Læknablaðið - 15.03.1993, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ 1993; 79: 123-33
123
SKURÐLÆKNAÞING 1992
Ágrip erinda sem flutt voru á Skurðlæknaþingi íslands
24.-25. apríl 1992 á Hótel Selfossi.
VÖÐVASARKMEIN í MECKEES SARPI:
SJÚKRATILFELLI AF IíORGARSPÍTALA
Hufimdar: Georg Steinþórsson, Þorvaldur Jónsson,
Borgarspítala; Kristrún Benediktsdóttir, Rannsóknarstofu
Háskóians í meinafrœði.
Fimintfu og eins árs gamall karlinaður, innlagður á
Borgarspítala í janúar 1992 nteð hálfs sólarhrings sögu
um skyndilega krampakennda verki um allan kvið,
engin ógleði, uppköst eða einkenni frá þvagfærum.
Aður hraustur fyrir utan vinnuslys I957. Ekki saga um
þyngdartap, óreglulegar hægðir eða blóð í hægðum.
Við skoðun var sjúklingur meðtekinn af verkjum,
hiti mældist 38,8°C. Kviður var nokkuð þaninn með
einkennum um lífhimnubólgu. Blóðprufur sýndu
hvítfrumnaof, 21,7, önnur blóðpróf eðlileg. Röntgenmynd
af lungum og yfirlitsmynd af kvið voru eðlilegar.
Sjúklingur var tekinn til aðgerðar vegna gruns um
sprunginn botnlanga. Við innankönnunar holskurð fannst
sprunginn Meekels sarpur, mikið bólginn og með fyrirferð
í. Gert var úmám ásamt samgötun gama. Vefjagreining
sýndi vöðvasarkmein með raufun, skurðbrúnir reyndust
fríar. Eftir aðgerð heilsaðist sjúklingi vel og útskrifast
hann á 6. degi. Sjúklingur var einkennalaus við síðustu
skoðun.
Ulkynja æxli í smágirni em sjaldgæf en vöðvasarkmein
eru um 11% af slíkum æxlum. Þó vöðvasarkmein sé
algengasta æxlið í Meckels sarpi hefur aðeins verið lýst
um 50 tilfellum (Selh M, Rosenberg V, Kim U; 1978).
Vegna þess hve fátíð þessi æxli em. er engin samstaða um
kjörmeðferð (Haugen OA, 1970; Lee M, 1980, 1983) og
lítið vitað um langtímahorfur.
GARNAFLÆKJA (VOLVULUS) í RISTLI Á
BORGARSPÍTALA 1971-1990
Höfundar: Georg Steinþórsson, Þorvaldur Jónsson,
Borgarspítaia.
Garnallækja kemur oftast fyrir í digurgimi. Algengasta
staðsetning er bugaristill, 85%, því næst í botnristli
og risristli eða 15%, en mun sjaldgjæfari í þverristli.
Gamaflækja er talin valda 1-4% af öllum gamastíflum
í Bandaríkjunum og Brellandi, en tíðni virðist hærri í
Auslur-Evrópu, Asíu og Norðurlöndum (Bruusgárd 1947;
Shepherd 1968; Sinha 1969).
Til könnunar á algengi garnaflækju á Borgarspítala var
farið í tölvufærða sjúkdómaskrá spítalans og fundnir þeir
sjúklingar, sem fengu greininguna gamastífla (ICD 560) á
20 ára tímabilinu 1971-1990. Alls fundust 449 tilfelli. Af
þeim vom 19 með greininguna gamaflækja (ICD 560.2)
eða 4%. Gamaflækja í bugaristli reyndist algengust eða
14 tilfelli (74%), fjórir (21%) vom í botnristli og einn
í þverristli. Karlar vom mun fleiri en konur eða 3:1.
Karlar fengu oftar gamaflækju í bugaristil, en garnaflækja
í botnristli var algengari meðal kvenna.
Sjúklingarnir vom á aldrinum 16-91 árs með miðaldur
65 ár. Flestir höfðu að auki annan sjúkdóm, algengast
var langvinn hægðatregða en einnig sykursýki, hjarta- og
æðasjúkdómar og geðsjúkdómar. Flestir sjúklinganna voru
meðhöndlaðir með aðgerð eða 14 (74%). Þrír sjúklingar
vom meðhöndlaðir með rönlgeninnhellingu, einn með
speglun og einn dó áður en til meðhöndlunar kom. Af
þeiin 14, sem fóm í aðgerð var gerður viðsnúningur og
skorðun hjá átta (57%), en brottnám ristilhluta hjá sex
(43%). I þremur tilfellanna var greiningin óljós og þvf
gerður innankönnunar holskurður í fyrstu. Alls dóu þrír
sjúklingar (15%), af þeim höfðu tveir farið í aðgerð. Að
meðaltali lágu sjúklingarnir á sjúkrahúsinu í 16,5 daga.
Þó að eingöngu sé um samantekl af Borgarspítala að
ræða og sjúklingahópurinn ekki stór, þá líkist bæði tíðni
og dreifing sjúkdómsins í þessari samantekt mjög því
sem birst hefur áður um sjúkdóminn í Bandaríkjunum
og Bretlandi. Hins vegar ber nokkuð á milli hvað
varðar meðferð. Meðhöndlun án skurðaðgerðar er
mun algengari erlendis eða frá 76-85% (Taha og
Suleiman 1980; Anderson og Lee 1981), annaðhvort með
röntgeninnhellingu eða bugristilspeglun og endaþarmsröri.
Dánartala er þó svipuð og gerist annars staðar.
PORTÆÐARÁSTUNGA OG ÞRÆÐING Á
MILTISBLÁÆÐ. GREINING OG STAÐSETNING
Á INSÚLÍNFRAMLEIÐANDI BRISÆXLI
Höfundar: Bima Jónsdóttir, Jónas Magnússon,
Borgarspítaia.
Hormónframleiðandi æxli í brisi gefa einkenni vegna
þeirra áhrifa, sem hormónin hafa, virkni óháð stærð.
Nákvæm staðsetning æxlisins er því oft mikið vandaverk
með myndgreiningu. Tilgangur þessa ágrips er að skýra
frá þeirri aðferð að ná blóðsýni úr miltisbláæð til þess að
staðsctja insúlínæxli.
Sjúklingur okkar hafði klím'sk merki um ofgnótt
insúlíns. Þrátt fyrir endurteknar ómskoðanir,
tölvusneiðmyndarannsóknir og æðamyndatöku, sem allar
beindust að brisi, tóksl ekki að staðselja æxlið í kirtlinum
og var því horfið að því ráði að gcra PTP.
Árið 1987 fékk sjúklingur (61 árs karlmaður)
krampakenndar hreyfingar í útlimi og rugl. Blóðsykur
reyndist 1,9 mmól/1. Sjúklingurinn var því grunaður
um insúlínframleiðandi æxli. Á næstu þremur árum
voru insúlínmælingar endurteknar og fóru smám saman
hækkandi. Greining insúlínoma, en staðsetning óviss.
Því var haustið 1990 gerð PTP (percutan transhepatic
portography) rannsókn.