Morgunblaðið - 19.11.2012, Blaðsíða 11

Morgunblaðið/Ómar
Svanapar Þessar tignarlegu álftir sem hér hefja sig til flugs, halda öruggar mót lífinu.
gerist í manneskjunni þegar hún
verður fyrir makamissi og Jóna
Hrönn Bolladóttir prestur tók við-
töl við fjóra einstaklinga á ólíkum
aldri sem misst hafa maka sinn.
„Þegar ég kom að máli við Guð-
finnu um að gefa út bók um þetta
viðkvæma efni hafði hún nýlega
misst manninn sinn og var sjálf að
fara í gegnum sorg. Hún skrifar
um sálfræðina í ástinni og sorg-
inni, en þar fá margar þessar sorg-
artilfinningar nafn. Guðfinna kem-
ur líka inn á hversu flókinn
makamissir getur verið og hún
kemur með módel sem sýnir að
karlar og konur bregðast ólíkt við
sorg. Það á þó ekki við um alla því
karlar eru mismunandi innan síns
hóps og konur líka,“ segir Anna.
Sumir festast í sorginni
En lífið heldur áfram eftir
missi og í bókinni eru verkefni sem
miða meðal annars að því að
hjálpa fólki að byggja sig upp.
„Verkefnin nýtast öllum sem hafa
misst og með bókinni fylgir líka
hljóðdiskur með tveimur hug-
leiðsluæfingum, annarri sér-
staklega ætluðum til að hjálpa
fólki að aftengjast horfnum ást-
vini, og svo er djúpslökun sem
nýtist öllu fólki. Oft gengur fólki
illa að sleppa takinu og sumir fest-
ast í sorginni. Við komum einnig
inn á það í bókinni sem kallað er
læst sorg en það á við um fólk sem
festist í sorg og kemst ekki út úr
henni,“ segir Anna og bætir við að
bókin eigi ekki aðeins erindi við
fólk sem hefur misst maka, heldur
við alla þá sem hafa misst. „Bókin
getur líka nýst fólki vel sem hefur
orðið fyrir annars konar áföllum,
til dæmis erfiðum skilnaði, því
mikil sorg getur fylgt því og
margar tilfinningar í þeirri sorg
geta verið svipaðar og hjá þeim
sem missa maka í dauða.“
Dauðinn er tabú
Anna segir að flestir eigi erfitt
með að ræða missi, sorg og dauð-
ann yfirleitt. „Dauðinn er mikið
tabú í okkar samfélagi og hann
kemur óþægilega við okkur. Dauð-
inn er ekki umræðuefni daglegs
lífs. Hann er erfiður og við viljum
ekki vita af honum. Dauðinn er
fjarlægur og ekki lengur tengdur
daglegu lífi okkar. Samfélagið hef-
ur ekki það umburðarlyndi sem
þarf til að styðja þá sem eru í sorg
eftir missi, allir vilja að þetta lag-
ist fljótt og að sorgin hverfi sem
fyrst. Hraði nútímans gefur fólki
oft ekki þann tíma sem það þarf til
að fara í gegnum sorgina. Sumir
syrgjendur upplifa þessa kröfu
sterka og spyrja jafnvel: Er eitt-
hvað að mér fyrst mér líður enn
svona illa og sex mánuðir liðnir frá
missi? Sorgin tekur tíma. Við missi
fer lífið í ringulreið og allt verður
órökrétt. Sérstaklega þegar ungt
fólk deyr, það er ofboðslega órök-
rétt,“ segir Anna en maðurinn
hennar var 39 ára þegar hann dó.
