Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.11.2012, Qupperneq 6

Þótt bandarísku sjónvarps-
stöðvarnar væru búnar að lýsa
Barack Obama sigurvegara á
þriðjudagskvöldið voru menn í
herbúðum Mitts Romneys
ekki tilbúnir að gefast upp.
Fjórar flugvélar munu hafa ver-
ið til taks til að fara með að-
stoðarmenn á vettvang ef
þyrfti að endurtelja í ein-
stökum ríkjum. Starfsmenn
hans í Flórída, Ohio og Virginíu
sögðu að enn væri of mjótt á
munum til að gefast upp. Rom-
ney skoðaði hins vegar stöð-
una, ákvað að úrslitin væru
ráðin og fór að
ávarpa stuðn-
ingsmenn sína.
S
ama staða blasir við Bar-
ack Obama eftir að hann
tryggði sér annað kjör-
tímabil í Hvíta húsinu og
fyrir kosningar. Repú-
blikanar eru áfram með meirihluta í
fulltrúadeild þingsins og demókratar
styrktu meirihluta sinn í öld-
ungadeildinni. Sjaldan hefur forseti
þurft að glíma við jafn þversum
stjórnarandstöðu og Obama í for-
setatíð sinni.
Í sigurræðu sinni talaði Obama
um að snúa bökum saman og kvaðst
halda að þjóðin væri „ekki jafn klof-
in og stjórnmálin gæfu til kynna“. Á
næstu vikum sagðist hann ætla að
setjast niður með mótframbjóðanda
sínum, Mitt Romney, til að komast
að því á hvaða sviðum þeir gætu
unnið saman að framförum.
Stál í stál hingað til
Það fer ekkert á milli mála að sú
samvinna þolir enga bið. Í lok árs
kemur sjálfkrafa til gagngers niður-
skurðar og skattahækkana takist
ekki samkomlag milli demókrata og
repúblikana um ríkisfjármálin. Í
fréttaskýringum er talað um „fjár-
málaþverhnípið“ sem blasi við þegar
úrslitafresturinn, sem flokkarnir
settu sér í misheppnuðum fjár-
lagasamningum í fyrra, rennur út
31. desember.
Hingað til hefur verið stál í stál
milli flokkanna. Obama hefur hótað
að beita neitunarvaldi verði skattar
á þá, sem mest mega sín, ekki
hækkaðir. Repúblikanar vilja bara
spara og skera niður.
Án samkomulags kemur til
neyðaraðgerða, sem ætlað er að
minnka fjárlagahallann um 900
milljarða dollara og myndu lækka
fjárlög um 607 milljarða dollara.
Það þýddi minna fé til heilbrigð-
ismála, menntunar og lista. Slíkur
niðurskurður myndi jafngilda 5,1%
landsframleiðslu. Kreppulöndin á
evrusvæðinu hafa ekki einu sinni
gengið svo langt. Þessar aðgerðir
hefðu áhrif á kaupmátt. Spáð er
2,5% hagvexti í Bandaríkjunum á
næsta ári, en niðurskurðurinn
myndi sennilega þýða samdrátt í
hagkerfinu auk aukins atvinnuleysis.
Það var því ekki
að furða að
Obama hringdi
strax daginn eftir
kosningar í John
A. Boehner,
forseta full-
trúadeildar
Bandaríkja-
þings, til að
ræða málamiðl-
anir. Boehner
brást við á blaða-
mannafundi og er langt síðan hann
hefur verið jafn sáttfús. Hann sagði
að repúblikanar væru reiðubúnir til
að auka skattheimtu samhliða niður-
skurðarpakka, en myndu ekki sam-
þykkja hækkun hátekjuskatta.
Feysknir innviðir
Það er ekki síst brýnt fyrir Banda-
ríkjamenn að koma böndum á
skuldavandann og fjárlagahallann að
innviðir landsins hafa látið verulega
á sjá vegna fjársveltis. Þetta kom
berlega í ljós þegar fellibylurinn
Sandy gekk yfir austurströnd
Bandaríkjanna. Öfugt við margar
erlendar stórborgir hefur ekkert
verið gert í New York til að bregð-
ast við aukinni flóðahættu samfara
hækkandi yfirborði sjávar. Neð-
anjarðarlestarstöðvar á Manhattan
fylltust af vatni og vatnsskemmdir
eru verulegar.
