Læknablaðið - 15.03.1993, Blaðsíða 28

116
LÆKNABLADID
Tafla II. Núverandi ábendingar fyrir litningarannsókn á
fósturfrumum á Islandi.
Módir 35 ára eda eldri vid vaentanlega fædingu.
Fadir 55 ára eda eldri vid væntanlega fædingu.
Annad foreldri arfberi litningagalla.
Fyrra barn med litningagalla.
Módir arfberi kynbundins erfdagalla.
Tafla III. S-AFP gildi (MAM), sem svara til medaláhœttu
35 ára gamallar konu fyrir P-2I samkvœmt nidurstödum
Cuckle et al (14).
Aldur konu vid fædingu. MAM samsvarar áhættu um pad bil 1/350
28 ára og yngri 0,40
29 0,42
30 0,45
31 0,49
32 0,54
33 0,61
34 0,69
35 0,79
36 0,92
37 1,08
38 1,28
39 1,54
40 1,85
41 2,26
allmörgum rannsóknum (8-11). Á grundvelli
pessa er lágt s-AFP gildi nú vída notad sem
ábending fyrir legástungu til rannsóknar á
litningagerd fósturs. Hafa birst töflur, par sem
líkur á ad finna litningagalla eru metnar á
grundvelli mismunandi AFP gilda og aldurs
módur (12-14).
Tilgangur pessarar rannsóknar var ad kanna
péttni AFP í sernti pungadra íslenskra
kvenna í 15.-19. viku medgöngu og reikna
midgildi vid mismunandi medgöngulengdir
fyrir rannsóknaradferd Rannsóknadeildar
Landspítalans. Ennfremur voru könnud
tengsl AFP gilda og prístædu 21 hjá fóstri
og reynt ad meta hver yrdu áhrif pess hér
á landi, ef mælingar á s-AFP yrdu notadar
sem ábendingar fyrir legástungum til vidbótar
núverandi ábendingum (tafla II).
EFNIVIDUR OG ADFERDIR
AFP hefur verid mælt í sermi nær allra
kvenna, sem hafa gengist undir legástungu á
Kvennadeild Landspítalans frá árinu 1982.
Farid var yfir nidurstödur pessara mælinga
fram til ársloka 1986.
Alls voru 1309 konur í rannsóknarhópnum
eftir ad pær konur höfdu verid undanskildar,
par sem ófullnægjandi upplýsingar voru um
medgöngulengd. Af peim komu 1096 til
ástungu vegna aldurs, pad er voru 35 ára
eda eldri vid væntanlega fædingu, en 213
kvennanna voru á aldrinum 28-34 ára vid
væntanlega fædingu og komu til ástungu
af ödrum ástædum. Medgöngulengd var á
bilinu 15-19 vikur og hafdi verid stadfest med
ómskodun í öllum tilfellum. Hjá nokkrum
konum hafdi s-AFP verid mælt tvisvar
med einnar viku millibili og voru s-AFP
mælingarnar pví samtals 1392.
Blódtaka fór fram um leid og konurnar komu
til legástungu. Um 10 ml af blódi voru teknir
úr bláæd á framhandlegg sitjandi módur.
Blódsýnid var látid standa vid stofuhita í
40-50 mínútur til ad kekkjast. Pad var sídan
skilid og sermi tekid frá. Sermid var fryst, uns
mælingar voru gerdar tveimur til fimm dögum
sídar.
Mælingar á AFP í sermi voru gerdar med
mótefnageislamælingu (radioimmunoassay).
Öll sýnin voru mæld tvisvar og medaltal
mælinganna notad. Prófefni (reagents)
voru fengin frá Amersham í Bretlandi.
Samkvæmt upplýsingum framleidanda er
markvísi (precision) mæliadferdarinnar
rnilli mælinga 5% (coefficient of variation)
og lágmarksmæligeta (detection limits)
adferdarinnar um 2 ng/ml.
Medgöngulengd, aldur vid væntanlega
fædingu og s-AFP gildi voru skrád fyrir
hverja konu úr rannsóknarhópnum. Midgildi
(median) AFP mælinganna fyrir hverja
medgöngulengd voru fundin, en pad er
vidtekid í flestum erlendum rannsóknum
ad nota midgildi, par sem pad dregur úr
misræmi á milli inismunandi rannsóknastofa
(2-14). Jafnframt voru reiknadar adfallslínur
út frá fundnum gildum og gildum frá tveimur
sambærilegum erlendum rannsóknum (15-
17). Pá var reiknad »margfeldi af midgildi«
(multiple of medians, MAM) fyrir hverja
konu, en pad er fundid med pví ad deila í
mælt gildi med midgildi fyrir vidkomandi
medgöngulengd. Fundin voru hlutföll kvenna
med mismunandi MAM gildi og pau hlutföll
voru sídan notud til ad spá fyrir um fjölda
og aukningu ástungna hjá mismunandi
aldurshópum, midad vid ábendingar vegna