Þau áttu þrjár ungar dætur. „Mað-
ur fær það lífsverkefni að takast á
við missi og sorg, eitthvað sem
maður bað ekki um og vildi alls
ekki, en getur ekki skorast undan
að fara í gegnum. En lífið heldur
áfram og við segjum í lok þessarar
bókar að lífið gefur, lífið tekur og
lífið gefur aftur. Bókin er okkar
gjöf til þeirra sem hafa misst. Við
segjum líka að þó að sorgin sé sár,
missirinn stór og þjáningin djúp
þá var það þess virði að elska.“
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. NÓVEMBER 2012
Löngum hefur íslenska ullin komið
okkur Íslendingum vel og yljað okkur
í vosbúð og kulda. Nú hefur hönnuð-
urinn Bóas Kristjánsson hannað sér-
stakt ullarteppi sem gestir Hótels
Holts geta vafið utan um sig og er-
lendir gestir þannig kynnst íslensku
ullinni af eigin raun. Í teppinu er ull
og 25% bómull sem gerir það enn
mýkra þannig að það á ekki að
stinga. Eru teppin í hvítum og föl-
bleikum lit og voru tekin í notkun nú í
haust en miðað er að því á Hótel Holti
að kynna íslenska listamenn og
hönnuði. Hótelið hefur löngum verið
þekkt fyrir að gegna einnig hlutverki
listasafns og þar er að finna málverk
eftir þekktustu listamenn þjóðar-
innar. Er nú unnið að því að gæða
listina enn meira lífi þar á bæ, t.d.
með skoðunarferðum þar sem fræð-
ast má um málverk hótelsins. Bóas
rekur fyrirtækið Fur Trade þar sem
móðir hans, Margrét Bóasdóttir, er
framkvæmdastjóri. Hlutu þau styrk
frá fagráði sauðfjárbænda til að
halda áfram að þróa íslenskar ull-
arvörur á þennan hátt.
Íslensk ull á Holtinu
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Ullarteppi Bóas Kristjánsson (t.h.) hannaði teppið sem vefja má um sig.
Íslensk hönnun og ull
þeim. Þannig verður auðveldara að
ráða við aðstæður í núinu sem tengj-
ast atburðinum á einhvern hátt.
Í meðferðinni öðlast fólk aukinn
skilning á tilfinningum sínum og til-
urð þeirra. Það upplifir minni van-
líðan í kjölfar meðferðar og fær
kraft til að takast betur á við að-
stæður sem voru því óyfirstígan-
legar áður.
Framtíðarsýn Gerðu upp fortíðina og horfðu fram á veginn.
 www.heilsustodin.is
Á einhverjum tímapunkti kvaddi ég Árna sem elskhuga, þegar
ég vissi að við myndum aldrei elskast aftur. Á einhverjum tíma-
punkti kvaddi ég hann sem þátttakanda í daglegu lífi mínu,
þegar ljóst var að hann kæmi aldrei aftur heim af sjúkrahús-
inu. Á einhverjum tímapunkti kvaddi ég hann sem frískan ein-
stakling sem færi til vinnu og kæmi við í búðinni til að kaupa
í matinn. Á einhverjum tímapunkti kvaddi ég hann sem upp-
alanda dætra okkar og þátttakanda í fjölskyldulífi okkar.
Kveðjustundirnar urðu fleiri og fleiri. Lífsmöguleikar hans
urðu minni og minni og að lokum voru þeir nánast bundnir
við að liggja uppi í rúmi og draga andann. Þegar hann fór í
síðustu aðgerðina kvaddi ég augun hans.
Að kveðja
ÚR BÓKINNI MAKALAUST LÍF
Kammerkór Mosfellsbæjar syngur
fyrir gesti safnsins á sunnudag 18.
nóvember kl. 15. Senn líður að jól-
um og kórinn er að undirbúa jóla-
sönginn og margt annað skemmti-
legt m.a. verk eftir Vivaldi,
Schubert, Gunnar Reyni Sveinsson,
Paco Pena o.fl. Um opna kóræfingu
er að ræða á sunnudaginn og býðst
gestum safnsins að taka undir í
söngnum. Allir eru velkomnir að
koma og hlusta og koma sér í dálít-
ið jólaskap. Enda líður nú senn að
aðventunni.
Kammerkór Mosfellsbæjar