SunnudagsMogginn - 13.11.2011, Síða 14

14 13. nóvember 2011
Hér á landi eru settar upp fínar sýningar enmyndlistarmarkaðurinn er nánast dauður,það er ekki hægt að lifa af myndlistinni hér,því miður,“ segir Sigurður Árni Sigurðsson
myndlistarmaður. Hann er í stuttu stoppi hér heima, en
nánast allt þetta ár hefur hann verið með vinnustofu á
vegum Parísarborgar og í Frakklandi er nóg að gera hjá
listamanninum. Í vor sem leið lauk tveggja og hálfs árs
ferli við hönnun og uppsetningu útilistaverks Sigurðar
Árna í borginni Loupian í Suður-Frakklandi, á árinu hef-
ur hann hefur haldið einkasýningu og tekið þátt í sam-
sýningum og listkaupstefnum þar í landi, og framundan
eru nokkrar sýningar í galleríum og söfnum í Frakklandi.
„Ég var mjög heppinn að vinna samkeppnina um úti-
listaverkið í Loupian og ég upplifi mig í dag eins og iðn-
aðarmennina sem flykkjast til Noregs að vinna,“ segir
Sigurður Árni, sem hefur um árabil verið í framvarðasveit
íslenskra myndlistarmanna og var meðal annars fulltrúi
Íslands á Feneyjatvíæringnum árið 1999. „Myndlistar-
senan er afskaplega takmörkuð hérna,“ bætir hann við
þegar spurt er um muninn á umhverfinu í Frakklandi, þar
sem hann hefur unnið í París og í Montpellier, en í síð-
arnefndu borginni hefur hann verið gestakennari við
listaháskóla síðustu árin. „Til að mynda er staðan skelfileg
hvað sýningarými fyrir myndlistarmenn varðar hér – en
engu að síður kemur maður nú heim og sér mjög fínar
sýningar, eins og á teikningum í eigu Péturs Arasonar og
Rögnu Róbertsdóttur í Hafnarhúsinu, sýninguna sem Jón
Proppé setti saman á Kjarvalsstöðum og sýningu á verk-
um Roni Horn í i8. Það eru því settar upp góðar sýningar
en mér finnst þó vanta að söfnin setji til dæmis upp sam-
sýningar í samvinnu við myndlistarmenn með nýjum
verkum, og svo er grafalvarlegt hvað lítil umræða er um
myndlist. Umræðuna vantar til að mynda í fjölmiðlana –
ef eina myndlistarumræðan er um það hverja vantar í
Listasöguna þá er ekki skrýtið að almenningur nenni ekki
að taka þátt í henni.“
Sigurður Árni segir að eftir doða undanfarinna ára hér
sé upplífgandi að vera vitni að lifandi umræðu um list-
irnar og sýningahald í Frakklandi.
Er ekki franskur listamaður
Nú eru nær tuttugu ár síðan blaðamaður flaug til Parísar
að skoða sýningu á verkum Sigurðar Árna í samtíma-
listasafni Parísarborgar, en þar var hann valinn í hóp efni-
legustu listamanna Frakka á þeim tíma. Hann hafði sótt
framhaldsnám í París og búið þar í nokkur ár. Er hann
ekki bara franskur listamaður?
„Nei, nei,“ svarar hann ákveðið. „Það er ég ekki þótt ég
hafi þessi tengsl við listalífið í Frakklandi. Myndlistar-
senan í París er mjög alþjóðleg, til að mynda er hún oft
sögð alþjóðlegri en myndlistarlífið í New York.“
Eftir að hafa unnið samkeppnina um útilistaverkið
þurfti Sigurður Árni að vera mikið í Frakklandi og því
sótti hann um vinnustofu hjá Parísarborg og fékk út-
hlutað afar góðri aðstöðu í miðri borg. Hann hefur unnið
með Galerie Aline Vidal í París síðustu tvo áratugi en
mestallan þann tíma verið búsettur á Íslandi. Hann við-
urkennir að galleristinn sé ánægður með að hafa hann
aftur í borginni og að vera hans þar hafi kallað á fleiri sýn-
ingar sem eru á döfunni.
„Jú, það er gríðarlegur munur að vera á svæðinu – gall-
eristanum mínum finnst ekki koma til greina að ég fari
aftur að vinna alfarið hér á landi,“ segir Sigurður Árni.
„Það er líka góð tilfinning að sjá fram á nokkrar sýn-
ingar næstu tvö árin, það er mjög hvetjandi, vinnulega
séð.
Að mörgu leyti getur verið erfitt að vinna hér heima og
halda sambandi við sýningavettvanginn úti, það er dýrt
að fljúga og dýrt að flyta verk. En hinsvegar fer líka mikil
orka í Parísarborg,“ segir hann og brosir. „En þótt það séu
ákveðnir erfiðleikar, þá er margt frábært við að vinna hér
heima; það er ákveðinn lúxus hvað margt er miklu ein-
faldara hér. Til dæmis er auðvelt að finna hluti hér og hafa
aðgengi að ýmsu, eins og fagþekkingu. Slíkt getur orðið
mjög flókið úti. Þar tók langan tíma að finna rétta mann-
inn til að reikna út fyrir mig sólarganginn og skuggaföll
fyrir verkið sem ég gerði í Loupian, en þegar ég gerði Sól-
öldu á Sultartangavirkjun á sínum tíma, þá bankaði ég
bara upp á næstu verkfræðistofu og þar gengu menn í
málið.“
Ímyndað rými í verkunum
Listaverkið sem vígt hefur verið við skólann í Loupian
nefnist L’Eloge de la Nature, Hylling náttúrunnar. Þetta
er verk sem gefur tilfinningu fyrir tímanum, árstíðunum,
staðsetningu sólarinnar og halla jarðar. Í steyptum vegg
sem er 3,8 metrar á hæð er gat með nákvæmlega útreikn-
uðum fláa. Veggurinn varpar skugga sem er 1,38 metra
langur á hádegi þegar sólin er hæst á lofti en tæplega níu
metrar á stysta deginum. Áletraðir bronsrenningar í
steyptri plötu marka lengsta og stysta skuggafallið. Við
jafndægur á vori og hausti myndar sólargeislinn sem fell-
ur um gatið hreinan hring á jörðinni og lýsir þar upp
platta með mósaíkverki sem felldur er í jörðina.
