Morgunblaðið - 21.03.2012, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 21.03.2012, Blaðsíða 6
6 FRÉTTIRInnlent MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. MARS 2012 BAKSVIÐ Ingveldur Geirsdóttir ingveldur@mbl.is Félag fæðingar- og kvensjúkdóma- lækna (FÍFK) mótmælti því árið 2007 að hjúkrunarfræðingar og ljósmæður fengju réttindi til að skrifa lyfseðla fyrir getnaðarvörn- um. Stjórn FÍFK sendi þá bréf til þáverandi land- læknis þar sem kom fram að álit félagsmanna væri að ástæðulaust væri að breyta lögum eða hefja undirbúnings- vinnu til að veita hjúkrunarfræð- ingum og ljós- mæðrum réttindi til að skrifa lyf- seðla fyrir getnaðarvörnum. „Álit okkar er að læknismenntun þurfi til að ávísa lyfjum. Kennsla læknanema í lyfjafræði er margfalt meiri en hjúkrunarfræðinga,“ stendur í bréfinu. Ekkert varð úr því þá að heimild til að ávísa getn- aðarvörnum yrði víkkuð en nýlega lagði velferðarráðherra fram frum- varp um aukið aðgengi kvenna að hormónatengdum getnaðarvörn- um. Með frumvarpinu verður hjúkrunarfræðingum og ljósmæðr- um heimilt að ávísa pillunni ásamt læknum sem einir hafa haft heim- ild til þess fram að þessu. Hulda Hjartardóttir, formaður FÍFK, segir að þau hafi myndað sína skoðun á þessu máli fyrir fimm árum og standi enn við hana. „Við ræddum þetta mál aftur á félagsfundi í lok nóvember í fyrra og það var almenn skoðun fé- lagsmanna að þetta bréf frá 2007 væri áfram skoðun félagsins. Að það væri ekki þörf á þessum breyt- ingum sem lagðar eru til í frum- varpinu,“ segir Hulda. Líka menningarlegur munur Eitt af því sem stjórn FÍFK hef- ur athugasemdir við í frumvarpinu er menntunin sem ljósmæður og hjúkrunarfræðingar þurfa að fá áð- ur en leyfi til að ávísa lyfseðlum fæst. „Til hvers að eyða pening í að mennta hjúkrunarfræðinga bara til að skrifa upp á pilluna þegar það er til nóg af læknum til að skrifa upp á hana? Það er líka ekkert tilbúið um það hvernig þessi menntun á að vera og hvað hún á að vera löng. Það er alltaf mjög erfitt að sam- þykkja lög þar sem vantar útfærsl- una og reglugerðina.“ Tilgangurinn með frumvarpinu er aðallega að bæta aðgengi kvenna að getnaðarvörnum og draga úr ótímabærum þungunum og fóstureyðingum hjá unglings- stúlkum. Meðal annars til að bregðast við tilmælum barnarétt- arnefndar Sameinuðu þjóðanna sem lýsti nýlega yfir áhyggjum vegna fjölda þungana og fóstureyð- inga meðal stúlkna undir 18 ára aldri hér á landi. Hulda segir allar tölur benda til þess að fóstureyðingum og þung- unum hjá unglingsstúlkum hafi fækkað hér á landi undanfarin ár. „Árangur hefur náðst þannig að forsendurnar fyrir breytingunum eigum við erfitt með að skilja. Hingað til höfum við verið með að- eins fleiri þunganir hjá unglings- stúlkum en nágrannalöndin en það er menningarlegur munur á því líka. Hér leyfist stúlkum að eignast börn ef þær verða þungaðar og ís- lenskar konur eignast fleiri börn almennt en konur í nágrannalönd- unum.