Læknablaðið - 01.06.1976, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
101
Víkingur H. Arnórsson
MENINGITIS ASEPTICA Á BARNADEILD
LANDSPÍTALANS 1968-1972
INNGANGUR
Nýlega hefur höfundur þessarar greinar
tekið saman yfirlit um sjúklinga með
meningitis bacterialis, sem vistuðust á
barnadeild Landspítalans á árunum 1958-
1972.1
Að þessu sinni er gert yfirlit um sjúkl-
inga með meningitis aseptica eða non-
bacterialis, sem legið hafa á barnadeild-
inni á árunum 1968-1972. Tvö markmið
voru aðallega höfð í huga: Að gera sér
grein fyrir helztu einkennum og gangi
sjúkdómsins með hliðsjón af sjúkdóms-
myndinni í meningitis bacterialis og í öðru
lagi að athuga hversu mikil viðleitni hefui’
verið sýnd af hálfu deildarinnar til veiru-
greiningar og hvern árangur þær rann-
sóknir hafa borið. f framhaldi af þessari
samantekt er áformuð á næstunni könnun
á afdrifum sjúklinganna með tilliti til var-
anlegra eftirkasta, sem sjúkdómurinn kann
að hafa haft í för með sér.
Talsvert hefur verið skrifað um þennan
sjúkdóm frá því Wallgren lýsti honum
fyrstur manna og setti honum ákveðin
deili fyrir um 50 árum. Einkanlega hóf-
ust þau skrif um miðjan sjötta áratug-
inn, eftir að bætt tækni við veiruræktun
í vefjagróðri gerði nákvæma veirugrein-
ingu mögulega. Mest hefur verið um að
ræða lýsingar á einstökum, afmörkuðum
hópsýkingum eða faröldrum, þar á meðal
hjá ungbörnum,14 15 og hefur athyglin fyrst
og fremst beinzt að þeim veirum, áður
þekktum eða óþekktum, sem þar hafa verið
að verki. Sjúkdómurinn er talinn mein-
lítill, batnar sjálfkrafa án meðferðar og
hefur ekki verið það vandamál við að
eiga sem meningitis bacterialis að því er
varðar dauðsföll og varanleg eftirköst.
Stærri yfirlitsgreinar hafa þó einnig birzt
una sjúkdóminn og meðal annars verið
Greinin barst Lbl. í nóv. 1974.
gerð athugun á mögulegum afleiðingum
hans.0 9 10
Ein grein hefur verið skrifuð um þetta
efni hér á landi, en þar var rúmur helm-
ingur sjúklinga fullorðnir.3
EFNIVIÐUR. RANNSÓKNIR
Þetta verk er unnið að nokkru leyti sam-
hliða yfirlitinu um meningitis bacterialis,
efniviður hinn sami og vísast um lýsingu
á úrvinnsluaðferð til áðurnefndrar ritgerð-
ar um það efni.1 í uppgjörið voru einungis
teknir sjúklingar, sem jafnframt mengis-
bólgueinkennum höfðu aukningu á hvítum
blóðkornum í mænuvökva. Allmargir sjúkl-
ingar, sem í sjúkraskrá báru greininguna
meningitis aseptica, encephalitis eða men-
ingoencephalitis, voru ekki teknir með í
uppgjörið af því greiningin hafði einvörð-
ungu byggzt á sjúkdómsmyndinni, en
mænuvökvi annað hvort ekki verið rann-
sakaður eða hann reynzt eðlilegur. Þá
voru og sex sjúklingar, sem á sínum tíma
höfðu verið flokkaðir undir meningitis
bacterialis teknir hér með, þar eð engir
sýklar höfðu fundizt og breytingar í mænu-
vökva þóttu við nánari yfirvegun benda
fremur til meningitis aseptica.
Á 10 ára tímabilinu, 1958-1967 voru að-
eins 10 sjúklingar, sem eftir þessari skil-
greiningu flokkuðust undir meningitis
aseptica og þar sem um svo fáa sjúklinga
var að ræða þótti rétt að takmarka þetta
uppgjör einungis við árabilið 1968-1972. Er
hér um 37 börn að ræða, 24 drengi og 13
stúlkur. Á sama tíma voru 45 börn með
meningitis bacterialis lögð inn á barna-
deildina, 25 drengir og 20 stúlkur.
Staðið var að upphafsskoðun og rann-
sóknum á blóði og mænuvökva sjúklinga
með meningitis aseptica á sama hátt og
lýst er í áðurnefndri ritgerð um meningitis
bacterialis. Aukalega voru þó send sýni til