Hraðbrautir og brýr um allt land-
ið eru úr sér gengnar. Í Bandaríkj-
unum eru 600 þúsund brýr. Talið er
að fjórða hver sé úr sér gengin.
Gerðar hafa verið rannsóknir þar
sem segir að Bandaríkjamenn þurfi
að leggja 225 milljarða dollara á ári
í framkvæmdir eigi að nútímavæða
innviðina með fullnægjandi hætti.
Það er 60% meira en nú er.
Málþóf og ósamkomulag
Repúblikanar hafa frá upphafi tekið
fast á móti Obama. Mörg laga-
frumvörp voru aldrei lögð fram
vegna hótana um málþóf og því var
iðulega beitt til að koma í veg fyrir
að frumvörp næðu fram að ganga.
Á undanförnum fimm árum var
málþófi beitt 385 sinnum eða jafn
oft og á þeim 70 árum sem liðu frá
lokum fyrri heimsstyrjaldar til þess
að Ronald Reagan fór úr embætti
1989.
Fyrir fjórum árum lýsti Obama
yfir því að hann hygðist vera forseti
sátta og einingar. Raunin varð önn-
ur. Verður annað uppi á teningnum
nú?
Til móts við
þverhnípið í
fjármálum
FYRSTA VERK BARACKS OBAMA EFTIR ENDURKJÖR VERÐ-
UR AÐ GANGA TIL SAMNINGA VIÐ REPÚBLIKANA UM
AÐ AFSTÝRA SJÁLFKRAFA NIÐURSKURÐI, SEM AÐGERÐIR
Í KREPPULÖNDUM EVRÓPU BLIKNA Í SAMANBURÐI VIÐ.
Ann og Mitt
Romney.
BEIÐ Í LENGSTU LÖG
Barack Obama Bandaríkjaforseti gengur að flugvél forsetans á O’Hare-flugvelli í Chicago á leið til Washington
daginn eftir kosningarnar ásamt Michelle, konu sinni. Með þeim eru dætur þeirra, Malia og Sasha.
AFP
* Við erum tilbúnir að láta leiða okkur – ekki sem demókrat-ar eða repúblikanar, heldur Bandaríkjamenn. John A. Boehner, leiðtogi meirihluta repúblikana í fulltrúadeild Bandaríkjaþings.AlþjóðamálKARL BLÖNDAL
kbl@mbl.is
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.11. 2012
HEIMURINN
KÍNA
PEKING 18. þing
kínverska kommún-
istaflokksins hófst
í Peking. Hu Jintao,
fráfarandi leiðtogi flokksins,
harmaði spillingu í stefnuræðu,
sagði efnahagsþróunina í ójafn-
vægi og ósjálfbæra, en boðaði
engar pólitískar umbætur.
BAREIN
MANAMA Stjórnvöld í Barein sviptu
31 stjórnarandstæðing ríkisborgararétti,
þar á meðal tvo fyrrverandi þingmenn.
Innanríkisráðherra landsins sagði að þeir
hefðu „ítrekað misnotað“ rétt sinn til
málfrelsis. Mótmæli hafa verið í landinu
síðan í febrúar í fyrra.
GVATEMALA
SAN MARCOS Rúmlega 50
manns létu lífið í jarðskjálfta, sem
mældist 7,4 stig á Richter. Hús
hrundu og rafmagnslaust varð víða
í héraðinu San Marcos. Þúsundir
manna þurftu að sofa utan dyra.
SÓMALÍA
MOGADISHU Ný stjórn var
mynduð í Sómalíu og gegnir kona
í fyrsta skipti stöðu utanríkisráð-
herra. Hún heitir Fowsiyo Yusuf
Haji Adan. Daginn eftir sprakk sprengja fyrir
utan þingið í höfuðborginni.