Nýtt S.O.S. - 01.06.1958, Side 6

6 Nýtt S. O. S.
verksins aftnr á raunhæfan grundvöll.
En nú voru það ekki Egyptar eða ætt-
flokkar frá Litlu-Asíu, er vildu hefjast
lianda, heldur Evrópumenn. Árið 1846
var stofnað í París félag til að undirbúa
framkvæmdir á Súezeiði. Þá hóf Negrelli,
Austurríkismaður, ítarlegar rannsóknir á
eiðinu árið 1847, en þó ekki í samráði
við félagið í París.
En tíu árum síðar lagði hann niður-
stöður rannsókna sinna fyrir Parísarfélag-
ið.
Félagið hafði þá líka unnið mikið und-
irbúningsstarf, svo það fól franska ræðis-
manninum í Kairó, Fernand de Lesseps,
að útvega sérleyfi til skurðgraftarins hjá
egypska varakonunginum Mohammed Sa-
id. Hinn 30. október 1854 veitti Mohamm-
ed Said félaginu einkaleyfi til framkvæmd-
anna til 99 ára. Leyfið skyldi gilda frá
þeim degi, er skurðurinn væri opnaður
til umferðar. Samkvæmt samningnum hef-
ur Egyptaland fullan umráðarétt yfir
skurðinum að þessum 99 árum liðnum.
En nú leið enn langur tími unz hægt
var að stinga fyrstu skóflustunguna. Á-
ætlanir Negrellis voru vandlega athugað-
ar og hlutu viðurkeningu félagsins. Á
þeim byggði það síðar framkvæmdir sín-
ar. Varakonungur Egyptalands tilnefndi
Negrelli aðalframkvæmdastjóra Súezskurð-
arins.
En hann naut ekki ávaxta erfiðis síns,
því hann lézt nokkru síðar. Þá greip Less-
eps tækifærið. Hann aflaði sér réttinda
Austurríkismannsins, keypti allar áætlan-
ir hans og teikningar og stofnaði hlutafé-
lag með nafninu: „Compagnie Univer-
selle du Canal Maritime de Suez“, og svo
nefnist félagið enn í dag. Af 400 þús.
hlutabréfum, er út voru gefin og hljóð-
uðu hvert á 500 gullfranka, keyptu fransk-
ir sparifjáreigendur 314494, afganginn yf-
irtók egypski varakonungurinn.
Þá var safnað stofnfé 200 milljónum
gullfranka og síðan tekið til óspilltra mál-
anna. F.n erfiðleikarnir reyndust miklum
mun meiri en menn höfðu gert sér í hug-
arlund. Bretar urðu verstir viðureignar.
Þeir reyndu, með hverskonar brögðum og
undirróðri, að hindra verkið, svo það var
fyrst þann 2rv apríl 18ivq, að verkið var
hafið í Port Said.
25 þúsund verkamenn voru ráðnir til
starfa. 18000 úlfalda þurfti til flutninga,
og hvorki meira né rninna en 16000 voru
notaðir til þess eins að flytja drykkjar-
vatn lianda verkamönnunum. Kostuðu
þeir flutningar 8000 franka á dag.
Öflun drykkjarvatnsins var mikið vanda-
mál. Var því grafinn skurður frá Zagazig,
er kemur úr Nílarfljótinu. Skurðurinn
var 17 metra breiður, 8 metrar í botninn
og 2 metra djúpur. 29. desember 1863
var skurðurinn fullgerður og var þá lokið
hinum kostnaðarsömu vatnsflutningum.
Við það sparaðist árlega þrjár milljónir
franka.
Það tók tíu ár að grafa Súezskurðinn.
Vígsluathöfnin var einn glassilegasti við-
burður 19. aldar. Sex þúsund gestir hvað-
anæva úr heiminum voru boðnir til vígslu-
liátíðarinnar. Meðal annars fór þar fram
hátíðarsýning á óperunni „Aida“ eftir
Verdi. Skurðurinn var opnaður til um-
ferðar að undangengnum hátíðarhöldun-
um þann 17. nóvember 1909.
Fimm til sex tugir herskipa voru komin
til Port Said. Þau skutu heiðursskoti hvert
sinn er einhvern konung í Evrópu bar að
á lystisnekkju sinni. Fyrsta skipið, er fór
um skurðinn, var skemmtisnekkja Eug-
éinu keisaradrottningar Frakklands, „L’Al-
gle“. Lesseps var og með í förinni. Átta-