Læknablaðið - 01.12.1978, Qupperneq 21

LÆKNABLAÐIÐ
175
UMRÆÐUR
Eins og fram kemur á mynd 2 er toppur-
inn 1950 leifar af hátíðnitímabilinu á stríðs-
árunum, en penicillin meðferð hófst í land-
inu 1945. Toppurinn 1964 er ívið seinna
á ferðinni en í nágrannalöndunum, kannski
vegna landfræðilegrar einangrunar lands-
ins. Áberandi er, hversu vel gengur að
minnka toppinn 1964 miðað við flest ná-
grannalöndin að undanskildu Bretlandi.
Skýringin er vafalaust sú, að ísland er lít-
ið, landfræðilega einangrað land, og þar eð
greining og meðferð er tiltölulega miðstýrð,
verður smitburður auðraktari, og smitber-
arnir nást fljótt. Ekki hefur tekist að
minnka tíðni á lekanda á íslandi, þrátt fyr-
ir ítarlegar tilraunir til að rekja smitburð.12
Skýringin er vafalaust sú, að sárasótt er
ekki eins smitnæmur sjúkdómur og með-
göngutími lengri.17
í Bandaríkjunum hefur ekki tekist að
minnka tíðni sárasóttar, vegna þess að um
80% sjúklinganna fá meðferð utan kyn-
sjúkdómadeilda og smitburður er lítið
rakinn.7 14 30 31 39 í Bretlandi eru kynsjúk-
dómavarnirnar öflugar,17 og því er tíðnin
lág eins og á íslandi.
Þessi athugun hefur leitt í ljós, að skrá-
setningu sárasóttarsjúklinga er ábótavant.
Það er t.d. engin sérstök skrá til á rann-
sóknastofunum yfir þá einstaklinga sem
hafa haft sárasótt eða jákvæð blóðvatns-
próf. Sömleiðis hefur samvinna á milli
þeirra tveggja rannsóknastofa í landinu,
sem gera blóðvatnspróf fyrir sárasótt, ekki
verið nægjanleg. Þannig hefur jákvætt
blóðvatnspróf stundum fundist, án þess að
hin rannsóknastofan sé einnig látin athuga
serað. Verst er þó, að ekki skuli enn vera
til í landinu aðferð til að mæla treponemal
mótefni, til þess að fá þannig sérhæft próf
til að bæta greininguna.
Af þeim 197 jákvæðu Kahn og Meinicke
prófum sem fram komu 1961—1975, voru
40'—45% talin falsk póstitif (tafla 2). Segja
má, að þetta sé því hlutfallsleg tíðni falskra
pósitífra Kahn prófa í landinu, þar eð Kahn
prófið var miklu meira notað en Meinicke.
Figure 2. The annual incidence of primary and secondary syphilis in lceland per 100.000 popula-
tion 1950—1975.