Helgafell - 01.10.1953, Side 82

80
HELGAFELL
Beinakerlingin á Arnarstapa
Það er alveg furðuleg árátta, sem sumir eru haldnir gagnvart mikil-
mennum. Þeir fussa við þeim lifandi og lepja um þá gróusögur, en flaðra
upp um þá dauða, svo mælgin stenzt ekki við. Þá hrópa þeir Minnis-
merki, Minnismerki, setja nefndir og ráð og samkundur, gefa meira að
segja peninga. Síðan er valinn afmælisdagur, því afmælisgjöf skal það vera
að góðum borgaralegum sið, og svo fá ailir að halda ræður.
Þetta væri reyndar saklaus skemmtun og engum láandi, ef þeir hefðu
ekki þann leiða sið, að skilja eftir hjá ræðupallinum andlega sjálfsmvnd
sína, gerða í kopar eða stein. Nú verða þessi verksummerki auðvitað hreins-
uð burt með tíð og tíma, en með'an þau standa er af þeim fegurðarljóður
og ieiðindi.
Eitt svona dansiball með ræðuhöldum var haldið í Skagafirði í sumar,
og þótti nefndarmönnum þeir ekki mega hreykja sér neitt lægra en á sjálfan
Arnarstapa. Svo fengu allir að halda ræður og lesa upp yrkingar sínar,
meðan dagur entist, en konurnar fengu að baka pönnukökur og ungviðið'
að selja merki. Veðrið var gott og þetta var eins ágæt samkunda og slíkar
geta orðið. Svo voru fluttar burt flaggstengur, ræðupallur og allt hvað er,
en bevísinn upp á innræti og smekk þeirra nefndarmanna situr þar enn
eftir og er hreint engin smásmíð. Og upp á hvern var nú verið að kássast?
Jú, það var hann Stephan G., — hvorki meira né minna.
Eins og allir vita, hafa Skagfirð'ingar eitt fram yfir flesta aðra menn.
Þeir eru svo framúrskarandi þjóðlegir. Meðan þeir í Reykjavík láta sér
nægja að halda ræður út á koparkarla í sjakketi og dönskum skóm, nægir
hinum ekkert minna en ramíslenzk beinakerling, reyndar smart og ný-
móðins, en beinakerling allt að einu. Yrkingarnar vantaði ekki heldur, og
hrossleggi er mér fortalið að þá Skagfirðinga hafi sjaldan skort.
En með því nú að þessi beinakerling er svo mikil furðusmíð að konst
og hugviti, svo ekki sé talað um þær margþættu og djúpstæðu meiningar,
sem með kerlingu þessari búa, þykir ekki annað hlýða en gera mönnum
þar á nokkur skil.
Svo vel vill til, að hugvitsmaðurinn sjálfur, austfirzkur myndskeri úr
Reykjavík, lét fylgja henni sundurliðaðar útskýringar, svo enginn færi að
gi-ufla neitt af sjálfsdáðum út í leyndardóma kerlingar. Upphefst sú útlist-
un á þeirri opinberun, að' „randir hennar séu hlaðnar úr stuðlabergsdröng-
um, sem rísi upp af smærri stuðlum, og tákna hinir síðamefndu vitanlega
hagyrðinga og smáskáld, sem stórskáldin rísa upp af“. Þá höfum við það
sem sé á hreinu. Næst kemur svo aðdráttarromsa, í senn karlmannlega
stórbrotin og landfræðilega heillandi, svo ekki sé meira sagt.: „Hliðar vörðj
unnar eru úr heima (svo) svorfnu blágrýti úr Naustavík í Hegranesi. I
miðja hliðarfletina eru hlaðin allstór hellubjörg úr fjallskriðum á Reykja-
strönd. Mislita smágrýtið' er úr árgili við Fagranes á Reykjaströnd, og loks