Helgafell - 01.10.1953, Síða 94

92
HELGAFELL
„menningarfjandsasnleg”. Þetta hafa
Rússar ,,sannað“ fyrir nokkru, eins og
þeir hafa líka fært ,,óyggjandi“ sann-
anir fyrir því, að rússneskir hugvits-
fr.enn hafi fundið upp flugvélina og
grammófóninn löngu áður en þeir
Wright-bræður og Edison létu sig
dreyma um þessi tæki. Sú kenning, að
frjáls list sé menningunni fjandsamleg,
virðist þó ekki hafa fundið mikinn
hljómgrunn hér á landi, ekki einu
sinni meðal þeirra, sem annars taka
flestum hinum minnstu bendingum úr
þessari átt eins og þær væru guðlegar
opinberanir, og hafa helztu talsrr.enn
hennar hér verið þeir Jónas frá Hriflu
og Gunnar í Isafold.
En nú hafa hinar tíðu heimsóknir
rússneskra tónlistarmanna hingað
brugðið nýrri birtu yfir þetta er.ál. Það
hefur komið í ljós, að hér í Reykjavík
er allstór hópur manna, sem ranglega
hefur verið talinn tómlátur og áhuga-
laus um tónlist, en hefur í rauninni að-
eins verið of vandur að virðingu sinni
og varfærinn um andlega heilsu sína
til þess að stofna sér í þann bráða
sálarháska að sækja þá ,,s;ðspillandi“
tónleika, sem hér eru algengastir. En
þegar hið mikla móðurland sýnir þess-
um hungrandi tónlistarunnendum þá
sérstöku umhyggju að senda þeim
hingað garanteraða sovét-listamenn,
þá horfir öðru vísi við, og sovét-tón-
listin er ,,tekin inn“ með sama trún-
aðartrausti eins og meðal eftir resepti
frá handgengnum og gamalreyndum
heimilislækni, hvernig sem það bragð-
ast. Það skiptir þá heldur ekki máli,
þótt stundum séu á þessum sovét-tón-
leikum flutt nær eingöngu verk eftir
höfunda frá keisaratímabilinu, sem
komnir voru undir græna torfu löngu
áður en sovétið upphófst.
Alls munu hafa komið hingað þrjár
sendinefndir rússneskra ,,menningar-
fulltrúa“ og jafnmargar nefndir ís-
lenzkra , ,menntamanna“ farið austur
þangað í eins konar ,,vöruskiptum“.
Ekki eru þó skiptin alveg jöfn, ef alls
er gáð, því að allir vita, að hið raun-
verulega erindi Rússanna er að boða
hér fagnaðarerindi komimúnismans, en
Islendingarnir eru þangað sendir til
þess að staðfestast í trúnni á sama
fagnaðarerindi, ekki til þess að reyna
að koma á samstjórn lýðræðissinna þar
í landi. Jafnan orkar tvímælis fyrir-
fraim um árangur alls trúboðs, og á-
rangurinn hér mun varla hafa svarað
tilkostnaði. Tónlistin er til margra
hluta betur fallin en þess að innræta
mönnum pólitískar ofstækiskenningar,
og langar ræður á rússnesku ásamt
enn lengri útleggingum á íslenzku
hljóta, þegar til lengdar lætur, að
þreyta alla aðra en þá, sem fyrirfram
eru nokkurn veginn stöðugir í trúnni.
En rússnesku tónlistarmennimir, sem
hingað hafa komið, hafa yfirleitt verið
ágætir listamenn.
. . . Listin fyrir listina . . . Listin
fyrir fólkið . . . Fólkið fyrir listina . . •
— hvernig er það nú aftur sem lög-
málið hljóðar ? En hverju skiptir það,
þó að menn ruglist í kennisetningun-
um, ef þeir eru hreinir í andanum. —-
Það skyldu þó aldrei vera hinir klapp-
glöðu sovét-tónlistar-unnendur eða
andlegir siðameistarar þeirra, sem
fundu upp faguryrðið „menningar-
snobb“.
Palazzo Medici eignast afkvæmi
í Flóanum
Islenzk byggingarlist hefur getið
margt skringilegt afkvæmið, og eru