Læknablaðið - 15.12.1987, Blaðsíða 37

L.ÆKNABLAÐIÐ
445
College i London. Að þeirra frumkvæði eða
Sigríðar, starfrækti Rauði krossinn einu sinni
forskóla fyrir Hjúkrunarskóla íslands. Núverandi
skólastjóri Sjúkraliðaskólans var um skeið
starfandi hjúkrunarkona hjá Rauða krossinum og
var erlendis á námskeiðum á vegum hans og þegar
námsbraut í hjúkrun var komið á við Háskólann
var hún um tíma til húsa í húsakynnum Rauða
krossins. Það má því segja ofur eðlilegt, þar sem
R.K.Í. hafði bæði beint og óbeint haft slík áhrif á
mótun hjúkrunarmála hér á landi, að mér fyndist
hann kjörin stofnun til að beita sér fyrir svona
hjúkrunarnámi, eins og lítillega hefur verið lýst
hér. Og hjá mér voru lika hæg heimatökin að
koma þessum hugmyndum á framfæri. Mjög
mikilsvert var líka að Rauði krossinn er slík
stofnun að illmögulegt er að gera hann
tortryggilegan i augum almennings eða ætla
stjórnendum hans annarleg sjónarmið. Eðli sínu
samkvæmt getur hann ekki beitt sér fyrir öðru en
því sem horfir til almenningsheilla.
Á stjórnarfundi 11. febrúar 1963 flutti ég svo
tillögu með alllangri greinargerð um að R.K.Í.
hefði forgöngu um að hrinda í framkvæmd
sjúkraliðanámi hér á landi. Um þessa tillögu var
eining innan stjórnarinnar. Gert var ráð fyrir að
að þessu yrði unnið m.a. í samráði við H.F.Í. og
H.S.Í. Ég hafði gert mér vonir um að Rauði
krossinn annaðist einhvern hluta kennslunnar til
að fá samræmi í námið en af því varð ekki.
Það verður að geta þess hér, að þessum
hugmyndum mínum um sjúkraliðanám var tekið
heldur fálega í fyrstu. Þær mótbárur sem helst
heyrðust voru m.a. að með þessu væri verið að
draga hjúkrun niður á lægra stig. Auðvitað var
það fáránleg mótbára. Að sjálfsögðu hlyti
hjúkrun að batna, ef eingöngu þjálfað fólk
fengist við hana, en á þessum tíma þurfti oft og
tíðum að grípa til ólærðs fólks við hjúkrun
sjúkra. Sumir óttuðust mótstöðu
hjúkrunarkvenna gagnvart nýrri stétt
hjúkrunarfólks sem ekki hefði notið alveg sömu
menntunar og þær sem fyrir voru. Mér fannst sú
mótbára nánast móðgun við íslenskar
hjúkrunarkonur - að ætla að þær væru eitthvað
öðruvísi en t.d. starfssystur þeirra vestra. Þar í
landi virtist hjúkrunarfólk starfa vel saman, þó
það hefði notið mjög mislangrar menntunar, en á
þessum árum var hjúkrunarnám á háskólastigi
orðið all algengt. Og svo er eitt sem ekki má
gleymast. Við erum öll, hvaða störf sem við
stundum í heilbrigðiskerfinu, þjónar
sjúklinganna. Það erum við sem erum til þeirra
vegna. Vonandi missum við aldrei sjónar á því.
En nóg um mótbárur, þó fleiri mætti nefna.
Smám saman mjakaðist þetta áfram, dropinn
holar steininn eins og þar stendur, og þar kom
loks, að löggjafinn heimilaði þetta nám og þessi
hjúkrunarstörf árið 1965 eins og fyrr var sagt.
Príorinnan í Landakoti, systir Hildegard, var
fyrst til þess að leita hófanna hjá
heilbrigðisyfirvöldum um leyfi til handa
Landakotsspítala um að fá að mennta sjúkraliða
við spítalann. En um haustið 1965 hófu svo fjórir
spítalar í Reykjavík og einn utan Reykjavikur,
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri, að mennta
sjúkraliða. Allt fram á síðustu stundu var verið að
takast á um lengd námsins. Við heyrðum jafnvel
talað um þriggja mánaða námskeið. Á endanum
var þó fallist á að námskeiðið stæði i 8 mánuði,
þó með þeirri viðbót, að sjúkraliðar störfuðu
næstu fjóra mánuði við það sjúkrahús sem þeir
höfðu hlotið menntun sína við.
Eins og það voru skiptar skoðanir um lengd
námsins voru ekki síður skiptar skoðanir um það
hve mikið ætti eða mætti kenna væntanlegum
sjúkraliðum. Þó fengu spítalayfirvöld engin
fyrirmæli þar að lútandi og þeim var í sjálfsvald
sett hvað þau kenndu nemendum sínum.
Það hittist svo á að ég var um þessar mundir
nýráðinn aðstoðarlæknir á lyfjadeild
Landakotsspítala - en ég átti þá ólokið 6 mánaða
starfi á slíkri deild í tengslum við sérnám mitt.
Príorinnan leitaði þá til mín þeirra erinda, að við
ásamt Guðrúnu Marteinsdóttur hjúkrunarkonu,
skipulegðum sjúkraliðanámið á
Landakotsspítala.
Príorinnan og Guðrún skipulögðu svo allt
verklega námið, en ég skipulagði kennsluna í
bóklegu greinunum, sem ég var jafnframt beðin
um að kenna. Príorinnunni og dr. Bjarna
Jónssyni yfirlækni spítalans, var mjög umhugað
um að til námsins væri vandað og var það mikil
uppörvun við kennsluna. Það kom sér nú mjög
vel að hafa átt þess kost að hafa að nokkru kynnst
námsefni sjúkaliðaskóla í New York og ekki síður
komu sér vel ýmsar ráðleggingar skólastjórans og
forstöðukvenna sjúkaliðanna sjálfra gagnvart
náminu. Sömuleiðis hafði ég undir höndum
ágætar kennslubækur, sem stuðst var við í
bandarískum hjúkrunarskólum. Þar sem lítið var
um íslenskar kennslubækur, sem hægt væri að
styðjast við, hafði ég kennsluna í