Læknablaðið - 01.02.1976, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
17
TABLE 1 cont.
Rate of cases remaining on register December 31
Pulmonary N onpulmonary Combined
3.41 1.39 4.80
4.17 1.79 5.96
3.56 1.52 4.88
3.95 1.72 5.68
4.39 1.81 6.19
3.29 1.43 4.72
3.39 1.54 4.94
3.63 1.31 4.94
4.34 1.53 5.87
5.35 1.80 7.14
5.76 2.13 7.89
5.93 2.61 8.54
5.42 2.95 8.37
6.05 3.09 9.14
8.49 3.21 11.70
7.47 3.14 10.61
8.60 3.24 11.84
9.10 4.31 13.41
8.21 4.48 12.69
8.73 4.93 13.66
7.37 3.76 11.13
7.59 4.98 12.57
7.67 6.03 13.70
7.99 6.22 14.21
9.18 6.59 15.78
8.80 5.77 14.56
8.48 4.47 12.95
8.13 4.30 12.43
7.38 1.65 9.04
7.51 1.59 9.10
höndum til skráningarinnar og er algengt, að skýrslum ber eigi saman í ársbyrjun og árslok undangengins árs. Engar ákveðn- ar reglur voru um, hverja skyldi skrá og hve lengi skyldi halda sjúklingum skráð-
um. Verður að gera ráð fyrir, að yfirleitt
hafi fleiri verið skráðir en þeir, sem taldir
voru með virka berklaveiki. Læknar höfðu
ætíð tilhneigingu til að halda sjúklingum
skráðum, meðan eftirlit var með þeim haft,
þó að sjúkdómurinn væri fyrir löngu orð-
inn óvirkur. Tíð skipti lækna í héruðum
höfðu svipuð áhrif vegna takmarkana á
kynnum þeirra við héraðsþúa. Þá var
greining samkvæmt tegundum sjúkdóms-
ins ónákvæm.88 Þannig munu margir lækn-
ar hafa talið frumsmitun (primær smitun,
adenitis hil. tub.) barna og unglinga, er
á þeim tíma var mjög algeng, til eitla-
berklabólgu (adenitis tub.), og þetta byrj-
unarstig lungnaberklanna því ranglega í
sumum skýrslum talið til útvortis berkla-
veiki.
í sambandi við breytingu berklavarna-
laganna árið 1939 eru fyrst teknar upp
ákveðnar reglur um skrásetningu berkla-
sjúklinga í landinu. Skrá skyldi alla virka
berklasjúklinga. Voru öllum héraðslækn-
um gefnar leiðbeiningar um skrásetning-
una og komu þær fyrst til framkvæmda
árið 19 3 9.29 Hafa þessar reglur í aðal-
atriðum haldist óbreyttar, þó að hin sér-
hæfða lyfjameðferð síðari ára hafi að sjálf-
sögðu haft á þær nokkur áhrif.
Þá voru jafnframt setit skýr ákvæði um
það, hvernig greina skyldi milli lungna-
berkla og annarra tegunda berklaveiki.
Virðast þessar reglur þegar í stað hafa
haft áhrif á skrásetningu læknanna. Þannig
eru skráðir í árslok 1939 um 27% færri
berklasjúklingar en í árslok 1938, og enn-
fremur er fjöldi nýskráðra berklasjúklinga
með aðra berkla en lungnaberkla á sama
ári kominn niður fyrir 25% nýskráðra
sjúklinga, en var á árunum 1933-36 um
helmingur hinna nýskráðu eða meir. Svar-
ar þessi fjöldi sjúklinga (1/5-1/4 heildar-
fjöldans) með aðra berkla en lungnaberkla
svo til fullkomlega til þess hlutfalls, sem
algengast var í öðrum löndum um þessar
mundir.
Má greinilega sjá þessa miklu breytingu,
sem verður á skráningu berklaveikra árið
1939 og 1940 á töflu 1, sem sýnir berkla-
skráninguna í landinu á árabilinu 1911-
1940.
Svo sem komið hefur fram hér að fram-
an, er ljóst, að skráningu berklaveikra á