Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.11.2012, Blaðsíða 40

* Svipmyndir úr fata-línu ELLA. Mikið erlagt upp úr uppruna og
gæðum efna og í rekstri
fyrirtækisins er mikið
lagt upp úr að styðja
ýmis málefni sem
skipta heiminn miklu.
40 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.11. 2012
Föt og fylgihlutir
H
inn alhvíti stuttermabolur er þekkt-
ur fyrir að vera úr bómull, ermar
hans ná rétt yfir axlirnar og hann
er með kringlóttu hálsmáli. Vita-
skuld vita þetta allir nú en við skulum bara
hafa þetta skriflegt. Upphaflega þótt þessi bol-
ur nefnilega hallærislegur
með eindæmum og þeir
einu sem klædd-
ust þeim voru
verkamenn í
byrjun 20. aldar
og þá sem und-
irfatnaður. Síðar fóru
námumenn og uppskip-
unarmenn að klæðast
þeim vegna hitans sem
oft var í starfsumhverfi
þeirra.
Þeir fengu nafni ,,T-
shirt“ á ensku vegna
lögunar þeirra og það
nafn hefur lengi loðað
við þá í mörgum tungumálum. Þeir urðu fljótt
vinsælir í mörgum atvinnugreinum eins og
landbúnaði, þar sem handhægt þótti að
smeygja sér í þá og úr, auk þess sem þeir voru
ódýrir. Þeir urðu einhverra hluta vegna fyrst
vinsælir hjá ungum drengjum, sem þá gátu
valið úr nokkrum litum og mynstrum.
Uppgangurinn eftir
heimstyrjöldina síðari
Í kjölfar heimsstyrjald-
arinnar síðari var algeng
sjón að sjá fyrrverandi her-
menn klæðast hermannabuxum
við stuttermaboli sem hversdags-
klæðnaði og það varð jafnvel enn
vinsælla eftir að Marlon Brando
klæddist einum slíkum í myndinni
sígildu A Streetcar Named Desire.
Þá má eiginlega segja að
stuttermabolurinn hafi stimplað
sig inn í tískuheiminn.
Um 1960 var stuttermabolurinn
orðinn öflugur hjá unglingunum og stelpunum.
Rokk- og rólmenningin tók henni fagnandi.
Bindið dó en slagorð á stuttermabolum komu í
staðinn, hvort sem var í listum, auglýsingum,
sem minjagripir eða mótmæli. Árið 1970 var
stuttermabolurinn orðinn að íkoni í tískuheim-
inum, einhvern staðar á milli hinna sígildu
gallabuxna og litla, svarta kjólsins. Síðan þá
höfum við séð hönnuði breyta stuttermabolnum
í hátískuvöru, með verðmiða sem er langt frá
þeim upphaflega. Hipparnir voru hins vegar
ekki í þeirra viðskiptamannahópi og þróuðu
sinn eigin stíl, þar sem ást og friður var alls
ráðandi og svo kom pönkið sem var öllu gróf-
ara. Um 1980 kemur hins vegar diskóið en því
fylgir öllu meira glamúr og gráir, glansandi
stuttermabolir fengu að njóta sína. Það má
heldur ekki gera lítið úr áhrifum Don Johnson
í Miami Vice á stuttermabolstískuna á þessum
árum! Það er enn ekkert lát á vinsældum
stuttermabolsins, hann passar líka við allt og
þú getur sent þín skilaboð til samfélagsins um
það sem þú vilt – og verið í hátísku!
Stuttermabolurinn
– skapandi afl
HÉLSTU AÐ HANN HEFÐI KOMIÐ INN Í TÍSKUHEIMINN FULLSKAPAÐUR? EKKERT ER
FJÆR SANNI. ÞAÐ VORU VERKAMENN, STJÓRNMÁLAMENN, ROKKSTJÖRNUR, MÓTMÆLENDUR
OG LISTAMENN SEM TÓKU ÞÁTT Í SKÖPUNINNI AÐ ÓGLEYMDUM ÖLLUM HINUM
Unnur H. Jóhannsdóttir uhj@simnet.is
* Sigur slagorðsins Eitt af þvísérstaka við stuttermaboli er að
hver getur hannað sitt slagorð,
sett á bolinn, verið í honum og
sent sín skilaboð til samfélagsins.
Pólitísk skilaboð byrjuðu að sjást
um það leyti sem Che Guevara og
Malcolm X komu fram á sjón-
arsviðið. Frambjóðendur til for-
setakosninga árið 1960, Richard
Nixon og John F. Kennedy, voru
þeir fyrstu til þess að láta birta
myndir af sér á hvítum stutt-
ermabolum. Nánast hver einasta
hreyfing hefur notfært sér þessa
hvítu stuttermaboli (stundum í lit-
um) til þess að koma málstað sín-
um á framfæri.
* Listin laðar Hver á ekkieinn stuttermabol með uppáhalds-
hljómsveitinni sinni? Stutt-
ermabolurinn með hinni frægu
tungu Rolling Stones hefur fyrir
löngu unnið sér sess í poppmenn-
ingu og það hafa margar myndir á
bolum Bítlanna gert líka.
* Máttur auglýsingannaStuttermabolir eru ekkert frekar
slagorð fyrir minnihlutahópa held-
ur en stórfyrirtæki. Upp úr 1990
varð það vinsælt hjá mörgum fyr-
irtækjum að velja stuttermabolinn
sem auglýsingavettvang. Af hverju?
Af því að það virkar! Spurðu bara
Gap, Calvin Klein og Ralph Lauren.
SKILABOÐ Á BOLI
Skemmtilegar búðarg
luggar en ELLA
rekur einnig netverslu
n.
Verslun ELLU er í fallegu húsnæði frá
miðri síðustu öld í Ingólfsstræti.
Samfélagið og kröfur þess skiptamiklu máli hjá ELLU.
T BOLIRNIR TEKNIR FYRIR