Læknablaðið - 15.03.1993, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
103
Fig. 8. The effect of 2-hydroxypropyl-fi-cyclodextrin on the delivery of 17/3-estradiol from aqueous vehicles through
hairless mouse skin.
(34,35). Mynd 7 sýnir áhrif lauróýlkólíns og
olíusýru á frásog 17/3-estradíóls í gegnum húð
hárlausra músa. Bæði efnin hafa hvetjandi
áhrif á frásogið en lauróýlkólín er þó mun
öflugri frásogshvati en olíusýra.
Bæði vatn og frásogshvatar valda
eðlisefnafræðilegum breytingum á hornlaginu,
og draga úr hindrun þess gegn flæði lyfja
og annarra efnasambanda í gegnum húðina.
Þessar breytingar eru stundum tímabundnar,
en það getur þó tekið nokkra daga fyrir
húðina, eða réttara sagt hornlag húðarinnar,
að öðlast aftur sinn fyrri vamareiginleika.
A meðan eiga ýmis aðskotaefni og örverur
greiðari aðgang inn í líkamann. Auk þess
valda sumir öflugir frásogshvatar ertingu
og óþægindum þegar þeir eru bomir á
húðina. Önnur leið til að auka frásog lyfja
inní og gegnum húðina er að auka aðgengi
lyfjanna að húðinni. Til dæmis hefur frásog
lyfja í gegnum húð verið aukið með hjálp
cýklódextrína (36). Ólíkt frásogshvötum fara
cýklódextrín ekki inn í húðina og valda því
engum breytingum á hornlaginu (vamarmætti
húðarinnar). Cýklódextrín mynda fléttur
með lyfjasameindum, flytja þær að yfirborði
húðarinnar og láta þær þar frá sér, það er
cýklódextrín auka lyfjagerðarfræðilegt aðgengi
lyfjasameindanna að yfirborði húðarinnar.
í sumum tilfellum er með cýklódextrínum
hægt að ná sambærilegum árangri og með
öflugum frásogshvötum eins og til dæmis
olíusýru. Mynd 8 sýnir til að mynda áhrif
2-hýdroxýprópýl-/3-cýklódextríns á frásog
estradíóls í gegnum húð hárlausra músa (36).
ÞAKKIR
Að lokum vil ég þakka Vísindanefnd
læknadeildar fyrir þá viðurkenningu sem
hún veitti mér fyrir rannsóknir mínar
og Læknafélagi Islands fyrir hið fallega
olíumálverk eftir Daða Guðbjömsson sem mér
var gefið að þessu tilefni. Kærar þakkir.
SUMMARY
The article is a short summary of the authors
research efforts for the past few years. It describes
some chemical and physicochemical methods
which can be used to influence the absorption,
distribution and metabolism (elimination), that
is the pharmacokinetics, of drugs. Prodmgs
are compounds which undergo chemical
transformation within the body prior to exhibiting
their pharmacological actions. They are obtained
by addition of a temporary transport moiety to
a known drug molecule. The usage of prodrugs
to reduce gastrointestinal irritation (prodmgs of
acetylsalicylic acid) and to obtain side specific
and sustained dmg delivery (chemical delivery
systems (pro-prodmgs) of anticancer dmgs) is
described. Soft dmgs are biologically active
compounds (drugs) characterised by predictable and
controllable metabolism to nontoxic metabolites
after they have achieved their therapeutic effect.
The design of a soft corticosteroid, loteprednol
etabonate, is described. Cyclodextrins are cyclic
oligosaccharides with hydrophilic outer surface and
a lipophilic cavity in the center. Cyclodextrins
are capable of forming inclusion complexes
with many drugs by taking up a whole drug