Sagnir - 01.06.1995, Page 9

Gamla bíó (stofnað 1906) og Nýja bíó (stofnað 1912) voru aðalkvikmyndahúsin í Reykjavík fram í seinna stríð.
Þar sem aðeins tvö kvikmyndahús
voru rekin í Reykjavík fram í seinna
stríð, Gamla bíó og Nýja bíó, treystu
forráðamenn þeirra sér ekki til að standa
undir kostnaðinum sem þvi fylgdi að
setja íslenskan texta við erlendar myndir.
Til þess var markaðurinn of smár. Þegar
árið 1927 rituðu forsvarsmenn bióhús-
anna m.a.:9
engum mun vera meira áhugamál en
sjálfum eigendum kvikmyndahúsanna
hér, að hægt væri að hafa íslenskan
texta við kvikmyndir þær, sem þau
sýna. En jafnframt verður að segja
hveija sögu eins og hún er, jafnt í
þessu máli sem öðrum. Þeir, sem halda
að hægt sé að taka upp íslenskan texta
við myndirnar með tiltölulega litlum
tilkostnaði og fyrirhöfn, hafa áreiðan-
lega ekki sett sig inn í það mál. Sann-
leikurinn er sá, að ekki er unnt að
framkvæma þetta hér á landi hve fegn-
ir sem menn vildu . . .
Bent var á að kvikmyndahúsin í Reykja-
vík sýndu ekki bæði sömu myndimar
enda myndi aðsókn verða ærið lítil að
því bíóhúsinu sem síðar sýndi sömu
myndina og hitt hefði áður sýnt. Hvort
kvikmyndahúsið um sig yrði því alveg að
kosta íslenskan texta við allar þær myndir
sem það sýndi. Reykvíkingar gátu ekki
borið sig saman við stórborgarbúa millj-
ónaþjóðanna þar sem tugir og jafnvel
hundruð kvikmyndahúsa störfuðu sem
höfðu tök á að skiptast á myndum rnilli
bæja eða borgarhluta og standa sameigin-
lega að textun mynda. Forráðamenn
kvikmyndahúsanna tóku Danmörku sem
dæmi en þar væru um 400 bíóhús í hin-
um ýmsum borgum og bæjum og þar
gætu kvikmyndahúsin jafnan skipst á um
myndimar auk þess sem sumar myndim-
ar „gengju" um öll Norðurlönd með
óbreyttum danska textanum. Textakostn-
aðurinn í Danmörku jafnaðist þannig
niður á a.m.k. 3-400 staði en á Islandi
lenti hann allur á einu einasta kvik-
myndahúsi. Síðan greindu eigendur bíó-
húsanna frá því hvað það kostaði í raun
að koma textanum á íslensku en á þess-
um tíma vom þöglu myndimar enn ráð-
andi og texta skotið inn á milli atriða eða
þátta til skýringar:1"
Meðallengd myndar er 8 þættir, og
leggjum vér því átta þátta mynd til
grundvallar fyrir kostnaðaráætlun
vorri. I hveijum þætti em að meðaltali
20 textar, og hver texti að jafnaði 5
metrar á lengd. Þá em 100 metrar af
texta í þætti. AUs eru þá 800 metrar af
texta í átta þátta mynd. Samkvæmt
verðlista frá Nordisk Film Co., kostar
framköllun og prentun á ’Karton’ 0.90
au. pr. metra.
Dæmið lítur þá þannig út:
800 metra hráfilma með prentun og
franrköllun @ 0.90 ........ kr. 720.00
Þýðing á texta ............— 35.00
24 mtr. slaufur (framan og aftan við
hvern þátt) @ 0.20 ........— 4.80
Vinna við að taka úr údenda textann
og setja íslenskan í, og aftur við að
taka úr íslenska textann og setja þann
útlenda inn aftur, 3 tímar pr. þátt í
hvert sinn = 48 tímar fýrir hveija 8
þætti @ 1.30 um tímann ... — 62.40
Samtals kr. 822.20
Aætlun þessi er gerð svo lág sem
unnt er, og er ekki reiknaður með sá
tími, sem fer í að sjá hveija mynd, hjá
manni þeim sem hefði á hendi þýð-
ingar á textanum. Ennfremur er ótal-
inn sá kostnaður, sem nauðsynleg
vélakaup sem til verksins heyrir hefur í
för með sér, þær vélar einar kosta
SAGNIR 7