Læknablaðið - 15.11.1987, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
361
sjúklingum (tafla I). Blóðræktanir voru jákvæðar
tvisvar (10%), ekkert berkjuslím var til
samanburðar, en eitt gæðahrákasýni, sem gaf
sama vöxt og blóðræktunin.
Sermi til mótefnamælinga var tekið hjá 18
sjúklingum og sýnapar náðist frá 12 sjúklingum.
Tveir fengu mótefnahækkun gegn Herpes
simplex, sjö fengu marktækar mótefnabreytingar
gegn Legionella.
Á töflu II sést hvaða sýkingar greindust.
Fjórðungur sjúklinga voru ógreindir og annar
fjórðungur hafði fleiri en eina sýkingarorsök.
Níu sjúklingar létust (45%), fimm karlar og
fjórar konur á aldrinum 38 til 87 ára, meðalaldur
68 ár. Sex þeirra, sem létust höfðu illkynja
sjúkdóma, tveir höfðu öndunarfærasjúkdóma og
einn heilablæðingu.
Table I. Conditions where transtracheal aspiration was
deemed as not feasible.
Contraindication
A nr. B nr.
Anticoagulation treatment.......... 3 2
Severe heart disease............... 5 1
Advanced lung disease.............. 2 2
Neurological diseases.............. 2
Thrombocytopenia .................. 3
Lack of cooperation................ 2
Others............................. 3 1
A: Community acquired. B: Nosocomial.
UMRÆÐA
Oft hefur verið bent á hversu óáreiðanlegt sýni
hráki er til greiningar á lungnabólgu (9) og er þá
gjarnan ekki gerður greinarmunur á gæðasýnum
og sýnum, sem eru aðallega munnvatn og slím úr
koki og hálsi. Þessi rannsókn, eins og aðrar (10),
styður gildi góðra hrákasýna til greiningar
lungnabólgu, en jafnframt verður að hafa i huga
að gæðahráki fékkst aðeins frá þriðjungi
sjúklinganna.
Barkaslim tekið með barkaástungu er að flestra
dómi áreiðanlegra sýni til smásjárskoðunar og
ræktunar en hráki, sem hóstað er upp um
bakteríuvaxin svæði koks og munns (4, 11). Víða
er þessari rannsóknaraðferð þó ekki beitt, vegna
þess að það þykir mikið inngrip og ekki
hættulaust. Barkaástungur reyndust hins vegar
auðveldar í framkvæmd og hættulausar í þessari
rannsókn. Ástungurnar voru flestar gerðar af
reyndum aðstoðarlæknum, sem fengið höfðu
tilsögn í framkvæmd þeirra. Aðeins lítill hluti
ástungnanna var gerður af sérfræðingum.
Reynsla okkar bendir til, að barkaástunga sé
einföld og örugg rannsóknaraðferð, sé þess gætt
að huga að frábendingum. Margir sjúklingar voru
smeykir við stunguna og fannst hún óþægileg, en
aðeins einn færðist undan.
Við val upphafsmeðferðar kemur smásjárskoðun
á berkjuslími að góðu gagni. Samdóma álit er
(12), að mat á Grams lituðu berkjuslími sé mun
auðveldara en á hráka. Ræktunarniðurstöður frá
Table II. Causes of pneumonia and death in A: 72 patients with community aquiredpneumonia and B: 19 patients
with nosocomial pneumonia.
Microbial etiology A B Total Mortality
nr. °7o nr. <7o nr. °7o nr. %
Streptococcus pneumoniae 28 38.9 5 25.0 33 35.9 5 15.2
Legionella pneumophila 12 16.7 4 20.0 16 17.4 3 18.8
Hemophilus influenzae 12 16.7 2 10.0 14 15.2 3 21.4
Escherichia coli 4 5.6 2 10.0 6 6.5 3 50.0
Mycoplasma pneumoniae 5 6.9 0 0.0 5 5.4 0 0.0
Branhamella catarrhalis 3 4.2 0 0.0 3 3.3 1 33.3
Corynebacterium spp 2 2.8 1 5.0 3 3.3 1 33.3
Klebsiella pneumoniae 2 2.8 0 0.0 2 2.2 2 100.0
Pseudomonas aeruginosa 0 0.0 2 10.0 2 2.2 1 50.0
Staphylococcus aureus 0 0.0 2 10.0 2 2.2 2 100.0
Neisseria meningitidis 1 1.4 0 0.0 1 1.1 0 0.0
Candida albicans 1 1.4 0 0.0 1 1.1 0 0.0
Herpes simplex 0 0.0 2 10.0 2 2.2 1 50.0
Cytomegalovirus 1 1.4 0 0.0 1 1.1 0 0.0
Parainfluenza III 1 1.4 0 0.0 1 1.1 0 0.0
Polymicrobial 19 26.4 5 25.0 24 26.1 5 20.8
Etiology not identified 18 25.0 5 25.0 23 25.0 6 26.1