Kjarninn - 31.10.2013, Blaðsíða 20

02/09 kjarninn Stjórnmál
Þ
að er ekki hægt að gera hlé á samskiptum Íslands
við umheiminn. Stefnuleysi í alþjóða samskiptum
getur lamað hagsmunagæslu og viðskiptatengsl
á meðan rétt strategía getur aukið öryggi
þjóðarinnar, fjölgað efnahagslegum tækifærum og
orðið til þess að hlustað verði á rödd Íslands.
Haustið 2008 var útlitið dökkt og blikur á lofti. Banka kerfið
hafði fallið, krónan hrunið og fjölskyldur og fyrirtæki sátu
uppi með tjónið. Orðspor landsins var í tætlum, sambandið við
Bandaríkin í sögulegri lægð eftir mis heppnaðar varnar viðræður
áranna á undan. Áherslur utanríkis þjónustunnar höfðu verið á
að vinna atkvæði fjarlægra þjóða í keppninni um sæti í Öryggis-
ráði Sameinuðu þjóðanna fremur en að rækta nógsamlega
frændgarðinn, því Evrópa mátti ekki vera á dagskrá.
Í Hruninu kom bersýnilega í ljós hversu skort hafði á að
afla stuðnings við sjónarmið Íslands eða afla samstarfs hjá ná-
grannaríkjunum til að lina höggið sem var yfirvofandi. Um það
má meðal annars lesa í Wikileaks-skjölum Bandaríkja stjórnar
þar sem menn voru gáttaðir á framgöngu íslenskra ráðamanna
í Seðlabanka og fjármálaráðuneyti. Í rústum Hrunsins upplifðu
embættismenn Ísland einmana í ólgusjó alþjóðastjórnmálanna.
Allt of lítið var inni á diplómatískum innistæðureikningi.
Við þessar aðstæður tók ný ríkisstjórn við völdum. Í utan-
ríkismálunum var starfað eftir strategíu um að byggja mark-
visst upp sterkari stöðu út frá þremur þáttum: þjóðaröryggi á
breiðum grunni, að skapa efnahagsleg tækifæri fyrir fólk og
fyrirtæki, og skýran málflutning í mikilvægustu hagsmuna- og
áherslumálum. Ísland vildi ekki vera eitt á báti heldur sóttist
eftir virkum tengslum við ríki nær og fjær.
Eins og öðrum þjóðum er Íslandi nauðsynlegt að sækjast
eftir eins sterkri alþjóðapólitískri stöðu og mögulegt er. Mark-
miðið er að vinna að hagsmunum Íslendinga. Ríkisstjórnin
sem tók við eftir Hrun gerði það með nýrri áherslu á norður-
slóðir, stórauknum og virkari tengslum við Evrópu, nýjungum
í Norðurlandasamvinnu, fjölþættara öryggis samstarfi við
Bandaríkin og nýjum gáttum sem hafa verið opnaðar til
rísandi stórvelda í Asíu.
Stjórnmál
Kristján Guy Burgess
1. hluti af þremur
Kristján Guy Burgess,
fyrrverandi aðstoðarmaður
utanríkisráðherra, fjallar
um Ísland í litrófi alþjóða-
stjórnmála í þremur hlutum í
Kjarnanum.