“ Þarf að lækka verð á vörnum Hulda sat nýverið fund samtaka fæðingar- og kvensjúkdómalækna á Norðurlöndunum. Hún segir að þar hafi komið fram að í Svíþjóð hafi hjúkrunafræðingar og ljós- mæður lengi haft leyfi til að skrifa upp á getnaðarvarnir. Þar í landi eru fóstureyðingar hjá unglingum samt mun fleiri en á Íslandi. Spurð hvort hún telji að fóstur- eyðingum og fæðingum hjá ung- lingsstúlkum muni fækka enn frek- ar með frumvarpinu er Hulda efins. „Árangurinn hefur verið heil- mikill undanfarin ár og þessi vinna er vel á veg komin. Ef talan heldur áfram að lækka mun ég fara var- lega í að þakka þessu frumvarpi það. Aðgengi kvenna hér á landi að getnaðarvörnum er ekki slæmt en verð á þeim er hátt. Það hefur ver- ið bent á að það mætti verja meiri peningum í að lækka verð á getn- aðarvörnum. Einnig hefur verið bent á að notkun á smokkum á Ís- landi sé ekki nógu mikil og hafi far- ið minnkandi, það er áhyggjuefni fyrir okkur.“ Fjöldi fæddra og tíðni eftir aldri mæðra 2010 Öll fædd börn á Íslandi, lifandi og andvana, óháð því hvort konan á lögheimili á Íslandi eða ekki þegar fæðing á sér stað. 14 ár a 15 -19 ár a 20 -2 4 á ra 25 -2 9 á ra 30 -3 4 á ra 35 -3 9 á ra 40 -4 4 á ra 45 -4 9 á ra 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1 148 818 1.594 1.408 783 148 3 Fæðingar stúlkna undir tvítugu á Norðurlöndunum % af öllum fæðingum 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1970 2010 Ísland Danmörk Finnland Fóstureyðingar á Íslandi 2000-2010 hjá 19 ára og yngri Yngri en 15 ára 15-19 ára 300 250 200 150 100 50 0 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 8 3 8 8 7 2 10 5 0 1 5 257 220 196 186 201 164 163 202 176 139 177 Noregur Svíþjóð Segir árangur hafa náðst  Læknismenntun þarf til að ávísa lyfjum að áliti FÍFK  Fóstureyðingum og þungunum hjá unglingsstúlkum fækkað  Lítil smokkanotkun áhyggjuefni Frestur til að greiða atkvæði í biskupskjöri rann út síðastliðinn mánudag en 502 voru á kjörskrá. Ekki fengust upplýsingar um fjölda greiddra atkvæða hjá Biskupsstofu en sr. Steinunn Arn- þrúður Björnsdóttir, verkefnisstjóri upplýsingamála, samkirkjumála og þvertrúarlegra mála, sagðist í gær gera ráð fyrir að enn ætti nokkur fjöldi póstlagðra atkvæða eftir að skila sér. Átta einstaklingar buðu sig fram til að taka við biskupsembættinu af Karli Sigurbjörnssyni. Hljóti enginn þeirra meirihluta atkvæða í kjörinu fer fram önnur umferð þar sem kos- ið verður á milli þeirra tveggja sem hlutu flest atkvæði. Talning hefst kl. 13 á föstudag á loftinu í Dómkirkjunni í Reykjavík og er stefnt að því að ljúka henni á milli kl. 17 og 18. Tilkynnt verður um úrslitin í kjölfarið en nýr biskup verður vígður þann 24. júní nk. holmfridur@mbl.is Atkvæði greidd um biskupinn  Talið og úrslit tilkynnt á föstudag Dómkirkjan í Reykjavík Einar K. Guð- finnsson, þing- maður Sjálfstæð- isflokksins, sagði í gær ólíðandi að Evrópusam- bandið tengdi saman makríl- deiluna og aðild- arumsóknina. Vísaði hann m.a. til þess að sjáv- arútvegsráðherra Írlands teldi erfitt fyrir ESB að hefja viðræður um sjávarútvegsmál í tengslum við um- sóknina ef makríldeilan væri óleyst. Ráðherraráð ESB hyggst flýta undirbúningi undir refsiaðgerðir gegn Íslandi og