldur umfangi
þeirra og hvenær vinna verði þau. En við vitum harla lítið um það,
hvernig tími starfskraftanna deilist á þau verkefni, sem nefnd hafa
verið.
Það er hlutverk stjórnanda deilda — yfirhjúkrunarkonu, deildar-
hjúkrunarkonu, — að raða þessum störfum þannig niður, — eftir
því sem hún ræður yfir verkefnunum, —- að nýting mannafla verði
sem bezt.
Augljóslega hefur stjórnandi mismikið frelsi, eftir því hvers kyns
verkefni er um að ræða. Sumu stýrir sjúklingurinn, öðru ræður stjórn-
andi að fullu yfir. Skipulagningarverkefni deildarstjórnanda er þannig
greinilega allvandasamt.
Að lokum þetta varðandi stöðu læknisins:
(1) Læknirinn getur haft áhrif á heildarþróun sjúkrahúsmála og
heilbrigðiskerfisins. Þess vegna er mikilvægt, að hann setji