Sigurður Árni fékk stjarneðlisfræðing til að sjá um út-
reikningana á skugga og birtuföllum í verkinu, og sýnir
hann mér lærða grein sem skrifuð hefur verið í franskt
tímarit um sólúr.
„Þetta er ein ánægjulegasta grein sem ég hef séð um
verkin mín og þarna er allur útreikningurinn sýndur og
formúlurnar sem notaðar eru, en ég skil ekki bofs í þeim!“
segir hann og hlær.
En reikningurinn var réttur, skugginn fellur á rétta
staði?
„Þetta er allt kórrétt. Við eigum reyndar enn eftir að sjá
hvort skugginn á vetrarsólstöðum sé réttur, en hann var
réttur á jafndægrum og sumarsólstöðum.“
Nú í vikunni opnar Sigurður Árni einkasýningu í Galer-
ie Domi Nostrae í Lyon og er sýningin hluti af Lyon-
tvíæringnum sem hefur notið sívaxandi athygli. Hann
hefur þrisvar sinnum haldið sýningar í þessu galleríi – og
þar var fyrsta einkasýning hans í Frakklandi, árið 1992.
Lyon segir hann vera áhugaverða borg og listasenan þar
sé kraftmikil: gott listasafn og fín gallerí.
„Ég hef ekki sýnt þarna í ein tíu ár þannig að það verð-
ur gaman að koma aftur til Lyon með sýningu,“ segir
hann. „Sýning byggist á nýjum málverkum en ég sýni líka
vatnslitamyndir og teikningar. Ég er í verkunum oft að
leika mér með rými sem hægt er að ímynda sér milli
strigans og málaða flatarins, en að auki ákvað ég í þessari
sýningu að vinna með rýmið á nýjan hátt. Galleríið er í
nokkrum herbergjum og ég leik mér ekki bara með rýmið
innan verkanna heldur líka með rýmið milli þeirra; á einu
málverki eru til að mynda tveir grunnfletir, grænn og
appelsínugulur, í öðru herbergi er málverk með hinum
helmingnum af græna hluta verksins og í þriðja herberg-
inu verk með hluta appelsínugula flatarins. Verkin kallast
þannig á milli herbergja.“
Í lok nóvember tekur Sigurður Árni síðan þátt í lista-
kaupstefnu í Montpellier með galleríi sem hann vinnur
með þar í borg. Þar verður áherslan lögð á teikningar.
Er verkið póstkortið eða teikningin?
Árið 1990 byrjaði Sigurður Árni að vinna að röð verka sem
hann hefur af og til komið að og kallar „leiðréttingar“.
Sigurður hefur oft sýnt leiðréttingar sínar, síðast á list-
kaupstefnu í París í vor sem var helguð teikningum og í
janúar næstkomandi hefur honum verið boðið að halda
sýningu á slíkum verkum í Musée de Brunoy, óvenjulegu
safni í borg í jaðri Parísar.
„Hugmyndin að leiðréttingunum var í raun banal,“
segir hann. „Ég tók póstkort eða ljósmynd sem ég fann,
límdi hana á pappír og hélt áfram að teikna kringum
póstkortið. Bætti við myndina. Þá verður til þessi spurn-
ing um fyrirmyndina, er það póstkortið eða teikningin
sem er verkið? Þetta tengist hugmyndum um fundna
hluti í listinni, „ready-made“ og slíku. Sama hugsun var
hjá mér í málverkinu á þessum tíma, vangaveltur um fyr-
irmyndina eða „objektin“.
Þetta safn í Brunoy er merkileg stofnun, gamall herra-
Verk Sigurðar Árna, Hylling náttúrunnar, við skóla í borginni Loupian. Verkið getur tilfinningu fyrir tímanum, árstíðunum,
staðsetningu sólar og halla jarðar. Listamaðurinn naut aðstoðar stjarneðlisfræðings við útreikninga skuggafallanna.
Ein af „leiðréttingum“ Sigurðar Árna. Í þeim bætir hann
teikningu við gömul póstkort eða ljósmyndir.
Skuggaspil málarans
„Ég upplifi mig í dag eins og
iðnaðarmennina sem flykkjast
til Noregs að vinna,“ segir Sig-
urður Árni Sigurðsson mynd-
listarmaður. Allt þetta ár hefur
hann verið með vinnustofu í
París og verið upptekinn við
sýningahald þar ytra. Fram-
undan eru líka nokkrar einka-
og samsýningar í Frakklandi en
listmarkaðinn hér á landi segir
hann nánast dauðan.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is