Færeyjum vegna makríldeilunnar. Einar spurði Stein- grím J. Sigfússon, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, hvort um- sókninni um inngöngu í ESB væri þá ekki sjálfhætt. Ráðherrann sagði að viðskiptaþvinganir vegna annarra vara sem ekki tengdust makrílnum væru brot á EES-samningnum og yrðu ekki liðnar. kjon@mbl.is Þvinganir ekki liðnar Einar K. Guðfinnsson Ekki er unnt að útiloka að PIP-brjóstafyllingar sem framleiddar voru fyrir árið 2001 séu gallaðar samkvæmt nýjum upplýsingum sem frönsk yfirvöld hafa gefið út. Ís- lensk heilbrigðisyfirvöld hafa því ákveðið að fyrra tilboð stjórnvalda um heilbrigðisþjónustu við konur með PIP- brjóstafyllingar taki til allra kvenna sem fengið hafa slík- ar fyllingar frá því að byrjað var að framleiða þær árið 1992, ekki bara frá 2001 eins og áður var ákveðið. Ómskoðun kvennanna hjá Krabbameinsfélaginu geng- ur vel að sögn Geirs Gunnlaugssonar landlæknis. Um 300 konur hafi haft samband við félagið vegna málsins og bú- ið sé að ómskoða um 250 þeirra. Leki hefur greinst í púð- um hjá um 61% kvennanna að sögn Geirs. Geir segir að ekki sé vitað hvað það gætu verið margar konur hér á landi sem hafa fengið PIP-brjóstafyllingar á árunum 1992-2001. Hann segir að borið hafi á því að þær hafi verið að leita sér upplýsinga um málið en fram til þessa voru þær ekki taldar í hættu. Þessar konur eiga nú rétt á því að fara í ómskoðun á Leitarstöð Krabbameins- félagsins til að láta athuga hvort púðarnir leki. Einnig eiga þær rétt á að láta fjarlægja púðana á Landspít- alanum sér að kotnaðarlausu. Spurður hvort mikill auka- kostnaður hljótist af þessu segist Geir reikna með að sá aukakostnaður rúmist innan samkomulagsins sem er bú- ið að gera við Krabbameinsfélagið um ómskoðanir. „Kostnaðurinn fer eftir því hversu margar þær eru og hvað margar þeirra þiggja boð um aðgerð.“ ingveldur@mbl.is Púðar lekið í 61% tilvika  Konur sem fengu PIP-púða frá 1992 til 2001 líka boðaðar í ómskoðun  Nýjar upplýsingar um galla í framleiðslunni Reuters PIP-púði Málið vindur upp á sig og nær nú til fleiri. Árið 2010 voru framkvæmdar 976 fóstureyðingar hérlendis. Ár- ið 2009 voru þær 981. Um 80.900 fóstureyðingar voru framkvæmdar á Norðurlöndum árið 2009. Sé tekið mið af fjölda fóstureyðinga á hverja 1.000 lif- andi fædda voru framkvæmdar hlutfallslega flestar fóstureyð- ingar árið 2009 í Svíþjóð, eða 335 á hverja 1.000 lifandi fædda en fæstar í Finnlandi, 172 á hverja 1.000 lifandi fædda. Á Íslandi voru hins vegar framkvæmdar 193 fóstureyðingar á hverja 1.000 lifandi fædda, sem er held- ur meira en í Finnlandi en nokkru minna en í Noregi, Danmörku og Svíþjóð. Sé tekið mið af 1.000 lif- andi fæddum hefur fóstureyð- ingum fækkað nokkuð á Íslandi undanfarinn áratug, úr 228 árið 1999 í ríflega 193 árið 2009. Heimild: Landlæknisembættið Flestar í Svíþjóð FÓSTUREYÐINGAR Á NORÐURLÖNDUM Hulda Hjartardóttir PI PA R \T BW A -S ÍA -15kr. af lítranum í 10. hvert skipti sem þú dælir 25 lítrum eða meira með ÓB-lyklinum! Sæktu um ÓB-lykil núna á ob.is.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.